ثبت بیوگرافی در گوگل
ثبت بیوگرافی در ویکی پدیا
تبلیغات

در این مطلب جدید در سال 1403 و سال 2024 ، روز آخر ماه صفر و دعای آخر ماه صفر و دعای ماه صفر و اخرین روز ماه صفر چندم است و دعای اخر ماه صفر برای خانه دار شدن و دعای آخر صفر و تاریخ اتمام ماه صفر و آخر ماه صفر چندمه و دعای آخرین روز ماه صفر و اعمال آخرین روز ماه صفر و اعمال روز شهادت امام رضا و زیارت نامه امام رضا و اعمال مستحبی ماه صفر و اعمال سی ام صفر را در نم نمک ببینید.

تمام اعمال روز آخر ماه صفر(نماز و دعا) و متن زیارتنامه

روز آخر ماه صفر روز شهادت اما رضا(ع) در سال 203 ه.ق است که با انگور زهرآلود مسموم شدند. امام رضا 20 سال امامت را بر عهده داشت تا اینکه مأمون عباسی او را به اجبار به خراسان آورد و به اکراه ، ولیعهد خویش کرد. امام رضا(ع) هنگام شهادت 54 سال عمر داشتند. برای روزهای مختلف ماه صفر پیش از این در بخش دین و مذهب نم نمک اعمال مستحبی را بیان کرده ایم. روز سی ام ماه صفر و روز شهادت امام رضا(ع) نیز اعمال مستحبی مانند زیارت دارد که در ادامه می خوانید.اعمال روز آخر ماه صفر(نماز و دعا) + متن زیارتنامهاعمال روز آخر ماه صفر(نماز و دعا) + متن زیارتنامه

اعمال روز شهادت امام رضا(ع)

اعمال مستحبی روز سی ام ماه صفر

زیارت امام رضا (ع) و دعای بعد از زیارت

برای آن بزرگوار زیارات چندی نقل شده است و زیارت مشهور آن حضرت زیارتی است که در کتب معتبره مذکور است و به شیخ جلیل القدر محمد بن الحسن بن الولید که از مشایخ جناب صدوق است منسوب گردانیده ‏اند و از مزار ابن قولویه رحمة الله علیه معلوم می ‏شود که از ائمه (ع) مروی بوده باشد و کیفیت آن موافق کتاب من لا یحضره الفقیه چنان است که چون اراده نمایی قبر امام رضا (ع)را در طوس زیارت کنی؛ پس قبل از خروج از منزل غسل کرده و هنگام غسل بگوئید : ‏

اللَهُمَ طَهِرنِی وَ طَهِر لِی قَلبِی وَ اشرَح لِی صَدرِی وَ أَجرِ عَلَی لِسَانِی مِدحَتَکَ وَ الثَنَاءَ عَلَیکَ‏

بارالها مرا پاک کن و دلم را طاهر گردان و سینه ‏ام را بگشا و بر زبانم مدح‏و ستایش بر تو را جاری گردان

فَإِنَهُ لاَ قُوَةَ إِلاَ بِکَ اللَهُمَ اجعَلهُ لِی طَهُورا وَ شِفَاءً

زیرا که نیرویی نباشد جز به وجود تو پروردگارا آن را وسیله پاکی و درمانم قرار ده

آداب زیارت امام رضا(ع)

هنگام خروج از منزل بگوئید : ‏

بِسمِ اللَهِ وَ بِاللَهِ وَ إِلَی اللَهِ وَ إِلَی ابنِ رَسُولِ اللَهِ‏

به نام خدا و به ذات خدا و بسوی خدا و بسوی فرزند رسول خدا

حَسبِیَ اللَهُ تَوَکَلتُ عَلَی اللَهِ اللَهُمَ إِلَیکَ تَوَجَهتُ وَ إِلَیکَ قَصَدتُ وَ مَا عِندَکَ أَرَدتُ‏

بس است مرا خدا بر خدا توکل کردم بارالها بسوی تو رو کردم و بسوی تو آهنگ نمودم و آنچه را نزد توست خواسته و اراده کردم

