علائم مسمومیت با قلیان و درمان و رفع قلیون گرفتگی

علائم مسمومیت با قلیان و درمان و رفع قلیون گرفتگی

به گفته پزشکان ، بسیاری از افراد فکر می کنند که قلیان بسیار کمتر از سیگار ضرر دارد درحالی که این موضوع صحت نداشته و مصرف قلیان می تواند موجب بروز مسمویت شدید با مونواکسید کربن شود.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

قلیان که امروزه مصرف آن در بسیاری از جوامع ، رواج پیداکرده است با سیستمی خاص عمل می کند که در آن تکه زغالی بر بالای محفظه ای سفالی قرارگرفته و در زیر آن تنباکو گذاشته شده و دود ناشی از احتراق آن از طریق لوله ای وارد آب شده و به دهان مصرف کننده منتقل می شود.

در این میان مطالعات انجام شده نشان می دهد که در این دود مقادیر زیادی از گاز سمی مونواکسید کربن که بسیار خطرناک بوده و فاقد رنگ است ، وجود دارد.

بر اساس آمارهای موجود و به گفته دکتر «دیانه کاللو (Diane Calello) تنها طی ماه گذشته در ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپائی بیش از صد مورد مسمومیت مونواکسید کربن ناشی از مصرف قلیان به ثبت رسیده است.

دکتر کاللو مدیر بخش کنترل «مسمومیت» دانشکده پزشکی دانشگاه روتگرس در نیوجرسی ایالات متحده آمریکا بوده و تحقیقاتی را در این رابطه انجام داده است.

میزان خطر مسمومیت توسط مونواکسید کربن به واسطه مصرف قلیان بستگی به عوامل مختلفی مانند ابعاد زغال استفاده شده ، تعداد «قیلان مای» موجود در محل مصرف قلیان و نحوه تهویه هوا در اتاق و همچنین تعداد افرادی که آن را استعمال می کنند است.

به گفته این پزشک متخصص ، قلیان باید تنها در فضایی بزرگ و دارای تهویه مناسب استفاده شده و اگر در خانه و اتاق بسته اقدام به کشیدن قلیان می کنید ، حتماً پیش از آن سیستم مای بررسی و پایش سطح مونواکسید کربن را تهیه و نصب کنید. این موضوع همچنین برای مراکز ارائه دهنده قلیان نیز ضروری و لازم است.

به گفته متخصصان ، مهم ترین نشانه «مای مسمومیت» خفیف با مونواکسید کربن عبارتند از : سردرد ، خواب آلودگی و سستی ، احساس خستگی ، گیجی و کج خلقی. مسمومیت شدید مونواکسید کربن نیز موجب بروز مشکلاتی جدی همچون دل آشوبه ، استفراغ ، تپش قلب نامنظم ، اختلال در دید و عدم تعادل شده و متعاقباً با آسیب دیدن مغز ، به مرگ فرد مسموم منتهی خواهد شد.

باید توجه داشت که علائم مسمومیت مونواکسید کربن به سادگی با بیماری مای ویروسی اشتباه گرفته شده و می تواند مشابه نشانه مای سرماخوردگی و آنفلوآنزا باشد. این موضوع در حالی است که فرد مسموم شده با مونواکسید کربن نیازمند دریافت خدمات پزشکی به صورت اورژانس بوده و در صورت عدم دریافت خدمات پزشکی ممکن است خطراتی جدی وی را تهدید کند.

پژوهشگران دانشکده بهداشت و سلامت دانشگاه پیتزبورگ ، اقدام به بررسی و مطالعه مواد سمی موجود در قلیان کرده و دریافتند مصرف یک قلیان در برابر مصرف یک نخ سیگار به میزان یک صد و بیست وپنج برابر بیشتر دود تولید کرده و حجم قطران موجود در یک قلیان بیست پنج برابر بیشتر از یک سیگار بوده و همچنین میزان نیکوتین واردشده به بدن افراد مصرف کننده قلیان در برابر کسانی که سیگار می شکند ، دونیم برابر بیشتر است.

بر اساس این مطالعات ، مضرات گسترده قلیان در برابر سیگار ، منحصر به موارد فوق نبوده و میزان گاز سمی مونواکسید کربن واردشده به بدن در هنگام مصرف قلیان در مقایسه با کشیدن سیگار ، 10 برابر بیشتر است.

انواع درمان سردرد و سرگیجه ناشی از گاز زغال و قلیان

• درمان های پزشکی :

نوع درمان سردرد و سرگیجه ناشی از گاز زغال یا گاز مونوکسید کربن به سطح مسمومیت به این گاز ربط دارد. معمولاً در مورد قلیان مسمومیت های حاد که منجر به بیهوشی افراد می شود رخ نمی دهد ، اما باید به این مسئله آگاه بود که هیچ نوع درمان فوری و خانگی برای این حالت وجود ندارد و افراد باید هرچه سریع تر موضوع را به اورژانس گزارش دهند. مراقبت های اورژانسی و اکسیژن درمانی عمده ترین اقدامات پزشکی است که برای این بیماران انجام می شود.

