ضرب المثل آدم دستپاچه دو پا را می کند در یک پاچه

معنی ضرب المثل آدم دستپاچه دو پا را می کند در یک پاچه

عجله ، هر کاری را خراب می کند. راننده ای که عجله دارد با ماشین های دیگر تصادف می کند.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

نقاشی که عجله می کند ، نقاشی اش خیلی زشت می شود.

دانش آموزی که با عجله مشق می نویسد مشقش بد خط و پر از عجله می شود.

اگر کسی در پوست کندن میوه عجله کند ، دستش را می برد.

و همین طور دوچرخه سواری که عجله می کند؛ در خیابان به زمین میافتد.

هر کسی که عجله کند ، به خودش و دیگران ضرر خواد زد و اشتباه هایش زیاد خواهد شد

یعنی آدمی که عجله می کند از عجله دو تا پایش را می کند در یک لنگه شلوار.

این ضرب المثل می خواهد بگوید عجله و دستپاچگی ، آدم را به دردسر می اندازد و باعث اشتباه آدم می شود.

داستان ضرب المثل آدم دستپاچه دو پا را می کند در یک پاچه

وکر زارعی در پشت خرمنگاه مشغول کار زشت و گناه بود. در این هنگام زارع از راه رسید. نوکر برخاست و فوراً تنبان خود را به پا کرد ولی چون دست پاچه شده بود ، هر دو پای خویش را در یک پاچه کرد و چون تنبان او خیلی گشاد بود ، متوجه نشد که دو تا پا را در یک پاچه کرده است. به همان حال دست پاچگی برای اینکه خود را مشغول به کاری بکند که اربابش نگوید چرا بیکار است ، بی اراده و بی اختیار به این طرف و آن طرف خرمن می دوید. وقتی زارع رسید و او را بدان حال دید ، از وی پرسید : «به دنبال چه می گردی؟» گفت : «پی تاچه می گردم؟» گفت : «تاچه برای گندم است ، ولی تو که هنوز نه کاه و گندم را از هم جدا کرده و نه خرمن را پاک کرده ای ، تاچه برای چه می خواهی؟» نوکر که خود را گم کرده بود و نمی دانست چه بگوید ساکت ماند. زارع دیگری که در نزدیکی خرمن آنها خرمن داشت و از کار نوکر باخبر بود ، گفت : آدم دست پاچه دو پا را می کند در یک پاچه * خرمن پاک نکرده می گردد پی تاچه(1)

پیامها

1. انسان در حال عجله و شتابزدگی ، خودش را گم می کند.

2. شتابزدگی برخلاف انتظار شخص موجب خراب شدن و دیر به انجام رسیدن کارها می شود.

3. آدم شتابزده هم وقت را تلف می کند هم کار را درست انجام نمی دهد.

این مثل در موارد زیر به کار می رود :

1. در مذمت و نکوهش شتابزدگی.

2. در شماتت و یا نصیحت به انسان های عجول.

3. در بیان ضررهای شتابزدگی.

ضرب المثل های هم مضمون

بَر فِتَد مرکبی که تند رود.

تب تند ، زود عرق می آورد.

تعجیل و شتاب را ضرر بسیار است.

تند می روی جانا ترسمت فرو مانی.

چهار نعل نتاز تا سکندری نخوری.

دو روز بیشتر از یک روز راه می رود.

سگی که در زاییدن شتاب کند ، توله کور می زاید.

کارها به صبر برآید و مستعجل به سر درآید.

لعنت به کار دست پاچه.

لغزش به پیش دارد ، اشک از دویده رفتن.(2)

اشعار هم مضمون

بَرِ فِتَد مرکبی که تند رود * زود در سر رود ، هر آن که دود (مکتبی)

دل و مغز را دور دار از شتاب * خِردَ با شتاب اندر آید به خواب (فردوسی)

یوسف به صبر خویش پیمبر شد * رسوا شتاب کرد زلیخا را (ناصر خسرو)(3)

ریشه های قرآنی حدیثی

رسول خدا(صلی الله علیه وآله) : «مَنْ عَجِلَ اَخْطَأَ اَوْ کادَ؛ هر که عجله کند دچار اشتباه شود یا در آستانه اشتباه قرار گیرد».(4)

امام علی(علیه السلام) : «مَنْ عَجِلَ زَلَّ؛ هر که شتاب کند گرفتار لغزش شود».(5)

لغات

• دست پاچه : شتابزده.
• زارع : کشاورز.
• تنبان : شلوار.
• پاچه : پی : دنبال.
• تاچه : وسیله ای که به وسیله آن گندم و جو را برمی دارند.
• فِتد : افتد.
• چهار نعل : باسرعت.
• سکندری : حالت انسان یا اسب که کنترل خود را از دست بدهد و با سر به جلو آید.
• مستعجل : زودگذر.
• مرکب : وسیله سوار شدن.

پی نوشت ها :

1. حسن ذوالفقاری ، داستان های امثال ، تهران ، مازیار ، چ 2، 1385، ص 44.

2. غلامرضا حیدری ابهری ، حکمت نامه پارسیان ، قم ، نشر جمال ، چ 1، 1385، ص 473.

3. همان.

4. متقی هندی ، کنز العمّال ، ترجمه : صفوة السقا ، بیروت ، موسسه الرسالة ، چ 1، 1389 ه.ق ، ح 5678.

5. تمیمی آمدی ، غررالحکم و دررالکلم ، تحقیق : جلال الدین محدث ، تهران ، دانشگاه تهران ، چ 3، 1360، ج 5، ص 138.