پس چون بیرون روید بر در خانه خود ایستاده و بگوئید :

اللَهُمَ إِلَیکَ وَجَهتُ وَجهِی وَ عَلَیکَ خَلَفتُ أَهلِی وَ مَالِی وَ مَا خَوَلتَنِی وَ بِکَ وَثِقتُ‏

بارالها بسوی تو روی خود را نمودم و بر عهده تو اهل خانه و مالم و آنچه بمن دادی بجا نهادم و بتو اطمینان و وثوق دارم

فَلاَ تُخَیِبنِی یَا مَن لاَ یُخَیِبُ مَن أَرَادَهُ وَ لاَ یُضَیِعُ مَن حَفِظَهُ‏

پس مرا تهی دست مساز ای که هر که او را اراده کرد تهی دستش نسازد و آن را که در حفظ خود دارد ضایع نسازد

صَلِ عَلَی مُحَمَدٍ وَ آلِ مُحَمَدٍ (وَ آلِهِ) وَ احفَظنِی بِحِفظِکَ فَإِنَهُ لاَ یَضِیعُ مَن حَفِظتَ‏

درود فرست بر محمد و آل محمد و مرا در پناه حفظ خود نگهداری فرما زیرا که هر که را تو نگهداری فرمودی ضایع نشود

اعمال روز آخر ماه صفر

هنگامی که به مقصد رسیدید قبل از زیارت دوباره غسل کرده و هنگام غسل بگوئید : ‏

اللَهُمَ طَهِرنِی وَ طَهِر لِی قَلبِی وَ اشرَح لِی صَدرِی‏

بارالها مرا پاک ساز و قلب و دلم را طاهر گردان و سینه ‏ام را بگشا

وَ أَجرِ عَلَی لِسَانِی مِدحَتَکَ وَ مَحَبَتَکَ وَ الثَنَاءَ عَلَیکَ فَإِنَهُ لاَ قُوَةَ إِلاَ بِکَ‏

و بر لسان و زبان من مدح و ثنای و محبت خود را جاری گردان زیرا که هیچ نیرو و قوتی جز به تو نخواهد بود

وَ قَد عَلِمتُ أَنَ قِوَامَ دِینِی التَسلِیمُ لِأَمرِکَ وَ الاِتِبَاعُ لِسُنَةِ نَبِیِکَ وَ الشَهَادَةُ عَلَی جَمِیعِ خَلقِکَ‏

و محققا من دانسته ‏ام که بجا بودن و قوام دینم سر نهادن به فرمان توست و پیروی از سنت پیغمبرت و گواهی بر همه خلق تو

اللَهُمَ اجعَلهُ لِی شِفَاءً وَ نُورا إِنَکَ عَلَی کُلِ شَی‏ءٍ قَدِیرٌ

بارالها آن را برای من درمان و نور قرار ده بدرستی که تو بر هر چیز توانایی.

سپس پاکیزه ترین لباس خود را پوشیده و با پای برهنه به آرامی و یاد خداوند به زیارت رفته و بگوئید :

اللَهُ أَکبَرُ و لاَ إِلَهَ إِلاَ اللَهُ و سُبحَانَ اللَهِ و الحَمدُ لِلَهِ‏

خدا بزرگتر است و خدایی جز ذات پروردگار نیست و منزه است خدا و ستایش مخصوص خداست

سپس گامهای خود را کوتاه برداشته و چون داخل روضه مقدسه شدید ، بگوئید :

بِسمِ اللَهِ وَ بِاللَهِ وَ عَلَی مِلَةِ رَسُولِ اللَهِ صَلَی اللَهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ‏

به نام خدا و به ذات خدا و بر آیین و ملت رسول الله که درود خدای بر او و بر آلش باد

أَشهَدُ أَن لاَ إِلَهَ إِلاَ اللَهُ وَحدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ‏

گواهی می ‏دهم که خدایی جز خدای یکتا نیست که بی ‏شریک و انباز است

وَ أَشهَدُ أَنَ مُحَمَدا عَبدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنَ عَلِیا وَلِیُ اللَهِ‏