مصرف داروها و مسکن های ضد درد هم در زمره درمان های پزشکی و البته فوری سردرد و سرگیجه قرار می گیرد که در بیشتر مواقع در دسترس و ارزان است و عملکرد خوبی هم دارد. قرص ها و کپسول های ایبوپروفن یا استامینوفن رایج ترین این داروها هستند که بدون نسخه پزشک هم می توانند تهیه شوند و مورد استفاده قرار بگیرند.

• درمان های خانگی :

انواع درمان خانگی سردرد و سرگیجه ناشی از گاز زغال و قلیان برای موارد جزئی تا نسبتاً شدید این عوارض کاربرد دارد. این درمان ها هم بسته به شرایط می توانند مانند درمان های پزشکی به صورت فوری و موثر عمل کنند. درمان های خانگی در این زمینه با روش های زیادی انجام می شود که مهم ترین و البته ساده ترین آن قرار گرفتن در معرض جریان هوای آزاد و بازگرداندن سطح اکسیژن رسانی به بدن به شرایط عادی است.

با انجام این کار معمولاً شرایط بهتر می شود ، اما ممکن است عوارض دیگر مانند سرگیجه برای مدتی پابرجا بمانند و افراد را اذیت کنند. بنابراین این روش ها برای نتیجه گیری مطلوب تر بهتر است با اقداماتی دیگر و مکمل هم همراه شود تا افراد به شرایط عادی برگردند.

اصول درمان سردرد و سرگیجه ناشی از گاز زغال و قلیان

سردرد و سرگیجه دو عارضه جدا از هم هستند که چون اغلب با هم همراه می شوند ، انتظارات درمانی یکسانی را هم ایجاد می کنند. برای درمان موثرتر این عوارض متداول ناشی از گاز زغال و قلیان بهتر است اول دلیل آن مشخص شود و سپس از هم تفکیک شده و برای هرکدام از آن ها که شدت بیشتری دارد ، اولویت درمان قائل شویم. بسیاری از روش های درمانی سردرد برای سرگیجه کاربرد ندارد و برعکس ، برخی از روش های درمان فوری سرگیجه هم برای درمان سردرد مفید نیست.

روش های درمان فوری سردرد ناشی از گاز زغال و قلیان

سردرد به طورکلی می تواند ناشی از شرایط پزشکی باشد یا نتیجه استرس ، کم آبی بدن ، بی خوابی و… باشد. سردرد ناشی از گاز زغال قلیان را می توان در زمره دلایل پزشکی طبقه بندی کرد و برای درمان فوری آن روش های متداول زیر را پیشنهاد داد :

• درمان فوری سردرد با ماساژ درمانی

سردرد به هر دلیلی که ایجاد شده باشد همیشه باعث ایجاد تنش در قسمت های فوقانی بدن می شود و رفع این فشارها می تواند در کاهش علائم و اذیت های این عارضه کمک کند. اگر بعد از کشیدن قلیان دچار یک سردرد خفیف شدید شاید به مصرف قرص یا سایر روش های درمان نیازی نداشته باشید و بتوانید این عارضه را با ریلکس کردن و ماساژ دو طرف شقیقه برطرف کنید.

قسمت های بالای بینی و نزدیک به گوشه چشم ها هم ناحیه مناسبی برای ماساژ و تسکین سردرد است و باید مورد توجه قرار بگیرد.

• درمان فوری سردرد با تمرینات تنفسی

خیلی از انواع سردرد و مخصوصاً سردرد ناشی از گاز زغال قلیان را می توان با تمرینات تنفسی درمان کرد. این کار اکسیژن رسانی به خون را بهبود می دهد و تمرکز ذهن و آرامش عضلات منقبض شده را بالا می برد.

برای این کار لازم است در یک مکان بنشینید یا دراز بکشید و نفس های آرام و ریتمیک بکشید. در هر دور این درمان به مدت پنج ثانیه نفس بکشید و بعد اکسیژن را پنج ثانیه بیرون بدهید.

• درمان فوری سردرد با کمپرس سرد و گرم

باز هم برای درمان فوری سردردهای خفیف و کاهش تنش های عضلانی ، روش های ساده می تواند موثر باشد. کمپرس سرد و یا گرم یک راه ساده و در دسترس برای بیشتر افرادی است که بعد از قلیان کشیدن دچار سردرد شده اند.

برای کمپرس سرد از انواع کیسه های پلاستیکی می توان استفاده کرد و حتماً نیاز نیست کیسه های مخصوص تهیه شود ، البته باید این کار را با توجه ویژه به قسمت هایی که درد بیشتری را احساس می کنید انجام دهید و مراقب باشید که پوست خود را هم دچار یخ زدگی نکنید. برای کمپرس گرم هم می توانید از حوله گرم شده استفاده کنید.

