علت و علائم شقاق مقعد(فیشر مقعدی) + درمان خانگی

علل ، علائم و درمان خانگی فیشر مقعدی یا شقاق مقعدی

شکاف و پارگی سطحی در بافت سلولی اطراف مقعد ، شقاق مقعد یا آنال فیشر نام دارد. از مهم ترین نشانه های شقاق مقعد ، درد و خونریزی هنگام اجابت مزاج است. در این مقاله شما را با علائم شقاق مقعدی ، علت ، عوارض ، پیشگیری و درمان شقاق مقعدی آشنا خواهیم کرد.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

شقاق مقعد ، پارگی کوچک یا زخمی سطحی در بافت نازک و پوشش سلولی اطراف سوراخ مقعد است. شقاق مقعدی ممکن است بر اثر ترومای ناشی از عبور مدفوع سفت یا اسهال طولانی باشد. این مشکل ، معمولا درد زیاد و خونریزی هنگام دفع را به دنبال دارد. همچنین ممکن است دچار اسپاسم هایی در حلقه عضلانی اطراف مقعد شوید.

شقاق مقعد در کودکان بسیار رایج است ، ولی هر فردی در هر سنی ممکن است درگیر چنین مشکلی شود. در بیشتر موارد ، شقاق مقعد با روش های درمانی ساده ای بهتر می شوند؛ از جمله افزایش مصرف فیبر یا استحمام نشیمن (Sitz bath). بعضی از افراد مبتلا به شقاق مقعد به درمان های دارویی و حتی جراحی نیاز پیدا می کنند.

علائم شقاق مقعدی

نشانه ها و علائم شقاق مقعد عبارت اند از :

• درد معمولا شدید هنگام دفع؛
• درد بعد از دفع که ممکن است تا چند ساعت طول بکشد؛
• دیدن لکه های روشن و قرمز خون روی مدفوع یا دستمال توالت بعد از دفع؛
• خارش یا تحریک پذیری پوست اطراف مقعد؛
• شکاف و زخم قابل دیدن روی پوست اطراف مقعد؛
• توده کوچک یا برآمدگی در پوست نزدیک شقاق مقعد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر موقع اجابت مزاج درد دارید یا بعد از آن ، روی مدفوع و دستمال توالت ، خون مشاهده می کنید ، به پزشک مراجعه کنید.

علت شقاق مقعدی

رایج ترین علل شقاق مقعد عبارت اند از :

• دفع مدفوع بزرگ تر و سفت تر از حالت عادی؛
• یبوست؛
• اسهال مزمن؛
• التهاب در نواحی اطراف مقعد که بر اثر بیماری کرون یا سایر بیماری های التهابی دستگاه گوارش ایجاد شده است؛
• زایمان.

از دیگر علل شقاق مقعد که رواج کمتری دارند ، می توان به این موارد اشاره کرد :

• سرطان مقعد؛
• اچ آی وی (ایدز)؛
• سل؛
• سیفلیس؛
• تبخال.

عواملی که احتمال ابتلا به شقاق مقعدی را بیشتر می کنند

عواملی که احتمال ابتلا به شقاق مقعد را افزایش می دهند ، عبارت اند از :

• نوزادی : بسیاری از نوزادان در سال اول زندگی خود ، دچار شقاق مقعد می شوند و متخصصان هنوز در مورد علت اصلی آن مطمئن نیستند.
• بالا رفتن سن : بزرگسالان ، هم زمان با بالا رفتن سن ممکن است شقاق مقعد را تجربه کنند که معمولا به خاطر کاهش جریان خون در نواحی اطراف مقعد است.
• یبوست : فشار هنگام دفع هنگام ابتلا به یبوست و مدفوع بزرگتر از حد معمول ، یکی از عوامل ایجاد شقاق در مقعد است.
• زایمان : شقاق مقعد یکی از مشکلات رایج زنان بعد از زایمان است.
• بیماری کرون (Crohn’s disease) : این بیماری التهابی روده باعت التهابات مزمن در روده ها و انتهای دستگاه گوارش می شود. به همین دلیل ، کانال مقعد نسبت به شقاق و پارگی ، آسیب پذیر می شود.
• مقاربت مقعدی.