و باز شهادت می ‏دهم که محققا حضرت محمد (ص) بنده او و فرستاده او بر خلق است و اینکه حضرت علی (ع) ولی خداست

زیارتنامه امام رضا(ع)

پس به نزد ضریح رفته و قبله را در پشت خود بگیرید و روبروی آن حضرت ایستاده و بگوئید :

أَشهَدُ أَن لاَ إِلَهَ إِلاَ اللَهُ وَحدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ‏

شهادت می‏ دهم که خدایی جز خدای یکتا نیست که بی‏ شریک و انباز است

وَ أَشهَدُ أَن مُحَمَدا عَبدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنَهُ سَیِدُ الأَوَلِینَ وَ الآخِرِینَ وَ أَنَهُ سَیِدُ الأَنبِیَاءِ وَ المُرسَلِینَ‏

و باز شهادت می‏ دهم که محمد (ص) بنده او و فرستاده او بر خلق است و همانا او بزرگ نسبت به خلق اولین و آخرین است و او سید پیغمبران و فرستادگان خداست

اللَهُمَ صَلِ عَلَی مُحَمَدٍ عَبدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیِکَ وَ سَیِدِ خَلقِکَ أَجمَعِینَ صَلاَةً لاَ یَقوَی عَلَی إِحصَائِهَا غَیرُکَ‏

پروردگارا درود فرست بر محمد (ص) بنده و فرستاده و پیغام آور و سید و بزرگ تمام خلق تو درودی که کسی غیر تو قادر بر حساب و ثوابش نباشد

اللَهُمَ صَلِ عَلَی أَمِیرِ المُومِنِینَ عَلِیِ بنِ أَبِی طَالِبٍ‏

پروردگارا درود فرست بر امیر مومنان علی بن ابی طالب (ع)

عَبدِکَ وَ أَخِی رَسُولِکَ الَذِی انتَجَبتَهُ بِعِلمِکَ وَ جَعَلتَهُ هَادِیا لِمَن شِئتَ مِن خَلقِکَ‏

بنده تو و برادر رسول تو که او را به علم و حکمت خود از تمام خلق برگزیدی و بر هر کس از خلق خواستی راهنما گردانیدی

وَ الدَلِیلَ عَلَی مَن بَعَثتَهُ بِرِسَالاَتِکَ وَ دَیَانَ (دَیَانِ) الدِینِ بِعَدلِکَ وَ فَصلَ (فَصلِ) قَضَائِکَ بَینَ خَلقِکَ‏

و دلیل و رهبر بر پیامبرانی که به رسالتهای خود به خلق مبعوث کردی هم او را دلیل امت بر حقانیت آنان قرار دادی و حاکم در امر دین خود بعدل برگماشتی و برای قطع حکومت بین خلق حاکم گردانیدی

وَ المُهَیمِنَ (المُهَیمِنِ) عَلَی ذَلِکَ کُلِهِ وَ السَلاَمُ عَلَیهِ وَ رَحمَةُ اللَهِ وَ بَرَکَاتُهُ‏

و مقام او را عالیتر از همه مقرر داشتی سلام و رحمت و برکات خدا بر آن بزرگوار باد

اللَهُمَ صَلِ عَلَی فَاطِمَةَ بِنتِ نَبِیِکَ وَ زَوجَةِ وَلِیِکَ وَ أُمِ السِبطَینِ الحَسَنِ وَ الحُسَینِ سَیِدَی شَبَابِ أَهلِ الجَنَةِ

پروردگارا درود فرست بر فاطمه زهرا دختر پیغمبرت و همسر ولیت و مادر دو سبط رسولت حسن و حسین که دو سید جوانان اهل بهشتند

الطُهرَةِ الطَاهِرَةِ المُطَهَرَةِ التَقِیَةِ النَقِیَةِ الرَضِیَةِ الزَکِیَةِ سَیِدَةِ نِسَاءِ أَهلِ الجَنَةِ أَجمَعِینَ صَلاَةً لاَ یَقوَی عَلَی إِحصَائِهَا غَیرُکَ‏