• درمان فوری سردرد با آرموتراپی

آرموتراپی یا رایحه درمانی یک روش شناخته شده برای تحریک مغز با بوهای دلنشین است و یک درمان فوری برای سردرد ناشی از گاز زغال و قلیان هم به شمار می آید. برای این کار می توان از برخی از رایحه ها مثل اکالیپتوس ، روغن اسطوخودوس و عصاره نعناع استفاده کرد یا حتی از عطرهای روزمره کمک گرفت. یک روش موثر برای بهره بردن از رایحه درمانی و درمان سردرد به وسیله آن ، همراه کردن این روش با تمرینات تنفسی و دم و بازدم عمیق است.

روش های درمان فوری سرگیجه ناشی از گاز زغال و قلیان

سرگیجه برخلاف سردرد همراه با درد نیست و بیشتر به صورت یک حس و عدم هماهنگی و تعادل در اندام های بدن بدون حرکت حس می شود. مسمومیت با مونوکسید کربن معمولاً با سرگیجه همراه می شود و درمان های فوری و موثری به روش خانگی برای آن وجود دارد که بیشتر عملی هستند و تا اندازه زیادی موثر واقع می شوند.

• درمان فوری سرگیجه با استفاده از تکنیک برندت داروف

انجام این تکنیک معمولاً برای افراد مبتلا به سرگیجه در خانه توصیه می شود ، چون ساده است و نیاز به مشارکت شخص دیگری ندارد. این تکنیک را با نشستن روی یک سطح صاف شروع کنید و پاهای خود را مانند صندلی آویزان کنید.

سر خود را تا جایی که می توانید به سمت چپ بچرخانید ، سپس سر و نیم تنه را در سمت راست قرار دهید. پاهای شما نباید حرکت کند. حداقل 30 ثانیه در این حالت بمانید. در مرحله بعد بنشینید و سر خود را به حالت مرکزی برگردانید. تمرین را در طرف مقابل تکرار کنید و سر خود را تا جایی که می توانید به سمت راست بچرخانید ، سپس به سمت چپ دراز بکشید.

• درمان فوری سرگیجه با استفاده از تغییر موقعیت کانالیث :

این روش یکی از مشهورترین روش های رفع فوری سرگیجه است و روش آن به شرح زیر است :

روی یک سطح صاف بنشینید و درحالی که پاهایتان کاملاً صاف است سر خود را 45 درجه به سمت راست بچرخانید.

در همین حالت سریع دراز بکشید. بعد از 30 ثانیه سر خود را به سمت چپ بچرخانید؛ به طوری که نسبت به موقعیت قبلی 90 درجه حرکت کرده باشید. در مرحله بعد تمام بدن را به سمت چپ بگردانید و دوباره 30 ثانیه صبر کنید و بعد تمام بدن خود را درگیر کنید و آن را به سمت چپ بچرخانید تا کاملاً در سمت چپ خود قرار بگیرید. به آرامی به حالت اولیه بازگردید و به جلو نگاه کنید و صاف بنشینید.

این کار را می توانید سه بار دیگر و با کمک شخص دیگری هم انجام دهید و به احتمال زیاد در کاهش یا رفع سرگیجه به شکل فوری موثر خواهد بود.

• درمان فوری سرگیجه با مصرف ویتامین دی

معمولاً کمبود ویتامین D می تواند علائم سرگیجه را بدتر کند و بنابراین مصرف مکمل های آن برای افرادی که به هر دلیلی دچار این عارضه شده اند مفید است. علاوه بر مکمل های حاوی ویتامین دی ، شیر ، آب پرتقال ، زده تخم مرغ و… هم دارای ویتامین دی هستند و حتماً در درمان سرگیجه ناشی از گاز زغال و قلیان هم عملکرد خوبی دارند.

اقدامات پیشگیرانه از سردرد و سرگیجه ناشی از قلیان کشیدن

در هوای بسته قلیان نکشید یا در محیط سربسته از دستگاه های تهویه استفاده کنید.

نوشیدن آب را چه قبل از قلیان کشیدن و چه بعد از آن جدی بگیرید. کاهش آب بدن باعث کند شدن عمل اکسیژن رسانی به بدن می شود و در نتیجه تأثیر مستقیمی بر روی بروز سردرد و سرگیجه می شود.

برای کشیدن قلیان معده نباید خالی یا زیاد از حد پر باشد. ترکیب دود و مواد شیمیایی تنباکو با محتویات معده ممکن است باعث مسمومیت و در نتیجه ایجاد سردرد و سرگیجه شود.

زغال قلیان به طور متوسط باید هر نیم ساعت (نهایتاً بعد از 45 دقیقه) عوض شود. این کار از انتشار گاز مونوکسید کربن جلوگیری می کند.

خوردن الکل یا نوشیدنی های کافئین دار نه تنها برای درمان سردرد و سرگیجه ناشی از کشیدن قلیان مفید نیست ، بلکه باعث کاهش سطح آب بدن و اختلال در اکسیژن رسانی به دستگاه های حیاتی بدن می شود.