عوارض شقاق مقعدی

عوارض ابتلا به شقاق مقعد عبارت اند از :

شکست در درمان : اگر شقاق مقعد تا شش هفته درمان نشود ، به عنوان بیماری مزمن در نظر گرفته می شود و ممکن است به درمان های بیشتر نیاز داشته باشد.

بازگشت مجدد بیماری : اگر یک بار به شقاق مقعد مبتلا شده باشید ، در معرض ابتلای مجدد و بازگشت بیماری قرار دارید.

گسترش پارگی به ماهیچه های اطراف : شقاق مقعد ممکن است گسترش پیدا کند و به ماهیچه های اطراف آن کشیده شود؛ ماهیچه هایی که مسئولیت بسته نگه داشتن سوراخ مقعد را بر عهده دارند که این باعث سخت تر شدن روند درمان شقاق مقعد می شود. شقاق درمان نشده مقعد ممکن است رشته ای از ناراحتی ها و مشکلات بعدی را به دنبال داشته باشد که نیازمند درمان دارویی و جراحی برای بازسازی یا برداشتن شقاق است.

پیشگیری

با پیشگیری از ابتلا به یبوست می توانید از شقاق مقعد نیز جلوگیری کنید. غذاهای سرشار از فیبر بخورید ، به مقدار کافی مایعات بنوشید و ورزش منظم داشته باشید تا بتوانید اجابت مزاج راحت تری داشته باشید.

درمان شقاق مقعدی

اگر مراقبت های لازم برای عدم ابتلا به یبوست را در نظر بگیرید ، شقاق مقعد معمولا طی چند هفته درمان می شود. مثلا مصرف فیبر و مایعات را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. چند بار در روز ، به خصوص بعد از اجابت مزاج ، برای مدت 10 تا 20 دقیقه در آب گرم بنشینید. این کار می تواند مناطق اطراف شقاق را ریلکس کند و روند درمان را سرعت ببخشد.

هدف نهایی از درمان شقاق مقعد ، کاهش درد ، اجابت مزاج راحت و ترمیم بافت پاره شده است. شقاق حاد مقعد که معمولا بیشتر از 6 هفته طول نمی کشد ، بسیار رایج است و در اکثر مواقع با مراقبت های شخصی خودبه خود ترمیم می شود. شقاق مزمن مقعد ، معمولا بیشتر از 6 هفته طول می کشد و نیاز به درمان های دارویی و حتی جراحی دارد.

درمان های غیر جراحی

پزشک برای درمان شقاق مقعد ، ممکن است غیر از جراحی ، درمان های زیر را تجویز کند :

• پماد نیتوگلیسرینی یا رکتیو (Rectiv) برای افزایش گردش خون و کمک به آرام کردن عضلات اطراف مقعد. از عوارض جانبی این پماد می توان به سردردهای شدید اشاره کرد.
• کرم موضعی بی حس کننده از جمله لیدوکائین هیدروکلراید که برای کاهش درد تجویز می شود.
• تزریق بوتاکس برای بی حس کردن عضلات اطراف مقعد و بهبود اسپاسم عضلانی. اگر درمان های موضعی کارگشا نبود ، تزریق بوتولینوم نوع A یا بوتاکس به اسفنکتر می تواند روش دیگری برای بهبود شقاق مقعد باشد. تزریق بوتاکس ، به طور موقتی ، ماهیچه های اسفنکتر را بی حس می کند که باعث کاهش درد و بهبود روند التیام در 60 تا 80 درصد از بیماران می شود.
• داروهای فشار خون مثلا نیفدیپین یا کاردیزم که برای آرام کردن اسفنکترهای مقعدی تجویز می شود. این داروها را ممکن است به شکل خوراکی یا به صورت موضعی مصرف کنید؛ به خصوص برای مواقعی که نیتروگلیسیرین تأثیرگذار نیست یا عوارض جانبی به دنبال دارد.

جراحی

اگر شقاق مزمن مقعد دارید که با سایر روش ها درمان نمی شود یا علائم بیماری تان شدید است ، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند. پزشکان معمولا از روشی به نام LIS یا اسفنکتروتومی داخلی جانبی استفاده می کنند که شامل بریدن بخش کوچکی از ماهیچه اسفنکتر مقعدی برای کاهش اسپاسم و درد و بهبود درمان است.