آن پاک گوهر طاهر و مطهرو با تقوای کامل و پاکیزه خدا از او خوشنود و نفس مقدسش مبرا و بزرگ تمام زنان اهل بهشت است خدایا بر او درود و رحمتی فرست که کسی غیر تو قادر بر حساب ثوابش نباشد

اللَهُمَ صَلِ عَلَی الحَسَنِ وَ الحُسَینِ سِبطَی نَبِیِکَ وَ سَیِدَی شَبَابِ أَهلِ الجَنَةِ

پروردگارا درود فرست بر حسن و حسین دو سبط پیغمبرت و دو سید جوانان اهل بهشت

القَائِمَینِ فِی خَلقِکَ وَ الدَلِیلَینِ عَلَی مَن بَعَثتَ (بَعَثتَهُ) بِرِسَالاَتِکَ وَ دَیَانَیِ الدِینِ بِعَدلِکَ وَ فَصلَی قَضَائِکَ بَینَ خَلقِکَ‏

آن دو بزرگواری که در میان خلق قیام کردند و هر دو دلیل و رهنما بودند بر آنکه تو مبعوث به رسالتهایت فرمودی و حاکم در امر دین خود به عدل برگماشتی و برای قطع حکومت بین خلق حاکم گردانیدی

اللَهُمَ صَلِ عَلَی عَلِیِ بنِ الحُسَینِ عَبدِکَ القَائِمِ فِی خَلقِکَ‏

پروردگارا درود و رحمت فرست بر علی بن الحسین بنده تو که در میان خلق قیام کرد

وَ الدَلِیلِ عَلَی مَن بَعَثتَ بِرِسَالاَتِکَ وَ دَیَانِ الدِینِ بِعَدلِکَ وَ فَصلِ قَضَائِکَ بَینَ خَلقِکَ سَیِدِ العَابِدِینَ‏

و دلیل بود بر آنکه تو مبعوث به رسالتهایت فرمودی و حاکم در امر دین خود به عدل برگماشتی و برای قطع حکومت بین خلق حاکم گردانیدی و او سید و بزرگ اهل عبادت بود

اللَهُمَ صَلِ عَلَی مُحَمَدِ بنِ عَلِیٍ عَبدِکَ وَ خَلِیفَتِکَ فِی أَرضِکَ بَاقِرِ عِلمِ النَبِیِینَ‏

پروردگارا درود و رحمت فرست بر محمد بن علی بنده تو و خلیفه تو در روی زمین و مبین علم پیغمبران

اللَهُمَ صَلِ عَلَی جَعفَرِ بنِ مُحَمَدٍ الصَادِقِ عَبدِکَ وَ وَلِیِ دِینِکَ وَ حُجَتِکَ عَلَی خَلقِکَ أَجمَعِینَ الصَادِقِ البَارِ

خدایا درود و رحمت فرست بر جعفر بن محمد الصادق بنده خاص تو و حافظ دین تو و حجت تو بر خلق عالم آن امام صادق نیکوکار

اللَهُمَ صَلِ عَلَی مُوسَی بنِ جَعفَرٍ عَبدِکَ الصَالِحِ وَ لِسَانِکَ فِی خَلقِکَ النَاطِقِ بِحُکمِکَ (بِحِکمَتِکَ) وَ الحُجَةِ عَلَی بَرِیَتِکَ‏

خدایا درود فرست بر موسی بن جعفر بنده شایسته تو و لسان بیان تو در میان خلق و ناطق به حکم تو و حجت الهی بر تمام خلق تو

اللَهُمَ صَلِ عَلَی عَلِیِ بنِ مُوسَی الرِضَا المُرتَضَی عَبدِکَ وَ وَلِیِ دِینِکَ القَائِمِ بِعَدلِکَ‏

پروردگارا درود و رحمت فرست بر علی بن موسی که در مقام رضا به حد کمال بود او بنده تو و حافظ دین تو و قیام کننده به حکم عدل تو

وَ الدَاعِی إِلَی دِینِکَ وَ دِینِ آبَائِهِ الصَادِقِینَ صَلاَةً لاَ یَقوَی عَلَی إِحصَائِهَا غَیرُکَ‏

