خواص اسفرزه(اسپرزه) برای سلامتی و پوست + عوارض

تمام خواص اسفرزه و فایده درمانی بارهنگ تخم مرغی یا اسپرزه

گیاه اسفرزه از گیاهان دارویی است که از دیرباز مورد استفاده قرار گرفته است. گیاه اسفرزه علفی و یکساله و با ارتفاع 10 تا 35 سانتی متر است. میوه این گیاه پوشینه ، شکوفا ، دوخانه با محتوای یک دانه کوچک و لغزنده به رنگ قهوه ای است. این گیاه خودرو روی چراگاهها ، علف زارها ، مزارع رها شده کنار راه و جاده ها و بیابان های بایر رشد می کند. دانه های گیاه اسفرزه با ده درصد موسیلاژ در اثر هیدرولیز ، تولید دگزیلوزان ، آرابینوز ، د - گالاکتوز ، د - گالاکتورونیک اسید می کند ، علاوه بر ان دارای پروتئین ، املاح معدنی و روغن ثابت می باشد.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

نامهای دیگر اسفرزه

نام های دیگر این گیاه ، اسپرزه ، اسبرزه ، شکم پاره ، اسفیوس ، اسپغل ، قارنی یاروق ، اسپغول ، اسفیدش ، حشیشه ، البراغیث ، سفیدخوش ، قارنی یارخ ، بذر قطور ، تبکو ، برغوشی و بذر قطونا می باشد.

مزاج گیاه اسفرزه

در مطلب قبلی مرتبط با گیاه جادویی اسفرزه در بخش سلامت نم نمک گفتیم که در طب سنتی طبیعت اسفرزه سرد و تر شناخته شده است. نوع سفید رنگ اسفرزه مرغوبتر است و در آب ته نشین می شود. مانند خاک شیر و تخم شربتی دارای لعاب است که موجب رفع تشنگی و یبوست می شود.

خواص اسفرزه :

کاهش وزن

دمنوش گیاه اسفرزه برای لاغری و کاهش وزن مناسب است. افرادی که دچار اضافه وزن هستند می توانند پسیلیوم این ماده را با یک فنجان آب گرم و لیمو مخلوط کرده و قبل از غذا میل کنند. البته استفاده از مخلوط دانه های اسفرزه با آب و مصرف آن به صورت ناشتا هم باعث لاغری و کاهش وزن می شود.

اسفرزه برای بانوان

در طب سنتی از خیساندن اسفرزه و عناب در آب ، برای شستشوی واژن استفاده می شود تا در رفع خارش کمک کند. علاوه بر این اسفرزه برای درمان عفونت های رحم مفید است. از دم کرده اسفرزه و نوشیدن آب آن می توان برای سوزاک ( بهترین دارو برای درمان سوزاک) استفاده کرد زیرا خاصیت مدر دارد.

رفع یبوست

در آمریکا از اسفرزه برای تهیه داروهای ملینی چون Metamucil استفاده می شود زیرا اسفرزه ملین خوبی است. دانه های اسفرزه بسیار سخت هستند و معمولا در بیشتر مناطق دنیا رشد می کند. این گیاه در ردیف مفیدترین ، موثرترین و بی ضررترین و در عین حال ملایم ترین ملینهای گیاهی است که از قرنها پیش برای درمان یبوست استفاده می شد.

تقریبا 30 درصد پوشش دانه اسپرزه از یک ماده جاذب آب به نام موسیلاژ تشکیل شده است که پس از خیس شدن در آب ، لعاب دار می شود. هر دانه تقربا 10 برابر حجم پیدا می کند و مانند لعاب ژلاتینی می شود که منبعی شفابخش برای بیماری یبوست می باشد.

تحقیقات نشان می دهد که مصرف یک قاشق مرباخوری تخم اسفرزه ، 3 بار در روز و نوشیدن حداقل دو لیوان آب ولرم همراه با آن تاثیر بسیاری در تخلیه و رفع یبوست دارد. علاوه بر این اسفرزه در کاهش درد و رفع خارش بیماریهای کولون و رکتوم و قطع خونریزی بواسیر نیز موثر می باشد.

اما اگر پس از مصرف اسفرزه به مقدار کافی آب نوشیده نشود ، روده ها ورم می کند زیرا آب موجود در مدفوع جذب شده و نتیجه معکوسی رخ می دهد. بنابراین نوشیدن آب کافی نباید فراموش شود.

یبوست در زنان باردار نیز رواج دارد اما نباید از گیاهان ملین مانند اسفرزه استفاده شود. برای رفع این عارضه باید از سایر خوراکی های غنی از فایبر و الیاف گیاهی مانند سبزیها ، دانه های غلات ، نان سبوس دار و ... استفاده کنند. همچنین برای رفع یبوست کودکان زیر دو سال نباید از این گیاه استفاده نمود.

