فواید و خواص میوه دستنبو(شمامه) + عوارض و طبع

خواص و فواید میوه دستنبو یا شمامه

دستنبو میوه ای است از خانواده کدوییان بوده و اندازه آن کوچکتر از خربزه ، تقریبا به اندازه یک کف دست و به رنگ نارنجی مایل به قهوه ای می باشد. در ابتدای رشد سبز رنگ بوده و به مرور زمان در اثر تابش خورشید بدین رنگ در می آید.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

دستنبو چیست؟

این میوه خوراکی بوده اما بیشتر شهرت آن به خاطر بوی خوشیست که دارد.

محل کشت

این میوه در ایران یافت می شود. در منطقه خراسان رضوی ، سیستان(به اسم بنگارکbengarak) ، آذربایجان ، کردستان و کرمانشاه و منطقه سنقر و کلیایی به طور سنتی ، کشاورزان قدیمی در بینابین هندوانه و سایر محصولاتشان این گیاه را نیز می کاشته اند. در برخی مناطق افغانستان به آن اندَلَک می گویند ، به سیستانی به آن بنگارک می گویند و در بیشتر مناطق ایران به آن «شمامه» می گویند ، این اسم به مناطق کردستان ، کرمانشاه و ایلام محدود نشده و در برخی از مناطق آذربایجان نیز به اسم " شاماما " رایج است. در ایلام از آن با دو نام شمامه و گرگه یاد می شود. در لرستان و بین لرها هم این اسم رواج داشته است . البته با اندکی تغییر شمامه را شمومه ( shamooma ) تلفظ می کنند.

ارزش غذایی دستنبو

دستنبو ، طالبی و گرمک میوه هایی پرآب ، اشتهاآور ، چاق کننده و جلا دهنده رخسار بوده و در فصل تابستان موجب رفع تشنگی می شوند. این میوه ها به همراه خربزه از یک خانواده بوده و اختلاف آن ها تنها به علت رنگ ، مزه و اندازه است که هر چه بزرگ ، شیرین ، پرآب و لطیف تر باشند ، خاصیت آن ها بیشتر است.

دستنبو و گرمک سرشار از ویتامین های B و C و مواد معدنی پتاسیم ، کلسیم ، فسفر و همچنین پروتئین ، قند و فیبر هستند. در 100 گرم دستنبو 34 کالری و در یک لیوان آب دستنبو بدون شکر 45 کالری انرژی نهفته است.

طبع دستنبو گرم است یا سرد

دستنبو ، گیاهی نام آشنا در ادبیات ایران

با آغاز فصل تابستان ، گیاه خوش عطر و بویی به نام دستنبو بازار میوه و تره بار ایران را اشباع می کند که هر چند در تاریخ ادبیات ما جایگاه ویژه ای برای خود دارد ، اما هنوز خیلی ها و به خصوص نسل جوان با این گیاه معطر بیگانه اند.

دستنبو میوه ای از خانواده خربزه اما اندازه آن کوچک تر از خربزه است و تقریبا به اندازه یک کف دست می باشد. هر چند این میوه خوراکی و طبع آن گرم می باشد ، اما شهرت آن بیشتر به واسطه بوی خوشی است که دارد.

این میوه در ایران بیشتر در غرب کشور یافت می شود و در ادبیات کردی به آن «شمامه» گفته می شود ، اما در خطه شرق و به خصوص خراسان جنوبی نیز به صورت خودرو و یا کشت بهاره البته به صورت محدود در مزارع این استان تولید می شود.

علت نامگذاری دستنبو

وجه تسمیه این نام گذاری برای این میوه به آن خاطر است که وقتی آن را که به اندازه یک تخم مرغ می باشد ، به دست می گیری ، بلافاصله دستت خوشبو می شود و در خراسان جنوبی مردم از این میوه به عنوان خوشبو کننده محیط خانه استفاده می کنند.

اشعار درباره میوه دستنبو

به لحاظ تاریخی برای نخستین بار «مولوی» در شاهکار خود «مثنوی» در خصوص ارزش این میوه چنین سرایید :

یار ، دستنبو به دستم داد و دستم بو گرفت

وه چه دستنبو که دستم بوی دست او گرفت

کاهش فشار خون با یک لیوان آب دستنبو

مطالعات نشان داده است ، مصرف یک لیوان آب دستنبو در روز به میزان 25 درصد احتمال بروز فشار خون را کاهش می دهد.