و دعوت کننده بسوی دین تو و دین پدران با صدق و حقیقت خود بود بر آن بزرگوار درود و رحمتی فرست که کسی غیر تو قادر بر حساب ثوابش نباشد

اللَهُمَ صَلِ عَلَی مُحَمَدِ بنِ عَلِیٍ عَبدِکَ وَ وَلِیِکَ القَائِمِ بِأَمرِکَ وَ الدَاعِی إِلَی سَبِیلِکَ‏

خدایا درود و رحمت فرست بر محمد بن علی بنده تو و سلطان قائم‏به امر تو و دعوت کننده خلق به راه تو

اللَهُمَ صَلِ عَلَی عَلِیِ بنِ مُحَمَدٍ عَبدِکَ وَ وَلِیِ دِینِکَ‏

پروردگارا درود و رحمت فرست بر علی بن محمد بنده تو و حافظ و نگهبان دین تو

اللَهُمَ صَلِ عَلَی الحَسَنِ بنِ عَلِیٍ العَامِلِ بِأَمرِکَ القَائِمِ فِی خَلقِکَ وَ حُجَتِکَ المُوَدِی عَن نَبِیِکَ‏

پروردگارا درود و رحمت فرست بر حسن بن علی که عامل به فرمان تو و قیام کننده در میان خلق تو و حجت تو که از جانب پیغمبرت ادای فرایض دین و تعلیم حق می‏ فرمود

وَ شَاهِدِکَ عَلَی خَلقِکَ المَخصُوصِ بِکَرَامَتِکَ الدَاعِی إِلَی طَاعَتِکَ وَ طَاعَةِ رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیهِم أَجمَعِینَ‏

و شاهد بر حقانیت بر خلق بود و به کرامت و لطف تو اختصاص داشت و دعوت خلق به راه طاعت و بندگی تو و طاعت رسول تو نمود درود و رحمتهای تو بر جمیع آن بزرگواران باد

اللَهُمَ صَلِ عَلَی حُجَتِکَ وَ وَلِیِکَ القَائِمِ فِی خَلقِکَ صَلاَةً تَامَةً نَامِیَةً بَاقِیَةً

پروردگارا درود فرست بر حجت خود بر اهل عالم و ولی قائم در میان خلق خود درود و رحمتی که تام و کامل و با افزایش و باقی تا ابد باشد

تُعَجِلُ بِهَا فَرَجَهُ وَ تَنصُرُهُ بِهَا وَ تَجعَلُنَا مَعَهُ فِی الدُنیَا وَ الآخِرَةِ

و آن رحمت موجب تعجیل در فرج و ظهور او شود و هم بآن رحمت او را یاری کنی و ما را هم با او در دنیا و آخرت همنشین گردانی

اللَهُمَ إِنِی أَتَقَرَبُ إِلَیکَ بِحُبِهِم وَ أُوَالِی وَلِیَهُم وَ أُعَادِی عَدُوَهُم‏

پروردگارا من به درگاه تو بواسطه دوستی این بزرگواران تقرب می‏ جویم و دوست آنها را دوست و دشمنانشان را دشمن می ‏دارم

فَارزُقنِی بِهِم خَیرَ الدُنیَا وَ الآخِرَةِ

تو هم بواسطه حب آنها خیر دنیا و آخرت را نصیب من بگردان

وَ اصرِف عَنِی بِهِم شَرَ الدُنیَا وَ الآخِرَةِ وَ أَهوَالَ یَومِ القِیَامَةِ

و شر دنیا و آخرت و اهوال روز قیامت را بواسطه کرامت آن بزرگواران از من دور بگردان

اعمال روز شهادت امام رضا(ع)

سپس نزد سر مبارک آن حضرت نشسته و بگوئید : ‏

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَلِیَ اللَهِ السَلاَمُ عَلَیکَ یَا حُجَةَ اللَهِ‏

سلام ما بر تو ای ولی خدا سلام ما بر تو ای حجت بالغه خدا بر خلق

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا نُورَ اللَهِ فِی ظُلُمَاتِ الأَرضِ السَلاَمُ عَلَیکَ یَا عَمُودَ الدِینِ‏