تحقیقات نشان داده است که برای شقاق مقعد یا آنال فیشرهای مزمن ، عمل جراحی بسیار مؤثرتر از سایر روش های درمانی است. البته عمل جراحی ، ریسک کمی در ابتلا به بی اختیاری دارد.

درد ناشی از جراحی معمولا ملایم و خفیف است و از درد خود شقاق مقعد بسیار کم تر است. این عمل ممکن است به طور موقتی باعث بی اختیاری در کنترل گازهای دستگاه گوارش یا نشت اندک مدفوع یا عفونت شود. در بیشتر موارد ، درمان کامل تا 8 هفته بعد از عمل جراحی طول می کشد.

سبک زندگی و درمان خانگی شقاق مقعدی

اگر شقاق مقعد ناشی از یبوست یا اسهال مزمن باشد ، می توانید با تغییر عادات خود ، اجابت مزاج راحت تری داشته باشید و شقاق مقعد را درمان یا از آن پیشگیری کنید. این اقدامات در بیشتر موارد می توانند سبب بهبود شقاق مقعد شوند و روند درمان را تسریع کنند :

• افزودن فیبر در رژیم غذایی : مصرف روزانه 25 تا 30 گرم فیبر ، کمک می کند که اجابت مزاج راحت تری داشته باشید و روند درمان شقاق مقعد سرعت بگیرد. غذاهای سرشار از فیبر عبارت اند از میوه ها (به خصوص میوه هایی مثل مرکبات و انواع آلو) ، سبزیجات ، مغزها ، حبوبات و غلات کامل. همچنین می توانید مکمل های فیبر مصرف کنید. افزودن فیبر ممکن است نفخ را افزایش دهد؛ بنابراین آن را کم کم به رژیم غذایی خود اضافه کنید. اگر نمی توانید فیبر کافی را از غذا دریافت کنید ، مکمل های فیبر را جایگزین کنید. این مکمل ها نیز نفخ را افزایش می دهند ، بنابراین باید آن را به تدریج به رژیم غذایی خود بیفزایید.
• نوشیدن مایعات : نوشیدن مایعات به مقدار کافی ، از یبوست پیشگیری می کند.
• ورزش منظم : بیشتر روزهای هفته ، ورزش منظم به مدت نیم ساعت داشته باشید. این ورزش می تواند شامل فعالیت های فیزیکی در سطح متوسط مثلا پیاده روی باشد. ورزش کردن موجب بهبود روند گوارش و اجابت مزاج می شود. همچنین گردش خون در همه نواحی بدن را افزایش می دهد که این عامل ، باعث درمان هر چه سریع تر شقاق مقعد است.
• زور نزدن هنگام اجابت مزاج : زور زدن هنگام دفع ، فشار زیادی به مناطق اطراف مقعد وارد می کند که باعث سر باز کردن شقاق های قبلی یا ایجاد شقاق جدید می شود. همچنین ، نشستن طولانی مدت در توالت ، می تواند مشکل مشابهی ایجاد کند.
• مصرف داروهای ملین بدون نسخه : اگر اضافه کردن فیبر به رژیم غذایی مؤثر نبود ، می توانید مصرف داروهای ملین را امتحان کنید. قبل از مصرف هر گونه دارو ، حتما از پزشک خود در مورد مصرف آن مشورت بگیرید و هر کدام را که برایتان مناسب تر است ، با کمک پزشک انتخاب کنید.
• به تأخیر نینداختن اجابت مزاج : به تأخیر انداختن اجابت مزاج منجر به یبوست می شود و اجابت مزاج را سخت تر و درناک تر می کند که در نهایت به شقاق مقعد منجر می شود.
• شست وشوی مقعد : مقعد و نواحی اطراف آن را بعد از هر بار اجابت مزاج ، به آرامی و با ملایمت شست وشو دهید.
• عدم استفاده از شوینده های محرک : بعضی از شوینده های صابونی معطر یا شامپوبدن ها ممکن است پوست را تحریک کنند. بهتر است از شوینده های ملایم تری استفاده کنید.
• درمان یبوست یا اسهال مزمن : اگر به یبوست یا اسهال مزمن مبتلا هستید ، حتما آن را درمان کنید و به دنبال علت اصلی و رفع آن باشید.

