اختلال دو قطبی نوع دو چیست؟ [علت و علائم]

اختلال دو قطبی نوع دو چیست و چه علائمی دارد؟

اختلال دوقطبی نوع دو در افراد مبتلا با حداقل یک دوره هیپومانیک و یک یا چند دوره افسردگی در گذشته یا الان مشخص می شود. در دوره هیپومانیک خلق نابنهجار و مداوم بالا ، گشاده یا تحریک پذیر می باشد و فعالیت یا انرژی مداوم و به طور نابهنجار بالا که حداقل 4 روز پی در پی ادامه دارد. این حالت در بخش عمده ای از روز و تقریبا هر روز وجود دارد. در طول این دوره حداقل 3 نشانه یا بیشتر و در صورتی که خلق فقط تحریک پذیر باشد حداقل 4 نشانه باید برای تشخیص این اختلال وجود داشته باشد. نشانه ها شامل عزت نفس کاذب یا بزرگ منشی ، کاهش نیاز به خواب ، پرحرف تر از معمول ، پرش افکار یا تجربه ذهنی که افکار شتاب دارند ، حواسپرتی ، افزایش فعالیت هدفمند یا سراسیمگی روانشناختی-حرکتی و رفتارهایی مانند ولخرجی کردن ، بی احتیاطی جنسی یا سرمایه گذاری احمقانه می شود.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

اختلال در خلق و تغییر در عملکرد فرد مبتلا برای دیگران قابل مشاهده می باشد. این اختلال به بستری شدن نیازی ندارد و تغییر قابل توجه بالینی در عملکرد اجتماعی و شغلی ایجاد نخواهد کرد. در صورت وجود ویژگی های روان پریشی تشخیص این دوره مانیک خواهد بود. در صورت پدیدآیی دوره هیپومانیک کامل به علت درمان با داروهای ضد افسردگی ، اگر یک یا دو نشانه مخصوصا افزایش تحریک پذیری ، سراسیمگی و کفری بودن وجود داشته باشد ، برای تشخیص این اختلال کافی می باشد. در این اختلال هرگز دوره مانیک وجود نخواهد داشت.

افراد مبتلا به این اختلال معمولا در طول دوره افسردگی به متخصص بالینی مراجعه می کنند و کمتر پیش می آید که در شروع دوره هیپومانیک شکایتی داشته باشند. دوره هیپو مانیک به خودی خود موجب اختلال نمی شود ، وجود دوره افسردگی اساسی و تناوب و تغییرات نوسانی غیر قابل پیش بینی بین این دوره ها منجر به ایجاد اختلال در جنبه های مهم زندگی افراد مبتلا می شود. دوره هیپومانیک را نباید با برگشت انرژی بعد از بهبودی دوره افسردگی اساسی اشتباه گرفت. از جمله تفاوت های بین این اختلال و اختلال دوقطبی نوع یک می توان به مزمن بودن آن و اینکه زمان بیشتری را در مرحله افسردگی سپری خواهند کرد که میتواند شدید و ناتوان کننده باشد. تکانشگری از جمله اقدامات خودکشی و اختلالات مصرف مواد از ویژگی های مرتبط با این اختلال می باشد.

علائم اختلال دو قطبی نوع دو

در اختلال دو قطبی نوع دوم فرد دوره هایی از افسردگی و دوره هایی از هیپومانیا را تجربه می کند که هر کدام از این ها علائم مربوط به خود را دارند. در ادامه به علائم هرکدام از این دوره ها به صورت جداگانه ای اشاره خواهیم کرد.

علائم مربوط به دوره هیپومانیا اختلال دو قطبی

دوره هیپومانیا حداقل 4 روز در فرد طول می کشد و بیمار حداقل 3 علامت از علائم زیر را از خود نشان می دهد. ممکن است در طول این دوره خود فرد حس نکند که تغییر خاصی در او اتفاق افتاده ، اما اطرافیان متوجه بروز تغییرات نابهنجار در او خواهند شد.

• افزایش سطح انرژی و احساس بی قراری
• احساس تحریک پذیری
• افزایش اعتماد به نفس
• کاهش نیاز به خواب
• پرحرفی و پرش افکار
• اختلال در توان تصمیم گیری
• درگیر شدن در فعالیت هایی که برای فرد عواقب ناخوشایندی خواهد داشت. مثل ولخرجی زیاد ، مصرف بیش از حد الکل ، برقراری روابط جنسی پرخطر و...

علائم مربوط به دوره افسردگی اختلال دو قطبی نوع دوم

در این دوره فرد علائم مربوط به افسردگی اساسی را تجربه خواهد کرد که شامل موارد زیر می باشد.