محققان برای آزمایش ، مقداری از پلاکت های خون را گرفته با مقدار کمی عصاره یا آب دستنبو شیرین مخلوط کرده و مشاهده کردند در دستنبو عاملی وجود دارد که به شدت مانع از انباشته شدن غیرطبیعی پلاکت ها می شود و در نتیجه از انعقاد و لخته شدن خون در رگ ها (که عامل حمله های قلبی است) جلوگیری می شود. اگر دستنبو و آسپیرین با هم خورده شود ، خاصیت ضد انعقاد خون نیرومندتری تشکیل می شود.

میوه دستنبو را بدون شکر یا چیزهایی دیگر به طور ساده باید پیش از غذا خورد؛ کسانی که دستنبو را با نمک و فلفل می خورند هضم آن را آسان تر می کنند ولی در مقابل ، خاصیت ملین آن را کم می کند.

گوشت دستنبو را اگر روی سوختگی های سبک و سطحی یا ورم پوست بگذارند ، آن را تسکین داده و شفا می بخشد.

تخم دستنبو یا گرمک با تخم کدو و تخم خیار تشکیل تخم های خنک را می دهند و برای تسکین و نرم کردن سینه و رفع اگزما مصرف می شود.

طرز مصرف آن این است که این سه تخم را کمی می کوبند و در آب می ریزند تا شیره آن در آب مخلوط شود ، سپس آن را صاف کرده و مصرف می کنند. دستنبو ، گرمک و طالبی تشنگی را در تابستان تسکین می دهد.

خواص درمانی میوه دستنبو

• دستنبو و گرمک به علت داشتن پتاسیم و عطر مطبوع ، مقوی قلب هستند و عروق را باز می کنند ، همچنین به دلیل درصدی منیزیم از میوه های آرام بخش به شمار می روند.
• دستنبو و گرمک فشار خون را پایین می آورند به طوری که پتاسیم موجود در آن ها جدار رگ ها را نرم کرده و منجر به دفع سدیم اضافی می شود. اشخاصی که فشار خون بالا دارند می توانند روزانه با خوردن نصف دستنبو به کنترل این بیماری کمک کنند.همچنین این میوه ها می توانند اثر داروهای پایین آورنده فشار خون را تسریع بخشند.
• این میوه ها سرشار از فیبر بوده و بسیار ملین و مسهل هستند ، بدین سبب برای کسانی که دچار یبوست ، بواسیر و افزایش چربی خون هستند ، بسیار توصیه می شود.
• این میوه ها به دلیل مدر بودن برای کسانی که دچار احتباس ادرار و یا سنگ مجاری ادراری هستند بسیار موثر است و همچنین افراد مبتلا به کم خونی ، نقرس و روماتیسم بهتر است حتما دستنبو را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
• این میوه ها به دلیل دارا بودن قند ، خاصیت تقویت کنندگی داشته و یکی از احیاء کنندگان سلولی و از عوامل تجدید جوانی هستند.

سایر فواید دستنبو

دستنبو ها حاوی مقدار قابل ملاحظه ای ترکیب شیمیایی آنتی اکسیدان بتاکاروتن بوده که پیش ساز ویتامین A به شمار می رود. همچنین گرمک نیز برای پیشگیری از بیماری یرقان و رفع حرارت کبد مفید بوده و زیاد کننده شیر زنان شیرده و خارج کننده رسوبات کلیه و مثانه است.

دستنبو و گرمک هر دو برای دفع سموم بدن و خون و فعالیت های سلول های پوستی مفید هستند و به علت داشتن مقادیر زیاد فسفر باعث تقویت سلول های مغزی و فعالیت اعصاب می شوند.

همچنین فراوانی کلسیم آن ها موجب تقویت عضلات و تکمیل استخوان بندی و رشد و نمو سامانه اسکلتی انسان می شود.

خواص و فواید میوه دستنبو یا شمامه

توصیه آخر

فراموش نکنید مصرف زیاد دستنبو ، طالبی و گرمک برای بیماران دیابتی ، ورم روده و سوءهاضمه ضرر دارد و موجب نفخ روده ، معده و درد معده می گردد. همچنین بهتر است گرمک و دستنبو را قبل از هر غذای اصلی بخورید چرا که همراه با غذا باعث سوء هضم شدید می شود.

همچنین دانشمندان با تحقیق بر پوست میوه هایی مثل خربزه و دستنبو دریافته اند که پوست این میوه ها می تواند منبعی برای مسمومیت غذایی باشد؛ از این رو شستن کامل میوه ها بسیار توصیه می شود.