علائم التهاب عروقی تاکایاسو(آرتریت تاکایاسو) + درمان

علائم و روشهای درمان آرتریت تاکایاسو

گاه از این بیماری با نامهای granulomatous و یا large -cell یاد می شود تا ناهنجاری اصلی میکروسکپی (ضایعات ندولی کوچکی که در اطراف سلولهای بزرگ خاصی در دیواره رگ بوجود میآید) توصیف شود.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

آرتریت تاکایاسو (Takayasu's_arteritis) یا سندرم قوس آئورت بیشتر رگهای بزرگ ( عمدتا آئورت و شاخه های آن و عروق اصلی ریه) را درگیر میکند ، این بیماری در ژاپن خیلی شایع است و در کشور ما نیز شیوع دارد .

شیوع بیماری

آرتریت تاکایاسو سومین واسکولیت شایع در کودکی (بعد از پورپورای هنوخ شوئن لاین و کاوازاکی) می باشد. البته بیشتر در زنان آسیایی جوان (بین 15 تا 30 سال) مشاهده می شود. دختران 9-8 برابر بیشتر از پسرها مبتلا می شوند.

این بیماری به دلیل شایع بودن در خانمها ، به بیماری زنان بدون نبض نامیده می شود ، آرتریت تاکایاسو بیماری بسیار مرموزی است که تا مراحل پیشرفته علائم قابل اعتمادی ندارد .

علایم اصلی بیماری

علایم اولیه بیماری شامل تب ، بیحالی و ضعف ، کاهش وزن ، درد عضلانی و مفصلی و عرق شبانه است. آنمی و افزایش شاخص های آزمایشگاهی التهاب مانند (ESR) نیز دیده می شود. هرچه التهاب رگ افزایش پیدا کند علائم کاهش خون رسانی عضو مشخص تر می شود. کاهش نبضهای محیطی ، اختلاف فشار خون در اندامهای مختلف ، وجود سوفل در محل تنگی عروق و درد شدید و ناگهانی انتهاها (لنگیدن) علایم متداول در فاز مزمن هستند. تنگ شدن شریانهای کلیه موجب افزایش فشار خون ، درگیری ریه موجب درد قفسه صدری و اختلال خونرسانی به مغز موجب علایم مختلف عصبی و چشمی می شود. آنوریسم و پدیده رینود نیز ممکن است روی دهند.

علت این بیماری عمدتا ژنتیک است.

تشخیص

بررسیهای اولتراسوند با استفاده از داپلر برای نشان دادن درگیری عروق نزدیک به قلب مفید است ولی غالبا قادر به نشان دادن درگیری رگهای محیطی تر نمی باشد. غالبا مشاهده کلیه رگهای اصلی توسط (pan-aortography) و در مورد رگهای ریه (pulmonary angiography) لازم است تا بتوان وسعت درگیری عروقی را ارزیابی نمود.

بارداری و التهاب عروقی تاکایاسو

افراد مبتلا به بیماری التهاب عروقی تاکایاسو مشکلی در بارداری نداشته و می توانند بارداری و وضع حمل سالمی داشته باشند. اما در بعضی از موارد بیماری و داروهای مورد استفاده قرار گرفته ممکن است بر روی قدرت باروری زنان اثرات منفی گذاشته و آن را کاهش دهد. اگر مبتلا به بیماری التهاب عروقی تاکایاسو بوده و قصد بارداری دارید ، بهتر است قبل از این کار با پزشک خود مشورت کرده و برای کاهش عوارض بارداری در این بیماری از قبل برنامه ریزی کنید.

در طول دوره بارداری نیز باید به طور مرتب تحت نظر پزشک بوده و چک آپ شوید.

تشخیص التهاب عروقی تاکایاسو

پزشک برای تشخیص این بیماری ابتدا در مورد علائم و نشانه های فرد سوالاتی پرسیده و سپس با انجام معاینه و سابقه بیماری فرد نتیجه گیری خواهد کرد. البته شاید پزشک برای تشخیص دقیق این بیماری بخواهد از آزمایشات زیر استفاده کند.

بعضی از این آزمایشات تشخیصی شامل موارد زیر می شود:

آزمایش خون

این آزمایش برای بررسی علائم التهاب انجام می شود. البته پزشک ممکن است برای تشخیص کم خونی نیز از نتایج آزمایش خون استفاده کند.

