پایین بودن پلاکت خون در کرونا چه علتی دارد؟

پایین بودن پلاکت خون در کرونا چه علتی دارد؟

نتایج مطالعات در بیماران مبتلا به بیماری کووید-19 نشان می دهد که 5 تا 41 درصد بیماران مبتلا به کرونا دچار ترومبوسیتوپنی خفیف (پلاکت خون پایین) می شوند. البته در حالت شدید کووید-19 شیوع ترومبوسیتوپنی 58 تا 95 درصد است. یکی از دلایل کاهش تعداد پلاکت ها در خون ، تخریب پلاکت ها توسط عفونت ویروسی است.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

یافته های اخیر محققان در خصوص تأثیر بیماری کووید-19 بر تعداد پلاکت ها نشان می دهد که اگرچه در بیماران مبتلا به کرونا تعداد کل پلاکت ها کاهش می یابد اما تولید پلاکت های نابالغ بزرگ (مگاکاریوسیت ها) افزایش می یابد. ازآنجایی که این نوع پلاکت ها فعالیت انعقادی بیشتری دارند احتمال بروز لخته خون را افزایش می دهند. علاوه بر این تعداد پلاکت های فعال شده در زمان ابتلا به کرونا بیشتر از حالت عادی است که منجر به چسبندگی بیشتر پلاکت ها به یکدیگر و جداره عروق خونی می شوند. اتصال پلاکت ها به یکدیگر و دیواره عروق زمینه ساز ایجاد لخته های خونی است.

برای پلاکت خون پایین چه بخوریم؟

خوردن بعضی از مواد غذایی کمک می کند تا مقدار پلاکت خون تا حدودی افزایش یابد. در ادامه موثرترین مواد غذایی توصیه شده برای بالا بردن پلاکت خون مرا نام می بریم.

مواد غذایی غنی از فولات

فولات یکی از ویتامین های B ضروری برای سلامت سلول های خونی است. مقدار اسیدفولیک روزانه برای بزرگ سالان 400 میلی گرم و برای زنان باردار 600 میلی گرم است. غذاهای غنی از فولات به قرار زیر است :

• سبزیجات پهن برگ و تیره مثل اسفناج و کلم بروکسل
• جگر گاو
• لوبیا چشم بلبلی
• غلات غنی شده با اسیدفولیک
• برنج
• مخمر

باید از زیاده روی در مصرف مکمل های اسیدفولیک و یا غذاهای غنی شده با اسیدفولیک اجتناب نمود چراکه عملکرد ویتامین B12 را مختل می کند. مصرف زیاد مواد غذایی طبیعی غنی از فولات چنین اختلالی به دنبال ندارد.

مواد غذایی غنی از ویتامین B12

ویتامین B12 یکی از ویتامین های ضروری برای تولید سلول های قرمز خون است. کمبود ویتامین B12 با پایین بودن پلاکت های خونی نیز مرتبط است. طبق تحقیقات علمی ، افراد 14 سال و بالاتر روزانه به 2٫4 میکروگرم ویتامین B12 نیاز دارند. این مقدار برای زنان باردار 2٫8 میکروگرم است. ویتامین B12 به مقدار فراوان در مواد غذایی زیر در دسترس است :

• گوشت گوساله و جگر گاو
• تخم مرغ
• انواع ماهی مثل قزل آلا ، سالمون و ساردین
• لبنیات نیز غنی از ویتامین B12 هستند اما شواهدی در دسترس است که بیانگر تأثیر منفی شیر گاو بر تولید پلاکت است

مواد غذایی غنی از ویتامین C

ویتامین C با بهبود عملکرد پلاکت ها و نیز افزایش جذب آهن غذایی تأثیر مفیدی در بالابردن سطح پلاکت خون دارد. بسیاری از میوه ها و سبزیجات غنی از ویتامین C هستند :

• کلم بروکلی
• کلم بروکسل
• میوه های گروه مرکبات مثل پرتقال و گریپ فروت
• کیوی
• فلفل دلمه ای قرمز و سبز
• توت فرنگی

به دلیل اینکه گرما باعث از بین رفتن ویتامین C می شود ترجیحا مواد غذایی غنی از ویتامین C به صورت خام مصرف گردد.

مواد غذایی غنی از ویتامین D

ویتامینD در عملکرد بهتر مغز استخوان ، عضلات ، اعصاب و سیستم ایمنی نقش دارد. بزرگ سالان 19 تا 70 سال روزانه به 15 میکروگرم ویتامین D نیاز دارند. غذاهای غنی از ویتامین D عبارت اند از :

• زرده تخم مرغ
• ماهی هایی مثل سالمون ، ماهی تن و ماهی خال مخالی
• روغن ماهی
• ماست و سیر غنی شده با ویتامین D

مواد غذایی غنی از ویتامین K

ویتامین K ازجمله ویتامین هایی است که برای انعقاد خون و سلامت استخوان ها ضروری است. طبق تحقیقات علمی 27 درصد از افرادی که ویتامین K مناسب دریافت کرده اند شاهد بالا رفتن پلاکت های خود و بهبود اختلالات خونریزی بوده اند. مقدار روزانه ویتامین K برای مردان بالای 18 سال 120 میکروگرم و برای زنان 90 میکروگرم است. غذای های غنی از ویتامین K به ترتیب زیر است :

• غذای تهیه شده از سویا
• سبزیجات پهن برگ مثل شلغم ، اسفناچ و کلم کیل
• کلم بروکلی
• سویا و روغن سویا
• کدوحلوایی