خواص لعاب اسفرزه ( پسیلیوم ) برای زیبایی پوست و مو

گیاه اسفرزه تنها برای مصارف دارویی و پزشکی مورد استفاده قرار نمی گیرد. این فیبر طبیعی را می توان به عنوان ماسک زیبایی نیز استفاده نمود که از پوست و موی شما محافظت کند.

ماسک اسفرزه برای پوست و مو

اسفرزه دارای خواص فوق العاده برای از بین بردن جوش های صورت است. برای تهیه ماسک خانگی ، دانه های نرم اسفرزه را با شیر و عسل ترکیب کنید تا به پوست و موی شما درخشندگی دهد. برای تقویت موی سر نیز می توان از اسکراپ طبیعی اسفرزه به عنوان شامپوی گیاهی استفاده کنید.

اسفرزه برای دوران بارداری و شیردهی

تا کنون از عوارض مصرف اسفرزه بر روی زنان باردار و شیرده اطلاعاتی منتشر نشده است. بنابراین توصیه می شود که خانمها در دوران بارداری و شیردهی از این گیاه دارویی استفاده نکنند.

اسفرزه برای نوزادان و کودکان

اسفرزه در نوزادان و کودکان می تواند موجب خفگی شود ، بنابراین از مصرف اسفرزه برای آن ها خودداری کنید.

بهترین زمان و طریقه مصرف اسفرزه

با ترکیب 2 قاشق چای خوری اسفرزه ، شیر ، عسل یا آبمیوه می توان از آن استفاده کرد. معمولا از دانه های لعاب دار اسفرزه همراه با آب گرم به صورت ناشتا استفاده می شود که برای رفع یبوست یک گزینه درمانی بسیار مفید می باشد.

مقدار مناسب برای مصرف اسفرزه در روز

طبق تحقیقات انجام شده مصرف 7.9 گرم اسفرزه در روز در درمان بیماری کرون مناسب و مفید است. همچنین مصرف 5 گرم اسفرزه دو بار در روز برای کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بسیار موثر است.

خواص اسفرزه برای لاغری و کاهش وزن

فیبرهایی مانند اسفرزه که ترکیبات چسبناک ایجاد می کنند می توانند اشتها را کنترل کنند و به کاهش وزن کمک کنند. در یک پژوهش 12 شرکت کننده سالم درست قبل از غذا 10/8 گرم اسفرزه مصرف کردند.

3 ساعت پس از غذا عمل خالی شدن معده این افراد با تاخیر انجام شد و تا 6 ساعت بعد از غذا ، به مدت طولانی تری احساس را تجربه کردند. پژوهش دیگری تاثیر دوز 20 گرمی اسفرزه را در 17 شرکت کننده سالم کشف کرد. این افراد یک دوز را 3 ساعت قبل از غذا مصرف کرده بودند ، در حالی که دوز دیگر فورا قبل از غذا مصرف شد.

نتایج نشان می دهد این افراد در مقایسه با گروه کنترل ، 1 ساعت پس از غذا بیش تر احساس سیری کردند و مصرف کل چربی در این افراد در طول روز کاهش یافت.

به هر حال پژوهش هایی که درباره رابطه مستقیم بین اسفرزه و کاهش وزن انجام شده ، نتایج مختلفی را نشان می دهد.

یک پژوهش نشان داده است که 16 هفته رژیم غذایی با کالری محدود به همراه 2 یا 3 وعده 3 گرمی اسفرزه به طور متوسط 4/5 تا 4/6 کیلوگرم کاهش وزن را به همراه دارد.

از این گذشته پژوهش دیگری نشان داده است مکمل اسفرزه به تنهایی ، و هم چنین به همراه رژیم غذایی سرشار از فیبر به کاهش چشمگیر وزن ، شاخص توده بدن و درصد چربی بدن می انجامد.