آنژیوگرافی

در حین آنژیوگرافی یک سوند انعطاف پذیر راخل رگ یا عروق بزرگ قرار می گیرد. سپس رنگ خاصی در داخل سوند تزریق شده و بعد از رنگی شدن عروق و رگ ها عکس برداری انجام خواهد شد. تصاویر گرفته شده با اشعه ایکس به پزشک این امکان را می دهد تا از جریان طبیعی خون یا کند شدن و مختل شدن آن در داخل رگ ها مطمئن شود. فردی که به بیماری التهاب عروقی تاکایاسو مبتلا باشد به احتمال زیاد چندین قسمت از رگ های اش دچار تنگی مجرا شده است.

آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی (MRI)

این شیوه غیر تهاجمی آنژیوگرافی تصاویر بسیار دقیقی از رگ های خونی در اختیار پزشک قرار داده و دیگر نیازی به قرار دادن سوند در داخل رگ ها و شریان اصلی نیست. ام آر آی با استفاده از امواج رادیویی در یک ناحیه مغناطیسی قوی انجام شده که کامپیوتر نهایتا این امواج را تبدیل به تصویری با تمام جزئیات می کند. در حین انجام این آزمایش برای دید بهتر و نظر دقیق تر پزشک رنگ به داخل رگ و عروق اصلی فرد تزریق خواهد شد.

توموگرافی کامپیوتری (CT) آنژیوگرافی

این تصویر برداری نوعی دیگر از عکس برداری غیر تهاجمی است که ترکیبی از آنژیوگرافی و تحلیل کامپیوتری عکس های اشعه ایکس است. پس از این تصاویر پزشک می تواند در مورد ساختار آئورت و رگ های اطراف نظر داده و وضعیت جریان خون بیمار را مورد بررسی دقیق قرار دهد.

اولترا سونوگرافی

این آزمایش نسخه پیچیده تری از سونوگرافی است که توانایی تولید تصاویر با کیفیت بسیار بالا از دیواره رگ ها در نواحی ای مثل گردن و شانه ها را دارد.

برش نگاری با گسیل پوزیترون یا PET

این تصویر برداری معمولا با استفاده از توموگرافی کامپیوتری یا تصویر برداری تشدید مغناطیسی انجام می شود. با استفاده از تصاویر به دست آمده از این شیوه می توان میزان و شدت التهابات رگ های خونی را اندازه گیری کرد. قبل از انجام این اسکن ، داروی رادیو اکتیوی به داخل رگ ها و عروق تزریق می شود تا پزشک نواحی ای که جریان خون کاهش پیدا کرده را راحت تر تشخیص دهد.

درمان التهاب عروقی تاکایاسو

درمان این بیماری بر روی کنترل التهابات با استفاده از دارو و جلوگیری از بروز آسیب در رگ های خونی و دیواره های آن تمرکز دارد. گاهی اوقات درمان بیماری التهاب عروقی تاکایاسو کار سختی بوده و با وجود بهبود علائم و نشانه های بیماری بازهم بیماری به قوت خود باقی بوده و باعث التهاب رگ های خونی خواهد شد.

در بعضی از بیماران نیز به قدری این بیماری دیر تشخیص داده شده است که آسیب به بدن شخص رسیده و درمان آن غیر ممکن خواهد بود.

درمان دارویی

در مورد داروها یا ترکیبات دارویی پیشنهادی با پزشک خود صحبت کرده و در مورد عوارض جانبی هر کدام از داروها اطلاعات جامعی کسب کنید. پزشک ممکن است داروهای زیر را برایتان تجویز کند:

کورتیکو استروئید برای کنترل التهاب. معمولا اولین مرحله درمان با داروهای کورتیکو استروئید انجام می شود. به محض بهبودی علائم نیز نباید مصرف آن را کنار گذاشت زیرا ممکن است نیاز به مصرف طولانی مدت این داروها داشته باشید. بعد از گذشت چند ماه احتمالا پزشک میزان داروی مصرفی تان را کمتر کرده و آن را به میزان مورد نیاز برای کنترل التهاب تان کاهش خواهد داد. در مرحله پایانی نیز احتمالا پزشک مصرف دارو را کاملا قطع خواهد کرد.

