بهترین روش و زمان استغفار از زبان آیت الله بهجت
در فرهنگ دینی ، درخواست آمرزش از پیشگاه پروردگار ، دارای چنان اهمیتی است که قرآن کریم فراوان به آن سفارش کرده و پیامبران و امامان به آن سفارش نموده اند. آیت الله العظمی بهجت ، یکی از پیشوایان دینی ما ، نکات ، توصیه ها و بیاناتی درباره استغفار داشته اند که در این بخش از دین و مذهب نم نمک تقدیم علاقمندان می شود.
استغفار چیست؟
استغفار در لغت از ریشه غفر یعنی پوشش ، محو و پاک کردن می آید و در اصطلاح ، به درخواست زبانی یا عملآ آمرزش و پوشش از گناه در پیشگاه خداوند و درخواست مصونیت از آثار بد گناه وعذاب الهی استغفار می گویند.
پیامبران الهی(ع) که پاک و مطهر بوده ، باز هم از خداوند درخواست آمرزش داشتند زیرا استغفار جزو بهترین دعا و بهترین عبادت بوده و آثار و برکات مادی و معنوی فراوانی مانند آمرزش گناهان ، دفع بلا و عذاب الهی ، افزایش روزی و... را به دنبال دارد.
اهمیت استغفار از نظر آیت الله بهجت
از حضرت آیت الله العظمی بهجت قدس سره درخواست کردم :
«یک ذکر خیلی بزرگ یادم بدهید!»
گفتند : ذکری یادتان بدهم که از جواهرهای همه کوه های دنیا و مروارید همه دریاها قیمتی تر باشد؟
گفتم : بله! و منتظر یک ذکر عریض و طویل خاص بودم؛ که گفتند :
استغفار... استغفار... استغفار!
اگر بدانید در این استغفار چه گنج هایی نهفته است! روح را صیقل می دهد ، راه ها باز می شود و حاجت ها برآورده می شوند ... (به شیوه باران ، ص59)
بهترین وقت استغفار از نظر آیت الله بهجت
بهترین وقت استغفار ، سحرگاهان به ویژه سحر شب جمعه است تا جایی که استغفار کنندگان در سحرگاهان مورد مدح خداوند عالمیان قرار می گیرند.
روش و نحوه استغفار از دید آیت الله بهجت
حضرت آیت الله بهجت تنها استغفار را گفتن کلمه استغفرالله نمی دانستند و می فرمودند : «استغفار ، از توبه است ، هرچه مفید این مطلب باشد ، ظاهرا [کافی است]؛ همان عزم. «کفی بِالنَدَمِ توبةً». [اگر] راستی راستی نادم باشد ، به حسب ظاهر ، تائب است. اظهارش به استغفار است و به اتوب الی الله».
از بیانات آیت الله بهجت متوجه می شویم برای استغفار نمودن باید توبه کنیم یعنی از گناهان و بدی ها احساس پشیمانی کرده و دیگر آن کارها را انجام ندهیم و از خدا طلب بخشش کنیم.
کسی که هنوز از گناه خود غافل است یا آنکه از بدی های خود احساس ناراحتی نمی کند ، چگونه می تواند به سوی خدا برگردد و از او طلب بخشش کند. استغفار به معنای طلب بخشش است و از حالت توبه ناشی می شود و چنانکه آیت الله بهجت قدس سره می فرمود ، اظهار توبه به استغفار و به «اتوبُ الی الله» گفتن است.
حضرت آیت الله بهجت قدس سره می فرمود : «کلمه «أستغفرالله» را تا می توانید از روی اعتقاد کامل ، صمیمانه ، با التزام به لوازم حقیقیه معلومه اش ، تکرار نمائید». استغفار ، نباید تنها وردی زبانی باشد ، بلکه باید از قلبی تائب از گناه و مشتاق به رحمت خدا سرچشمه بگیرد ، وگرنه نباید انتظار گشایش و رهایی داشت.
