ابودردا کیست؟
ابودردا از اصحاب محمد پیامبر اسلام و از انصار است. او در بین صحابه به حکیم امت معروف است. ابودردا ، معاذ ، زید ابن ثابت ، و ابوزید در جمع آوری قرآن نقش داشتند. ابودردا با سلمان فارسی پیوند برادری بست. وی در سال 32 هجری در مدینه درگذشت و عثمان بر جنازه وی نماز گزارد.
نقل است که محل دفن ایشان در شهر کاشان می باشد.
این آش به نیت درخواست شفا برای بیماران و یا به عنوان نذری برای سلامتی افراد خانواده در آخرین چهارشنبه ماه صفر پخته می شود.
معمولا مراسم رشته بری یعنی درست کردن رشته از خمیر با مراسمی خاص و دعا و استغاثه به درگاه خداوند بوده که همه در آن شرکت می کردند .ضمن آماده کردن رشته گلوله هایی با آدمک های از خمیر می ساختند و به نیت تک تک افراد خانواده در اش می ریختند و پس از پختن از آش خارج کرده و بروی بام می ریختند که خوراک پرندگان شود و یا در اب می ریختند که ماهیان بخورند و این به نیت خارج ساختن بیماری و باقیماندن سلامتی و خوشی بود سپس مقداری از آش را به بیمار می خوراندند و بقیه را بین همسایه ها و فقرا تقسیم می کردند و سهمی نیز به خانواده و بیماران مورد نظر می دادند.
آدمک های آش ابودردا
این آش را به طور انفرادی یا جمعی با شرکت گروهی از زنان و دختران برای «رفع مرض مزمن » و شفای درد و بیماری و برآمدن مراد و حاجت می پزند. در فرهنگ عامه ایران آش ابودردا را به نامهای دیگری ، مانند آش بیمار ، آش عمودرد یا آش عمودردا ، آش سلامتی ، آش هَودَرده = هفت درده آش ابودرده نیز می نامند. اطلاق نام هفت درده نامیدن آن ، احیانا به سبب خاصیت و تاثیرش در شفادهندگی درد های مختلف بوده است .
آش ابودردا
رسوم آش ابودردا
هنگام پختن آش هر زنی که حاجت یا بیماری داشت برای برآورده شدن حاجتش آش را هم می زد. ساختن آدمک خمیری ِ شبیه بیمار و انداختن آن به آب روان مبتنی بر این باور است که درد و ناخوشی و قضا و بلا را که به آدمک منتقل شده ، به آب بیفکنند و از جان و خانه دور کنند. در پنداشت عامه مردم نذر کردن آش ابودردا و پختن و خیرات کردن آن برای صاحب نذر و خورندگان آش ، تندرستی ، نیرومندی و باروری می آورد و برآورنده حاجات و نیازهاست . بیماران را شفا می دهد و بخت بسته را می گشاید. برخی باور دارند که هر دردی در هر عضوی از بدن خود داشته باشند ، با خوردن همان عضو از آدمک خمیری درد آن عضو بدنشان شفا می یابد.
دستور طبخ آش ابودردا
این دستور تهیه ، مربوط به خراسان جنوبی است و دستورهای متفاوتی در هر منطقه وجود دارد. در برخی مناطق ، به این آش ، رشته نیز اضافه می کنند.
مواد لازم :
- سبزی آش : 1 کیلو
- گوشت چرخ کرده : 1 کیلو
- نخود ، لوبیا و عدس : 450 گرم
- نعنای خشک : 4 قاشق غذاخوری
- پیاز متوسط : 4 عدد
- کشک ساییده شده : 2 لیوان
- نمک و فلفل : به مقدار لازم
- روغن : به مقدار لازم
طرز تهیه :
یکی از نکات مهم در طبخ آش ، خیساندن حبوبات از یک یا دو روز قبل است. اما به این نکته توجه داشته باشید که در طول این دوره ، آب حبوبات را مرتب عوض کنید تا بوی بد نگیرند. حبوبات را جداگانه بپزید و آب آن را دور بریزید. پیاز را سرخ کنید و کمی زردچوبه به آن اضافه کنید. به پیازها و گوشت چرخ کرده را با پیاز خوب تفت دهید تا کاملا پخته شوند. حبوبات پخته شده را در قابلمه ای جداگانه بریزید و آب اضافه کنید و اجازه دهید آب ، جوش بیاید.
سبزی خرد شده را داخل حبوبات پخته شده بریزید و بگذارید سبزی ها هم بپزند. پس از آن ، گوشت و پیاز را به آش اضافه کنید. دو قاشق سوپ خوری آرد را در کمی آب سرد حل کنید و داخل آش بریزید و مرتبا هم بزنید. نمک و فلفل و زردچوبه را هم اضافه کنید. بعصی از انواع کشک ، شور هستند و به همین دلیل ، نیاز است که در ریختن نمک در آش ، دقت لازم را داشته باشید.
اگر می خواهید آش را به صورت سنتی بپزید و طبق رسوم از آدمک خمیری استفاده کنید ، با خمیر دو آدمک به شکل زن و مرد درست کنید و در این مرحله آن ها را در آش بیندازید تا پخته شوند.
آداب آش ابودردا در اراک
پس از این که طبخ کامل شد ، آش را از روی شعله بردارید و با کشک مخلوط کنید. آش را در ظرف مورد نظر بریزید و با نعناع داغ ، پیاز سرخ شده کشک و یا نخود و لوبیای پخته شده ، به صورت دلخواه تزئین کنید. نوش جان