عوارض جانبی احتمالی مصرف کورتیکو استروئید ها شامل:

• افزایش وزن
• افزایش احتمال بروز عفونت ها
• نازک شدن استخوان ها (پوکی استخوان)
• اختلالات قاعدگی

برای جلوگیری از تحلیل استخوانی احتمالا پزشک مصرف ویتامین D و مکمل های کلسیمی را پیشنهاد خواهد داد.

• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی. اگر بدن و علائم بیماری نسبت به مصرف کورتیکو استروئیدها پاسخ مناسبی نداده یا با کاهش میزان مصرف آن دچار مشکلاتی شده باشد ، احتمال پزشک از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی برای فرد استفاده خواهد کرد.
• داروهایی برای تنظیم سیستم ایمنی. اگر بدن فرد نسبت به داروهای استاندارد و متداول التهاب عروقی تاکایاسو پاسخگو نباشد احتمالا پزشک داروهایی برای اصلاح ناهنجاری های سیستم ایمنی بدن (بیولوژیکی) تجویز خواهد نمود.

عمل جراحی

اگر عروق و رگ های خونی به شدت باریک یا مسدود شده باشد ، احتمالا بیمار به عمل جراحی برای باز کردن جریان خون نیاز پیدا خواهد کرد. اغلب اینگونه عمل های جراحی به کاهش علائم مثل درد در قفسه سینه و فشار خون بالا کمک کرده و حال بیمار بهبود خواهد یافت. گاهی اوقات ممکن است بعد از عمل جراحی مجددا رگ ها تنگ یا مسدود شده باشد. اگر فرد دچار آنوریسم شده باشد ، برای جلوگیری از پارگی رگها ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی باشد.

• جراحی بای پس. در این عمل جراحی یک قسمت از رگ یا عروق سالم از قسمتی از بدن جدا شده و جایگزین رگ مسدود شده خواهد شد. عمل جراحی بای پس زمانی انجام می شود که باریک یا مسدود شدن رگ خونی غیر قابل درمان بوده و جریان خون فرد را با مشکل روبرو کرده باشد.
• گشاد کردن عروق خونی (آنژیوپلاستی جلدی). در صورتی که عروق به شدت دچار گرفتگی شده باشد از این عمل جراحی استفاده خواهد شد. در طول آنژیوپلاستی جلدی یک بالن کوچک از طریق رگ های خونی وارد عروق آسیب دیده خواهد شد. به محض قرار گیری بالن ، شروع به گشاد کردن آن ناحیه کرده و بعد از خالی کردن باد آن را از داخل رگ خارج خواهند کرد.
• عمل جراحی دریچه آئورت. در صورتی که دریچه دچار نشت بیش از حد شده باشد ممکن است عمل جراحی جایگزینی یا ترمیم دریچه آئورت توسط پزشک توصیه شود.

زندگی با التهاب عروقی تاکایاسو

یکی از بزرگترین چالش ها برای افراد مبتلا به بیماری التهاب عروقی تاکایاسو کنار آمدن با عوارض جانبی داروها است.

به همین خاطر بهتر است نکات زیر را در نظر داشته باشید:

درک شرایط بیمار التهاب عروقی تاکایاسو

در مورد بیماری التهاب عروقی تاکایاسو و شیوه های درمان آن اطلاعات کاملی به دست آورید. بهتر است در مورد عوارض جانبی داروهایی که مصرف می کنید نیز کاملا تحقیق کرده و هر گونه تغییر در وضعیت سلامتی خود را به اطلاع پزشک برسانید. بهتر است از پزشک در مورد فایده مصرف منظم مقدار کمی قرص آسپرین صحبت کنید.

داشتن رژیم غذایی سالم

خوب غذا خوردن می تواند از بروز مشکلات احتمالی ای مثل افزایش فشار خون بالا ، نازک شدن استخوان ها و دیابت جلوگیری کند. بهتر است در طول روز از میوه و سبزیجات تازه ، غلات کامل ، گوشت بدون چربی و ماهی استفاده کرده و مصرف نمک و شکر را به حداقل ممکن برسانید. اگر از قرص کورتیکو استروئید استفاده می کنید با پزشک در مورد مصرف ویتامین D و مکمل های کلسیمی صحبت کرده و ببینید آیا مصرف این داروها برایتان مفید است یا خیر.