لاغری با اسفرزه و دیگر خواص آن

خواص درمانی دیگر اسفرزه

• آن را در آب بریزید و بگذارید بماند و دائم به جای آب خوردن از آب آن میل کنید ، اگر دائم جرعه جرعه نوشیده شود گرفتگی صدا که از گرمی و حرارت باشد را برطرف می سازد ، در موارد کاهش درد و رفع خارش و قطع خونریزی بواسیر نافع است.
• آن را با عناب در آب بچسبانید و آب آن را صبح ناشتا بخورید و با آب آن بدن را هم بشویید خارش قسمتهای زنانه یا واژینال را برطرف می سازد.
• آب دم کرده آن را بنوشید ، مدر است و برای سوزاک مفید می باشد.
• 20 گرم در یک لیوان آب جوشانده و 4 روز تکرار شود دافع سنگ کیسه صفرا است.
• اگر اسفرزه را با تخم شربتی و خاکشیر (هر کدام 100 گرم) ترکیب کرده و هر روز یک قاشق سوپخوری آن را در 2 لیوان آب حل کرده و مصرف کنیم برای رفع خارش تن و تصفیه خون و باز شدن اشتها مفید است.
• هر روز صبح ، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را در یک فنجان آبجوش بریزید بعد با نبات شیرین نموده بخورید ، اسهال خونی را درمان میکند ، از خونریزی زیاد و قاعدگی جلوگیری می نماید.
• آن را بو دهید و هر روز بخورید. اسهال های طولانی و مزمن را درمان میکند.
• لعاب آن را دائم در گلو قرقره کنید و هم جرعه جرعه بخورید ، گلودرد را درمان می کند و اگر آب آن را در دهان نگه دارید برفک و سوختگی و طاول و زخمهای دهان رادرمان می کند.
• آن را بکوبید ، بعد با سرکه خمیر نموده و هر روز صبح و شب روی محل ضماد بگذارید سالک را درمان می کند.
• آن را با شیر مادر دختردار خمیر نموده و ضماد اندازید. خنازیر (غده های سخت که در گردن و زیرگلو پیدا می شود) را درمان می کند.
• گل ختمی کوبیده را با لعاب آن مخلوط کنید و بر پیشانی بمالید. سردردی که از آفتاب باشد را تسکین می دهد.

دانه های گیاه اسفرزه

تذکر مهم :

توجه شود که در استعمال داخلی هیچگونه نباید تخم اسفرزه کوبیده شود ، زیرا اگر کوبیده شود و خورده شود خطرناک است و خوردن در حدود 40 گرم تخم اسفرزه کوبیده شده موجب سرد شدن بدن و تخدیر و تنگی نفس و آشفتگی و سرانجام منجر به غش و توقف نبض و پس از مدتی احتمالامنجر به مرگ می شود. لذا در این حالت از داروهای قی آور گرم نظیر آب عسل و نمک و یا سایر داروها استفاده می شود.

به مثل بزر قطونا دل درویشان است تا درست است صفا ورشکنی سم گردد

و در نهایت خلاصه ای از خواص اسپرزه به قرار زیر است :

1- نرم کننده شکم

2- ضد زخم روده و معده

3- ضد حرارت و عطش

4- ضد اسهال ساده و خونی

5- ضد خونریزی سینه

6- نشاط آور

7- ضد تب و لرز

میزان مصرف

می توان اسفرزه را حداقل یک بار در روز به میزان 5-10 گرم با وعده های غذایی مصرف کرد.

با این حال وقتی صحبت از فیبر است ، مصرف زیاد آن به معنی بهره مندی از فواید بیش تر نیست. فوایدی در اکثر پژوهش ها مشاهده می شود با مصرف 3 - 20/4 گرم در روز در ارتباط است و مصرف بیش از این مقدار سبب مشکلات گوارشی می شود.

میزان مصرف گیاه اسفرزه

مهم است اسفرزه را به همراه آب مصرف کنید و سپس در طول روز به طور مرتب آب بنوشید.

برای شروع توصیه می شود این مکمل ملین حجیم شونده را 3 بار در روز به میزان 5 گرم به همراه یک لیوان آب مصرف کنید. می توانید به تدریج این میزان را بسته به تحمل خود افزایش دهید.

میزان اسفرزه موجود در محصولات بازاری به نوع محصول بستگی دارد اما درمورد پوسته اسفرزه مصرف یک قاشق غذاخوری توصیه می شود.

بهتر است دستور مصرف روی بسته بندی را رعایت کنید.

خواص و فواید اسفرزه در طب سنتی

خوردن دانه های لعاب دار اسفرزه موجب تسکین حرارت و تشنگی می شود.

برای رفع سر درد می توان از کوبده اسفرزه به همراه گلاب استفاده کرد و همچنین کوبیده اسفرزه با روغن بنفشه برای رفع سردردهای گرم و رفع خشکی دماغ و اعصاب مفید می باشد. این ترکیب برای رشد و نرم شدن موها و جلوگیری از دوشاخه شدن آن موثر است. برای مشاهده نتایج آن بر روی مو ، باید این ضماد را چند روز مداوم استفاده کنید.

یک قاشق شربت خوری اسفرزه را در یک فنجان آب جوش بریزید و سپس همراه نبات ، 3 بار در روز میل کنید. این شربت برای درمان اسهال خونی ف جلوگیری از خونریزی زیاد و قاعدگی سخت جلوگیری می کند.

اسفرزه را بو داده و هر روز میل کنید تا اسهال های مزمن و طولانی درمان شود.