اگر نوزاد شما مبتلا به شقاق مقعد است ، حتما پوشک او را دائما عوض کنید ، نواحی آسیب دیده را به آرامی شست وشو دهید و حتما موضوع را به پزشک اطفال اطلاع دهید.

این عادات کوچک و تغییر سبک زندگی می تواند در بسیاری از موارد ، در عرض چند هفته تا چند ماه ، شقاق مقعد را درمان کند. اگر این روش های درمانی کافی نبود و موجب بهبود شرایط نشد ، مشکل خود را با پزشک در میان بگذارید.

بهترین درمان خانگی و گیاهی شقاق مقعدی

1. درمان شقاق مقعدی با روغن زیتون :

به مقدار یکسان روغن زیتون ، عسل و موم را داخل یک کاسه با هم مخلوط کنید. ترکیب را داخل مایکروویو تا حدی گرم کنید که موم کاملا آب شود. اجازه دهید سرد شود ، سپس روی قسمت مورد نظر بمالید ، این کار را چند بار در روز تکرار کنید.

درمان های گیاهی شقاق مقعدی

2. نشستن داخل یک ظرف آب داغ :

وان حمام( یا لگنی که بتوان داخل آن نشست) را از آب گرم پر کنید ، چند قطره روغن اسانس اسطوخودوس را به آن اضافه کرده و هم بزنید. تا کمر داخل وان بنشینید و برای مدت 15 تا 20 دقیقه صبر کنید. این کار را 2 تا 3 بار درروز تکرار کنید.

نکته : میتوانید این کار یا کمپرس گرم ساده را بعد از مدفوع کردن ، انجام دهید.

3. درمان شقاق مقعدی با آلوئه ورا :

یک برگ آلوئه ورا را ببرید. از درازا برش دهید و به وسیله قاشق ، ژل آلوئه ورا را بتراشید. مقداری از این ژل را در آن ناحیه بمالید.

با آلوئه ورا شقاق مقعدی را درمان کنید

4. کامفری ( نوعی گاوزبان) برای درمان شقاق مقعدی :

یک قاشق غذا خوری کامفری را به یک فنجان آب گرم بیافزایید. روی ظرف را بپوشانید و اجازه دهید 10 تا 15 دقیقه خیس بخورد. محلول را صاف کنید و اجازه دهید خنک شود. از این محلول 2 تا 3 بار در روز به منظور تمیز کردن ناحیه درگیر شده ، استفاده کنید. همچنین ، می توانید از چای کامفری گرم ، به عنوان کمپرس برای آن ناحیه استفاده کنید. گزینه دیگر این است که پماد های آماده کامفری که در بازار موجود است را 2 تا 3 بار در اطراف مقعد بمالید.

5. روغن نارگیل برای درمان شقاق مقعدی :

روغن نارگیل را 2 تا 3 بار در روز اطراف ماهیچه باسطه مقعدی بمالید. در صورتی که فیشر مقعدی مزمن است ، این کار را چندین بار تکرار کنید.اگر مشکل یبوست یا هر نوع دیگری از مشکلات گوارشی دارید ، روغن نارگیل را به رژیم غذاییتان اضافه کنید.

درمان شقاق مقعدی با روغن نارگیل

6.ژل ال آرژنین برای درمان شقاق مقعدی :

آرژینین که به اسم ال آرژینین نیز شناخته می شود ، آمینو اسیدی است که با افزایش جریان اکسید نیتریک در ناحیه مقعد ، درمان فیشر مقعد را سریعتر می کند. ژل های موجود در بازار ال آرژینین را در ناحیه مورد نظر بمالید.

7.رفع شقاق مقعدی با بذر کتان :

1 قاشق غذاخوری پودر بذر کتان را به یک لیوان آب اضافه کنید. یک بار در روز قبل از خواب این محلول را بنوشید. این کار باعث منظم شدن فعالیت روده هایتان می شود.