ورزش منظم

سعی کنید به طور منظم ورش های هوازی مثل پیاده روی انجام دهید زیرا انجام این سبک ورزش از بروز فشار خون بالا ، دیابت و پوکی استخوان جلوگیری خواهد کرد. علاوه بر این موارد می توان به فواید ورزش هوازی برای سلامتی قلب و شش ها اشاره کرد.

از مصرف تنباکو بپرهیزید.

کنار گذاشتن تنباکو به هر شکلی اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت. زیرا مصرف تنباکو احتمال بروز آسیب دیدگی برای رگ های خونی و بافت ها را افزایش خواهد داد.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

در صورتی که پزشک عمومی تشخیص داد که شما مبتلا به بیماری التهاب عروقی تاکایاسو هستید ، احتمال زیاد شما را به پزشک متخصص ارجاع خواهد داد تا تشخیص دقیق تر و درمان قطعی تری برایتان تجویز شود. بیماری التهاب عروقی تاکایاسو یک اختلال نادر است که تشخیص و درمان آن کار سختی بوده و نیاز به مراجعه به پزشک متخصص است. از آن جایی که زمان ملاقات محدود بوده و قطعا صحبت های زیادی با پزشک خود خواهید داشت بهتر است قبل از ویزیت سوالات خود را آماده کنید.

برای آمادگی بیشتر می توانید از اطلاعات زیر استفاده کنید.

• پیش از قرار ملاقات از محدودیت های موجود آگاه شوید. شاید بهتر باشد قبل از ویزیت ماده غذایی خاصی را محدود یا مصرف نکنید.
• تمام علائمی که دارید را لیست کنید.
• اطلاعات شخصی کلیدی خود را یادداشت کنید. بهتر است تغییرات اخیری یا استرس هایی که داشتید را یادداشت کنید.
• تمامی داروها را بنویسد. بهتر است تمامی ویتامین ها ، مکمل هایی که مصرف می کنید را یادداشت کنید.
• از دوستان یا اعضای خانواده بخواهید تا همراه شما بیایند.
• سوالاتی که می خواهید بپرسید را یادداشت کنید.

سوالات بیمار از پزشک

برای مبتلایان به بیماری التهاب عروقی تاکایاسو بهترین سوالات شامل موارد زیر می شود:

• علت اصلی بروز علائم ام چیست؟
• چه موارد دیگری ممکن است باعث بروز علائم ام شود؟
• آیا نیاز است آزمایش خاصی بدهم؟
• آیا آزمایش های تشخیصی به آمادگی خاصی نیاز دارد؟
• آیا شرایط این بیماری موقتی بوده یا طولانی مدت باقی خواهد ماند؟
• چه گزینه های درمانی برای این بیماری وجود دارد؟
• از نظر شما بهترین راه درمان ام کدام است؟
• به بیماری دیگری مبتلا هستم ، چگونه می توانم این دو بیماری را در کنار هم کنترل کنم؟
• آیا نیاز است تغییری در رژیم غذایی ام بدهم یا فعالیت های به خصوصی را کنار بگذارم؟
• آیا داروی جایگزین دیگری هم برای این درمانی که تجویز کرده اید وجود دارد؟
• اگر نتوانم یا نخواهم استروئید مصرف کنم چطور؟
• آیا بروشور یا برگه ای در مورد این بیماری دارید تا بتوانم از طریق آن اطلاعات کافی به دست آورم؟
• آیا سایت خاصی را برای مطالعه در مورد بیماری التهاب عروقی تاکایاسو پیشنهاد می کنید؟

سوالات پزشک از بیمار

احتمال زیاد پزشک سوالات متعددی مثل موارد زیر از شما خواهد پرسید:

• از چه زمانی علائم تان بروز پیدا کرد؟
• آیا همیشه شاهد این علائم هستید یا به صورت موقتی عود کرده و سپس بهبود می یابد؟
• تا چه میزان علائم تان شدید است؟
• چه مواردی علائم تان را بهبود می بخشد؟
• چه مواردی باعث بدتر شدن علائم تان می شود؟