برکات استغفار از دید آیت الله بهجت
آیت الله بهجت برای استغفار آثار و برکاتی عنوان کرده اند شامل :
رهایی از گرفتاری ها
آیت الله محمدتقی بهجت آن عارف بالله در پاسخ به سوال فردی که در امور مختلف از جمله اشتغال و ازدواج دچار گرفتاری شده بود ، این چنین بیان کردند : زیاد از روی اعتقاد کامل بگویید : «أستغفر الله» ، هیچ چیز شما را منصرف نکند غیر از ضروریات و واجبات تا کلیه ابتلائات رفع شود ، بلکه بعد از رفع آن ها هم بگویید ، برای اینکه امثال آن ها پیش نیاید و اگر دیدید رفع نشد ، بدانید یا ادامه نداده اید ، یا آنکه با اعتقاد کامل نگفته اید. (پرسش و پاسخ از آیت الله بهجت)
برطرف شدن مصیبت های مختلف
حضرت آیت الله بهجت می فرمود : «حوادثی که اتفاق می افتد ، نتیجه کارهای ماست که بر سر ما می آید : «وَ ما أَصابَکُم مِن مُصیبَهٍ فَبِما کَسَبَت أَیدیکُم؛ هر مصیبتی به شما می رسد ، به واسطه اعمال شماست». آیا نباید به فکر باشیم و از گناهان گذشته که باعث این همه بلاها و مصیبت ها شده است ، توبه کنیم؟ ولی ما توبه نمی کنیم ، چون کارهای خود را بد نمی دانیم».
ایشان برای رهایی از مشکلات و دفع بلاها به استغفار توصیه می کردند و می فرمود : بسمه تعالی ، عنه صلی الله علیه وآله «ألا أخبرکم بدائکم ودوائکم ، داوُکم الذنوب ودواوُکم الإستغفار؛ آیا شما را از درد و درمانتان آگاه نسازم!! درد شما گناهان و درمانتان استغفار است».
کلمه «أستغفر الله» را تا می توانید از روی اعتقاد کامل ، صمیمانه ، با التزام به لوازم حقیقیه معلومه اش ، تکرار نمایید. (پرسش و پاسخ از آیت الله بهجت)
حضرت آیت الله بهجت قدس سره استغفار را در مواردی چون : رفع آثار وضعی گناه ، نفی خواطر ، رفع کینه ، ادای قرض ، برطرف شدن مشکلات و گرفتاری های زندگی ، تحمل مصائب زندگی ، شفای بیماران ، ایجاد علاقه بین زن و شوهر ، از بین رفتن علاقه به لغویات ، برطرف شدن مرگ های ناگهانی سفارش می کردند و می فرمودند :
«استغفار هم رافع است هم دافع»؛ یعنی هم رفع کننده مشکلات است و هم سبب می شود مشکلات پیش نیاید. (بهجت الدعاء ، ص 354)
هموار نمودن راه هدف و مقصد اعلی
حضرت آیت الله بهجت می فرمود :
«هرکدام از ما تا هدف و مقصد اعلی مسافتی داریم و این مسافت در افراد ، متفاوت است …؛ لذا باید سعی کنیم این مسافت را زیاد و بار خود را سنگین تر نکنیم. گناهان موجب ازدیاد بار و بُعد مسافت ما تا مقصد است ، وگرنه بسیار باید استغفار و تلاش نمود تا به جای اول و مسافت اولی برگردیم ».
دوری از خطا و اشتباه
حضرت آیت الله بهجت قدس سره :
ما باید باب توجیه خطا و اشتباه را به روی خود ببندیم ، و برای هر خطا ، زبان به استغفار بگشاییم ، و اگر قابل جبران باشد جبران کنیم. (در محضر بهجت ، ج1، ص300)
تعجیل در فرج امام عصر
یکی از برکات بسیار مهم توبه و استغفار ، ارتباط یافتن با امام زمان(ع) است. دعا و تضرع برای ظهور امام عصر نیازمند دوری از گناهان و توبه و استغفار است.
آیت الله بهجت می فرمود :
«باید دعا را با شرایط آن کرد و توبه از گناهان از جمله شرایط دعاست؛ چنانکه فرموده اند : «دُعآءُ التائِبِ مُستَجابٌ؛ دعای شخصی که توبه کند ، اجابت می گردد»؛ نه اینکه برای تعجیل فرج دعا کنیم و کارهایمان برای تبعید (دورکردن) و تأجیل (به تأخیر انداختن) فرج آن حضرت باشد».
حضرت آیت الله بهجت فرمود :
«اگر ظهور حضرت حجت(عج) نزدیک باشد ، باید هرکس خود را برای آن روز مهیا سازد؛ از جمله اینکه از گناهان توبه کند».