8. سرکه سیب برای بهبود شقاق مقعدی :

1 یا 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب خالص و تصفیه نشده را به یک لیوان آب اضافه کنید.می توانید مقداری عسل نیز به آن اضافه کنید و دو بار در روز بنوشید.

درمان شقاق مقعدی با سرکه سیب

9. فیبر برای درمان شقاق مقعدی :

رژیم غنی از فیبر ، فعالیت های روده را منظم می کند. استفاده منظم از فیبر ، مدفوع را نرم تر می کند ، بنابر این مجبور نیستید در حین دفع فشار زیادی به خود بیاورید ، که باعث می شود به بافت داخل روده آسیبی وارد نشود.مقدار زیادی فیبر مانند گینوا ، جو ، آلو بخارا ، گندم سیاه ، حبوبات ، اسفناج ، تخمه کدو حلوایی ، تخمه آفتابگردان را داخل رژیم غذاییتان بگنجانید. اسپرزه نیز منبع خوبی از فیبر است. شما می توانید بعد از مشورت با پزشک ، مکمل های فیبری را نیز انتخاب کنید.

نکته : زمانی که مصرف فیبر مخصوصا اسپرزه را بیشتر می کنید ، حتما آب زیادی بنوشید تا از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری کنید.

10. بهداشت برای جلوگیری از شقاق مقعدی :

بعد از هربار دفع ، اطراف مقعد را با یک دستمال نرم تمیز کنید. از دستمال های خشن یا معطر استفاده نکنید ، زیرا باعث ایجاد خراش می شوند. بعد از حمام مقداری پودر را به آرامی اطراف ناحیه دردناک بزنید تا خشک بماند.

لباس های آزاد و لباس زیر نخی بپوشید ، تا هوا جریان داشته باشد.

برای مدت طولانی ، به یک حالت ننشینید ، زیرا باعث ایجاد رطوبت در ناحیه مقعدی می شود .

11 . درمان شقاق مقعدی کودکان و بزرگسالان با روغن زیتون ، موم و عسل

آخرین مورد پیشنهادی بخش سلامت نم نمک برای درمان شقاق مقعدی با نسخه های طب سنتی استفاده از عسل است که تاثیر عالی دارد ، برای استفاده از این روش باید :

اندازه مساوی روغن زیتون ، عسل و موم را داخل یک کاسه مخلوط کنید.

مخلوط به دست آمده را در مایکروویو خوب گرم کنید تا زمانی که موم به طور کامل آب شود.

مخلوط را خنک کرده ، سپس آن را در منطقه آسیب دیده اعمال کنید.

این کار را چندبار در روز انجام دهید.

عسل مناسب برای درمان شقاق مقعدی در کودکان و بزرگسالان

نکات مهم برای جلوگیری و درمان شقاق مقعدی :

هنگام دفع ، به خود فشار نیاورید ، زیرا باعث می شود پارگی های التیام یافته دوباره باز شوند و یا پارگی های جدیدی ایجاد شوند.

برای جلوگیری از ایجاد فیشر مقعد در کودکان ، پوشک را مدام تعویض کنید.

اگر اسهال دارید ، سریعا درمانش کنید.

از خوردن غذاهای یبوست آور مانند موز ، برنج سفید ، پنیر و سایر لبنیات ، شکلات ، مقدار زیاد گوشت قرمز و غذاهای سرخ شده ، اجتناب کنید.

به میزان کافی آب بنوشید تا مدفوع نرم شود و از یبوست جلوگیری شود.

فعالیت بدنی منظم در روز به مدت 30 دقیقه ، باعث بهبود دفع و افزایش جریان خون در مقعد می شود.

می توانید پیاده روی ، یوگا ، تمرینات کششی ، کارهای خانگی سبک و باغبانی را امتحان کنید.

از دوچرخه سواری ، وزنه برداری سنگین و هر گونه تمرینی که باعث فشار می شود ، دوری کنید.

نشستن روی سطح سخت می تواند خیلی دردناک باشد ، بنابراین استفاده از یک بالشت نرم ، درد را کاهش می دهد. خود را نخارانید زیرا فقط شرایط را بدتر می کند.