اعمال روز جمعه هر هفته(نماز ، ذکر ، دعا و استعاذه)

اعمال روز جمعه هر هفته(نماز ، ذکر ، دعا و استعاذه)

روز جمعه آخرین روز هفته است که اهمیت بسیاری در نزد مسلمانان دارد. پیامبر اکرم(ص) روز جمعه را سرور روزها نامیده اند. در منابع دینی همچون کتاب مفاتیح و وسائل الشیعه برای روز جمعه آداب و اعمال بسیاری همچون غسل و نماز جمعه توصیه شده است که در این بخش از دین و مذهب نم نمک به برخی از آنها می پردازیم.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

1. غسل

از امام صادق(ع) روایت شده : هرکه در روز جمعه غسل کند و این دعا را بخواند :

أَشهَدُ أَن لَاإِلٰهَ إِلا اللٰهُ وَحدَهُ لَاشَرِیکَ لَهُ ، وَأَشهَدُ أَنَ مُحَمَدا عَبدُهُ وَرَسُولُهُ ، اللٰهُمَ صَلِ عَلیٰ مُحَمَدٍ وَآلِ مُحَمَدٍ وَاجعَلنِی مِنَ التَوَابِینَ ، وَاجعَلنِی مِنَ المُتَطَهِرِینَ.

گواهی می دهم که شایسته پرستشی جز خدا نیست ، شریک و انبازی ندارد و گواهی می دهم که محمد بنده و فرستاده اوست ، بار خدایا ، بر محمد و خاندان محمد درود فرست و مرا از بسیار توبه کنندگان و پاکان قرار ده.برای او تا جمعه آینده حالت پاکی و طهارت پیدا شود؛ یعنی : از گناهان پاک می گردد یا آنکه اعمال او با طهارت معنوی انجام می گیرد و مورد قبول حق واقع می شود؛

و به احتیاط نزدیک تر آن است که تا جایی که ممکن است ، غسل جمعه را ترک نکنند؛ باید دانست وقت غسل جمعه پس از طلوع فجر تا زمان ظهر است و هرچه نزدیک تر به ظهر انجام شود ، بهتر است.

2. نماز

دو رکعت نماز که در رکعت اول نماز صبح سوره «جُمعه» و در رکعت دوم ، «توحید» خوانده شود.

حارث همدانی از امیرالمومنین(علیه السلام) روایت کرده :

اگر بتوانی در روز جمعه «ده رکعت» نماز بجای آر و رکوع و سجودش را تمام و کامل ادا کن و پس از هر دو رکعت «صد مرتبه» بگو : سُبحانَ اللٰهِ وَبِحَمدِهِ.

پاک و منزه است خدایی که ستایش تنها شایسته اوست.که فضیلت بسیار دارد.

امام صادق(ع) در روایتی فرمودند :

هرکس سوره «اِبراهیم» و سوره «حجر» را در دو رکعت نماز در روز جمعه بخواند ، هرگز دچار پریشانی و دیوانگی و یا بلایی دیگر نشود.

3. نماز مخصوص روز جمعه

در رکعت اول نماز ظهر جمعه پس از سوره «حمد» سوره «جمعه» و در رکعت دوم آن بعد از سوره «حمد» سوره «منافقین» بخواند؛ و در رکعت اول نماز عصر پس از سوره «حمد» سوره «جمعه» و در رکعت دوم پس از سوره «حمد» سوره «توحید» را بخواند.

شیخ صدوق از امام صادق(ع) روایت کرده است :

از چیزهایی که بر هر مومن شیعه ای واجب و لازم است این که در شب جمعه نماز را با سوره «جُمُعَه» و سوره «سَبِحِ اسمَ رَبِکَ الأَعلَی» و در روز جمعه نماز را با سوره «جُمُعَه» و «مُنافِقین» بخواند؛ هرگاه این شیوه را رعایت کند ، گویا به عمل رسول الله(صلی الله علیه و آله) رفتار نموده و ثواب و پاداشش از سوی خداوند بهشت خواهد بود.