مواد غذایی غنی از آهن

آهن از عناصر کلیدی برای برخوردار بودن از سطح مناسب سلول های قرمز و پلاکت است. در تحقیقاتی که بر روی اطفال و نوجوانان مبتلا به آنمی فقر آهن انجام شده است نشان می دهد که مصرف آهن در افزایش سطح پلاکت های خونی موثر است. مردان بالای 18 سال و زنان بالای 50 سال روزانه 8 میلی گرم آهن و زنان 19 تا 50 سال روزانه به 18 میلی گرم آهن نیاز دارند. از غذاهای غنی از آهن می توان به موارد زیر شاره نمود :

• صدف
• جگر گاو
• غلات صبحانه غنی شده
• لوبیا سفید و لوبیا قرمز
• شکلات تلخ
• عدس
• توفو

علاوه بر مواد غذایی ، می توان از مکمل ها نیز با مشورت پزشک برای بهبود پلاکت خون بهره برد. پرهیز از مصرف الکل و شیرین کننده های مصنوعی مثل آسپارتام نیز در بهبود پلاکت خون موثر است.

برای افزایش پلاکت خون از چه غذاهایی پرهیز کنیم؟

بعض از غذاها و نوشیدنی ها تأثیر منفی بر سطح پلاکت خون دارند که باید مصرف آن ها را به حداقل رساند. مهم ترین مواد غذایی که باید از آن ها پرهیز کرد به صورت زیر است :

• الکل
• آسپارتام ، یک شیرین کننده مصنوعی
• آب کرن بری
• کینین (یک ماده شیمیایی در بعضی از نوشیدنی های صنعتی)

پلاکت خون بالا چیست؟

افزایش پلاکت خون که ترومبوسیتوز نام دارد؛ زمانی اتفاق می افتد که مغز استخوان بیش ازحد معمول این سلول ها را بسازد. این افزایش دو نوع اولیه و ثانویه دارد.

دلایل بالا بودن پلاکت خون

گاهی اوقات عمل جراحی منجر به کاهش میزان خون فرد می شود. در این شرایط معمولاً افزایش تعداد پلاکت ها محتمل است. در این شرایط احتمال لخته شدن خون زیاد است. بنابراین فرد باید تحت کنترل و مراقبت های پزشکی قرار گیرد. به غیر عمل جراحی ، سایر علل افزایش پلاکت عبارت اند از :

• کمبود ویتامین B12
• آسیب دیدگی یا زخم عمیق
• ترک الکل
• مصرف قرص های ضدبارداری
• فعالیت بدنی شدید طولانی مانند شرکت در مسابقات دو ماراتن

سرطان خون یا لوسمی

اگر اختلالی در عملکرد گلبول های سفید که وظیفه محافظت بدن در برابر تهاجم باکتری ها ، ویروس ها و قارچ ها و همچنین سلول های غیرطبیعی و سایر مواد خارجی را بر عهده دارند؛ ایجاد شود ممکن است فرد به سرطان خون مبتلا شود. نام دیگر سرطان خون لوسمی است. تشخیص این بیماری بر عهده پزشک است و نیازمند بررسی دقیق آزمایشات و شرح حال بالینی اوست.

برای درمان پلاکت خون بالا چه بخوریم؟

بالا بودن پلاکت خون یکی از علت های مهم ایجاد لخته شدن خون و ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی است. رژیم غذایی و ریزمغذی ها نقش مهمی در عملکرد پلاکت ها و پیشگیری از بیمارهای مرتبط دارند. بنابراین مهم است که برنامه غذایی روزانه بسیار باکیفیت و سالم باشد تا احتمال تجمع پلاکت ها و ایجاد لخته خون به حداقل برسد. در ادامه مطلب به فهرستی از مهم ترین مواد غذایی برای کاهش تجمع پلاکت ها اشاره می شود.

• آب : مصرف آب فراوان به رقیق شدن خون و کاهش تجمع پلاکت ها کمک می کند. نوشیدن آب برای پاک شدن خون از ناخالصی ها و مواد زائد ضروری است
• سیر : این ماده غذایی با دارا بودن ماده موثره ای به نام آلیسین موجب کاهش پلاکت ها و پیشگیری از ایجاد لخته های خونی می شود
• چربی های امگا-3: اسیدهای چرب امگا-3 با مشارکت در ساخت غشای سلول ، در عدم چسبندگی پلاکت ها و پیشگیری از ایجاد لخته های خونی موثر هستند. از غذاهای غنی از امگا-3 می توان دانه کتان ، دانه چیا ، گردو ، روغن کانولا ، روغن ماهی و انواع ماهی ها مثل سالمون را نام برد
• شکلات تلخ : ترکیبات موجود در شکلات تلخ در کاهش اتصال پلاکت ها به یکدیگر و همچنین به دیواره رگ ها تأثیر دارند. این ویژگی ضد انعقادی از تجمع پلاکت ها و تشکیل لخته جلوگیری می کند
• زردچوبه : این ادویه همانند یک ماده ضد انعقادی عمل کرده و احتمال تشکیل لخته را به طرز چشمگیری کاهش می دهد

اگر به افزایش سطح پلاکت مبتلا خون هستید قبل از اینکه تغییری در رژیم غذایی خود ایجاد کنید حتماً با پزشک مشورت کنید تا مواد غذایی متناسب با شرایط فیزیکی به شما معرفی شود.