چنانچه در بخش سلامت نم نمک خاطر نشان می کنیم اسفرزه برای تبهای گرم ، غلیان خون و ناراحتی و خشونت سینه و حلق و زبان و سردرد و زخم روده و رفع یبوست روده ها که منشاء آن علل صفراوی یا عوارض حاصله از خوردن داروهای گرم است بسیار مفید می باشد. در تمام موارد فوق لعاب آن به تنهایی و با مخلوط با روغن بادام شیرین خورده می شود.

اسفرزه را با عناب در آب خیس کنید و آب آن را به صورت ناشتا میل کنید. همچنین برای شستشوی بدن نیز می توان از آب آن استفاده کرد. این روش برای رفع خارش واژینال بسیار مفید است.

نوشیدن آب کی در آن 20 گرم اسفرزه جوشانده شده است به مدت 4 روز می تواند سنگ کلیه را دفع کند.

اسفرزه را با 100 گرم تخم شربتی و 100 گرم خاکشیر ترکیب کرده و هر روز یک قاشق سوپخوری از آن را در 2 لیوان حل کرده و بنوشید. این ترکیب برای رفع خارش پوست و افزایش اشتها و تصفیه خون مفید است.

گل ختمی کوبیده را با لعاب اسفرزه مخلوط کرده و بر پیشانی بگذارید تا سردرد ناشی از نور خورشید را تسکین دهد.

اسفرزه را در اب بریزید و اجازه دهید تا مدتی باقی بماند. به جای نوشیدن آب می توان از آب اسفرزه تهیه شده میل کنید. جرعه جرعه نوشیدن آن برای رفع گرفتگی صدا که از گرمی و حرارت ایجاد شده است مفید می باشد. این مایع برای کاهش درد و رفع خارش و قطع خونریزی بواسیر بیسار مفید است.

ضماد لعاب اسفرزه را می توان با سرکه و روغن گلسرخ مخلوط کرده و برای استعمال خارجی جهت درد مفاصل گرم ، نقرس و نرم کردن ورمهای بخصوص ورمهای پشت گوش استفاده نمود که بسیار نافع است.

قرقره کردن لعاب اسفرزه و نوشیدن جرعه جرعه از آن ، گلو درد را درمان می کند. نگه داشتن آب اسفرزه در دهان ، موجب از بین رفتن برفک ، تاول ، سوختگی و زخم های دهان می شود.

اسفرزه را کوبیده و با سرکه ، خمیر کنید. این ضماد را برای درمان سالک ، هر روز صبح و شب بر روی موضع قرار دهید.

اسفرزه را با شیر مادر دختر دار ، خمیر کنید. این ضماد برای درمان خنازیر (غده های سخت که در گردن و زیرگلو پیدا می شود) مفید است.

تذکر مهم

در مصرف خوراکی هرگز نباید تخم اسفرزه کوبیده شود ، زیرا اگر کوبیده شود و خورده شود خطرناک است ، مصرف تقریبا 40 گرم تخم اسفرزه کوبیده شده منجر به سرد شدن بدن ، تخدیر ، تنگی نفس ، آشفتگی و سرانجام منجر به غش و توقف نبض و پس از مدتی احتمالا موجب مرگ می شود. بنابراین در این شرایط از داروهای تهوع آور مانند آب عسل و نمک و یا سایر داروها استفاده کنید.

تداخل دارویی اسفرزه

مصرف مکمل اسفرزه ممکن است در جذب برخی از داروها مانند داروهای ضد صرع ، ضد دیابت ، ضد افسردگی ، برخی از داروهای قلبی و کاهش چربی خون اختلال ایجاد می کند. در صورت مصرف داروهای خاص نباید از مکمل های اسفرزه استفاده نمود.

دو تا 4 ساعت قبل از مصرف دارو می توان از اسفرزه استفاده نمود.

دانه های گیاه اسفرزه

عوارض جانبی اسفرزه

مصرف بیش از اندازه گیاه اسفرزه موجب درد شکم ، حالت تهوع ، تنگی نفس و جوش پوستی می شود.

اگر بعد از مصرف اسفرزه دچار تپش قلب ، سرگیجه یا خون در مدفوع شدید بلافاصله مصرف آن راقطع کرده و به پزشک مراجعه نمائید.

کسانی که دچار مشکلاتی مانند درد معده ، نفخ و گاز معده هستند باید مصرف اسفرزه را در مقادیر کمتر شروع کنند.

در صورت ابتلا به بیماری های کلیوی ، قبل از مصرف اسفرزه ، با پزشک خود مشورت نمائید.

نگهداری اسفرزه

در صورت پودر کرن دانه های اسفرزه ، حدکثر تا 24 ساعت بعد باید آنها را استفاده کنید.