4. زیارت امام زمان(عج)

از مهم ترین اعمال مومنان در روز جمعه ، توجه به حضرت مهدی (عج) و انتظار فرج آن بزرگوار است. در این روز ، زیارت آن حضرت و دعا برای تعجیل فرج او مستحب است؛ زیرا طبق برخی روایات و زیارات ، امید ظهور آن حضرت در روز جمعه بیش از سایر روزهاست. (بحار الانوار ، ج99، ص215)

5. دعای مخصوص روز جمعه

6. دعا برای کفاره گناهان

پس از نماز صبح ، پیش از آنکه سخن بگوید این دعا را بخواند تا کفاره گناهان او از این جمعه تا جمعه دیگر باشد :

اللٰهُمَ مَا قُلتُ فِی جُمُعَتِی هَذِهِ مِن قَولٍ ، أَو حَلَفتُ فِیها مِن حَلفٍ ، أَو نَذَرتُ فِیها مِن نَذرٍ ، فَمَشِییتُکَ بَینَ یَدَی ذٰلِکَ کُلِهِ ، فَمَا شِئتَ مِنهُ أَن یَکُونَ کَانَ ، وَمَا لَم تَشَأ مِنهُ لَم یَکُن ، اللٰهُمَ اغفِر لِی وَتَجاوَز عَنِی ، اللٰهُمَ مَن صَلَیتَ عَلَیهِ فَصَلاَتِی عَلَیهِ ، وَمَن لَعَنتَ فَلَعنَتی عَلَیهِ.

خدایا! هر سخنی که در این جمعه ام بر زبان آورم و یا هر سوگندی که در آن ادا نمایم و یا هر نذری که در آن جاری کنم ، خواست و اراده تو پیشاپیش همه این هاست ، پس در این میان هرچه را تو بخواهی که بشود می شود و هرچه را که نخواهی نشود ، بار خدایا! مرا بیامرز و از من درگذر. خدایا! هرکه را تو بر او درود فرستی پس درودم بر او باد و هرکه را تو لعنت کنی ، پس لعنتم بر او باد.

و شیخ طوسی روایت کرده : که سنت است این دعا را در تعقیب نماز صبح روز جمعه بخواند :

اللٰهُمَ إِنِی تَعَمَدتُ إِلَیکَ بِحَاجَتِی ، وَأَنزَلتُ إِلَیکَ الیَومَ فَقرِی وَفَاقَتِی وَمَسکَنَتِی ، فَأَنَا لِمَغفِرَتِکَ أَرجَیٰ مِنِی لِعَمَلِی ، وَلَمَغفِرَتُکَ وَ رَحمَتُکَ أَوسَعُ مِن ذُنُوبِی ، فَتَوَلَ قَضاءَ کُلِ حَاجَةٍ لِی بِقُدرَتِکَ عَلَیهَا وَتَیسِیرِ ذٰلِکَ عَلَیکَ ، وَ لِفَقرِی إِلَیکَ فَإنِی لَم أُصِب خَیرا قَطُ إِلا مِنکَ ، وَلَم یَصرِف عَنِی سُوءً قَطُ أَحَدٌ سِوَاکَ ، وَلَستُ أَرجُو لآخِرَتِی وَدُنیایَ و لا لِیَومِ فَقرِی یَومَ یُفرِدُنِی النَاسُ فِی حُفرَتِی وَأُفضِی إِلَیکَ بِذَنبِی سِوَاکَ.

خدایا! با حاجت خویش آهنگ تو کرده ام و امروز بر تو فرود آورده ام فقر و تنگدستی و درماندگی ام را و به آمرزش تو امیدوارتر از کردار خویشم و بخشایش و رحمت تو دامنه دارتر از گناهان من است ، پس برآور نیاز مرا با قدرتی که بر آن داری و با سهولتی که نزد تو دارد و نیازی که من به تو دارم؛ چه من به خیری دست نیافته ام جز از سوی تو ، جز تو هرگز کسی گزندی را از من نرانده است و برای آن جهان و این جهانم و نه برای گاه تهیدستی ام ، آنگاه که مردم در قبرم تنها گذارند و گناهم را به نزد تو آورم ، جز به مهر تو امید ندارم.

7. ذکر صلوات

هرکس در روز جمعه و دیگر روزها پس از نماز ظهر و نماز صبح بگوید :

اللٰهُمَ صَلِ عَلَیٰ مُحَمَدٍ وَآلِ مُحَمَدٍ وَعَجِل فَرَجَهُم.

خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست و طلوع ظهورشان را زود گردان. نمیرد تا حضرت قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را دریابد.

و اگر «صد مرتبه» این صلوات را بخواند ، خدا شصت حاجت ، سی حاجت از حاجات دنیا و سی حاجت از حاجات آخرتش را برآورده سازد.