• بی خوابی یا پرخوابی
• ایجاد تغییراتی در اشتها
• احساس غمگینی در اکثر اوقات روز
• لذت نبردن از چیزهایی که قبلا موجب لذت فرد می شدند
• احساس ناامیدی
• کمبود انرژی و احساس خستگی
• کاهش تمرکز و بروز مشکلات حافظه
• اعتماد به نفس پایین
• افکار مربوط به مرگ و خودکشی

همزمانی اختلال دو قطبی نوع دوم با دیگر اختلالات

افرادی که مبتلا به دو قطبی نوع دو هستند همزمان اختلالات روانشناختی دیگری را نیز از خود نشان می دهند. به عبارتی دیگر فرد همزمانی اختلال خلقی با یک اختلال روانی دیگر را تجربه می کند. بیشتر این افراد به اختلالات اضطرابی دچار هستند و به مصرف مواد روی می آورند. همچنین درصد کمی از این افراد در طول زندگی اختلالات خوردن را نیز تجربه می کنند. به طور مثال دچار پرخوری عصبی می شوند. این اختلالات همزمان ، معمولا با حالات خلقی فرد ارتباط دارند. در واقع هنگامی که فرد دوره های افسردگی را تجربه می کند بیشتر احتمال دارد دچار اختلالات خوردن شود و همچنین هنگام تجربه دوره مانیا تمایل بیشتری به مصرف مواد دارند.

عوامل خطر مربوط به اختلال دو قطبی نوع دو

علل و عوامل خطر ابتلا به این اختلال کاملا مشخص نیست ، اما مطالعات و پژوهش هایی که در این زمینه انجام شده از نقش پررنگ عوامل ژنتیکی خبر می دهد. در واقع افرادی که در خانواده درجه یک خود سابقه ابتلا به این بیماری را دارند به احتمال بیشتری به این اختلال دچار می شوند. علاوه بر این وجود نابهنجاری هایی در مدارهای مغزی و انتقال دهنده های عصبی و برخی رویدادهای محیطی به خصوص در دوران کودکی نیز در بروز این مشکل تاثیرگذار هستند.

درمان اختلال دو قطبی نوع دوم

در درمان اختلال دو قطبی نوع دو ترکیبی از روان درمانی و درمان دارویی به کارگرفته می شود. اگر به وجود این اختلال در خود و یا یکی از نزدیکان تان مشکوک هستید ابتدا به مشاوره روانشناسی برای تشخیص مراجعه کنید. در صورت تایید مشکل باید جلسات روان درمانی را با او آغاز کرده تا به تدریج فاصله بین وقوع دوره ها را به کمک تکنیک های درمانی افزایش دهید تا از عود آن ها نیز جلوگیری کنید. از جمله روش های روان درمانی موثر می توان به درمان شناختی-رفتاری ، روان درمانی بین فردی و خانواده درمانی اشاره کرد. با این حال روش های دیگر مانند رفتار درمانی و درمان مبتنی بر روانکاوی نیز می تواند موثر واقع شود.

همچنین برای ثبات بیشتر باید تحت نظر یک روان پزشک نیز قرار داشته باشید تا داروهای مورد نیاز و وضعیت جسمانی شما نیز تحت نظارت قرار بگیرد. داروهایی که معمولا در درمان این اختلال مورد استفاده قرار می گیرد ، شامل داروهای تثبیت کننده خلق (نظیر لیتیوم) ، ضدافسردگی ها و داروهای آنتی سایکوتیک در صورت وجود توهم و هذیان می باشد.

تفاوت اختلال دو قطبی نوع دو با دو قطبی نوع یک

در هر دوی این اختلال ها فرد دوره هایی از خلق پایین (یا افسرده) و دوره هایی از خلق بالا (مانیک) را تجربه می کند اما تفاوت اصلی اختلال دو قطبی نوع یک و دو با یکدیگر در شدت دوره های مانیاست. در واقع بیماران مبتلا به نوع دو ، دوره مانیا را با شدت کمتری تجربه می کنند ، به همین دلیل به دوره مانیا در نوع دو ، هیپومانیا گفته می شود. دوره های مانیا در دوقطبی نوع دو آن قدر شدید نیست که فرد در این دوره ها دچار اختلال زیادی در عملکردهای شغلی ، اجتماعی ، خانوادگی و... شود.

اما این به معنای این نیست که به طور کل دوقطبی نوع دوم از نوع یک شدت کمتری دارد چراکه در عوض بیماران مبتلا به دوقطبی نوع دو دوره های افسردگی شدیدتری را تجربه می کنند. در دوره های افسردگی است که فرد با کاهش معنادار در عملکرد روزانه خود مواجه خواهد شد.

سوالات متداول

اختلال دو قطبی نوع دوم بیشتر در چه سنی بروز پیدا می کند؟

معمولا در اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی شروع می شود با این حال سن شروع این اختلال به طور متوسط بین 20 تا 30 سالگی است. این اختلال دیرتر از اختلال دو قطبی نوع یک و زودتر از اختلال افسردگی اساسی بروز پیدا می کند.

آیا همه بیماران دو قطبی هذیان و توهم را تجربه می کنند؟

خیر. این علامت در بیماران مختلف است اما جای نگرانی وجود ندارد چراکه در صورت نیاز پزشک می تواند از داروهای ضد روان پریشی برای کاهش علائم در فرد استفاده کند.