8. ذکر روز جمعه

ده مرتبه بگوید : «یَا دَآئِمَ الفَضلِ عَلی‏ البَریِه ، یا باسِطَ الیَدَینِ بِالعَطِیَه ، یا صاحِبَ المَواهِبِ السَنِیَه ، صَلِ عَلی‏ مُحَمِدٍ وَ آلِهِ خَیرِ الوَری‏ سَجِیَهً ، وَ اغفِر لَنا یا ذَاالعُلَی‏ فِی‏ هَذِهِ العَشِیَه» :

ای کسی که فضل و بخششت بر خلق دائمی است ، و ای آن که دو دست احسانت به عطابخشی باز است ، ای‏ دارنده بخشش های ارجمند ، درود فرست بر محمد و آلش که به ترین مردم اند در سرشت و نهاد ، و ما را ای خدای بلند مرتبه در این شب بیامرز.

و این ذکر شریف در شب عید فطر نیز خوانده می ‏شود.

9. خواندن قرآن

پس از نماز صبح سوره «الرَحمن» را بخواند و بعد از آیه :

﴿فَبِأَیِ آلاٰءِ رَبِکُمٰا تُکَذِبٰانِ﴾ . کدامین نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید.

بگوید :

لَابِشَیءٍ مِن آلآئِکَ رَبِ أُکَذِبُ. هیچ یک از نعمت های تو را ای پروردگارم ، تکذیب نمی کنم.

شیخ طوسی(رحمه الله) فرموده است :

مستحب است پس از نماز صبح روز جمعه «صد مرتبه» سوره «توحید» را بخواند و «صد مرتبه» بر محمد و آل محمد صلوات فرستد و «صد مرتبه» استغفار کند و سوره های «نساء ، هود ، کهف ، صافات ، الرحمن» را بخواند.

امام صادق(ع) در روایتی فرمودند :

هرکه در هر شب جمعه یا در هر روز جمعه سوره «احقاف» را بخواند ، در دنیا هراسی به دلش راه نیابد و از وحشت بزرگ روز قیامت ایمن گردد و نیز آن حضرت فرمود : هرکس جمعه ها بر خواندن سوره «مومنون» مداومت نماید ، خدای تعالی پایان کارش را به نیکبختی و سعادت قرار دهد و جایگاهش در بهشت برین با پیامبران الهی باشد.

10. خواندن دعای کمیل

11. گرفتن ناخن

12.پوشیدن لباس تمیز و خوشبو

13.صدقه دادن

14. آموختن مسائل دینی

از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است :

بدا به حال مسلمانی که روز جمعه را در هفته صرف یادگیری مسائل دینی خود نکند و برای این کار ، خود را از کارهای دیگر فارغ نسازد.

15. زیارت اهل قبور

از امام باقر(علیه السلام) در روایتی فرمودند :

مردگان را در روز جمعه زیارت کنید ، زیرا می دانند چه کسی به زیارت ایشان رفته است و از این رو شاد می شوند.

16.خواندن دعای ندبه

در وقت صبح دعای «ندبه» را که از اعمال اعیاد اربعه است ، بخواند.

17. خواندن دعاهایی از صحیفه کامله

خواندن دعای «یا مَن یَرحَمُ مَن لا تَرحَمُهُ العِبادُ» و دعای «اَللهُمَ هذا یَومٌ مُبارَکٌ» را که هر دو از دعاهای «صحیفه کامله» [صحیفه کامله سجادیه] است دارای فضیلت و ثواب می باشد.

18.ذکر أَستَغفِرُ اللهَ رَبِی وَ أَتُوبُ إِلَیهِ

بعد از عصر «هفتاد بار» این ذکر را بخواند تا حق تعالی گناهان او را بیامرزد.

19. خواندن دعا هنگام غروب آفتاب

شیخ طوسی فرموده است :

هنگام اجابت دعا ساعت آخر روز جمعه تا غروب آفتاب است ، سزاوار است مومن در آن ساعت بسیار دعا کند؛

و روایت شده است : ساعت اجابت دعا ، هنگامی است که نیمی از خورشید غروب کرده باشد و نیمه دیگر آن در مغرب دیده شود. حضرت فاطمه(س) در آن هنگام دعا می کرد ، بنابراین دعا در آن ساعت مستحب است.

و دعایی را که از پیامبر(ص) روایت شده مستحب است در ساعت اجابت دعا بخواند؛ و آن دعا این است : سُبحَانَکَ لا إِلهَ إِلا أَنتَ ، یَا حَنَانُ یَا مَنَانُ ، یَا بَدِیعَ السَمَاوَاتِ وَ الأَرضِ ، یَا ذَا الجَلالِ وَ الإِکرَامِ.پاک و منزهی ، پرستیده ای جز تو نیست ، ای پرمهر ، ای بخشایشگر ، ای پدیدآورنده آسمان ها و زمین ، ای دارای بزرگی و کرم.

20. خواندن دعای سمات

در ساعت آخر روز جمعه ، خواندن دعای «سمات» ثواب بسیاری دارد.