سلام ما بر تو ای نور خدا در تاریکیهای زمین سلام ما بر تو ای ستون عمارت دین

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ آدَمَ صِفوَةِ اللَهِ السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ نُوحٍ نَبِیِ اللَهِ‏

سلام ما بر تو ای وارث علم آدم برگزیده خدا سلام ما بر تو ای وارث حلم نوح پیغمبر خدا

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ إِبرَاهِیمَ خَلِیلِ اللَهِ السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ إِسمَاعِیلَ ذَبِیحِ اللَهِ‏

سلام ما بر تو ای وارث ابراهیم دوست خاص خدا سلام ما بر تو ای وارث اسماعیل ذبیح خدا

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ مُوسَی کَلِیمِ اللَهِ السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ عِیسَی رُوحِ اللَهِ‏

سلام ما بر تو ای وارث کمالات موسای متکلم‏با خدا سلام ما بر تو ای وارث عیسای روح قدسی خدا

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ مُحَمَدٍ رَسُولِ اللَهِ‏

سلام ما بر تو ای وارث حضرت محمد فرستاده خدا

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ أَمِیرِ المُومِنِینَ عَلِیٍ وَلِیِ اللَهِ وَ وَصِیِ رَسُولِ رَبِ العَالَمِینَ‏

سلام ما بر تو ای وارث امیر المومنین ولی خدا و وصی رسول پروردگار عالم

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ فَاطِمَةَ الزَهرَاءِ السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ الحَسَنِ وَ الحُسَینِ سَیِدَی شَبَابِ أَهلِ الجَنَةِ

سلام ما بر تو ای وارث فاطمه زهراء سلام ما بر تو ای وارث حسن و حسین دو سید جوانان اهل بهشت

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ عَلِیِ بنِ الحُسَینِ زَینِ العَابِدِینَ‏

سلام ما بر تو ای وارث علی بن الحسین سید اهل عبادت

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ مُحَمَدِ بنِ عَلِیٍ بَاقِرِ عِلمِ الأَوَلِینَ وَ الآخِرِینَ‏

سلام ما بر تو ای وارث محمد بن علی باقر کاشف و مبین علوم اولین و آخرین

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ جَعفَرِ بنِ مُحَمَدٍ الصَادِقِ البَارِ السَلاَمُ عَلَیکَ یَا وَارِثَ مُوسَی بنِ جَعفَرٍ

سلام ما بر تو ای وارث علم جعفر بن محمد صادق نیکوکار سلام ما بر تو ای وارث مظلومیت موسی بن جعفر

السَلاَمُ عَلَیکَ أَیُهَا الصِدِیقُ الشَهِیدُ السَلاَمُ عَلَیکَ أَیُهَا الوَصِیُ البَارُ التَقِیُ‏

سلام ما بر تو ای با صدق و حقیقت و ای شهید راه خدا سلام ما بر تو ای وصی و جانشین رسول (ص) و نیکوکار و متقی

أَشهَدُ أَنَکَ قَد أَقَمتَ الصَلاَةَ وَ آتَیتَ الزَکَاةَ

گواهی می‏ دهم که همانا تو نماز را استوار کردی و بپا داشتی و زکوة عطا کردی

وَ أَمَرتَ بِالمَعرُوفِ وَ نَهَیتَ عَنِ المُنکَرِ وَ عَبَدتَ اللَهَ (مُخلِصا) حَتَی أَتَاکَ الیَقِینُ‏

و به وظیفه امر به معروف و نهی از منکر پیوسته قیام کردی تا هنگام رحلتت که مقام شهود و عین الیقین قیامت است فرا رسید

السَلاَمُ عَلَیکَ یَا أَبَا الحَسَنِ وَ رَحمَةُ اللَهِ وَ بَرَکَاتُهُ‏

سلام ما بر تو ای ابا الحسن الرضا و رحمت و برکات الهی بر روح پاک تو باد

اعمال آخرین روز ماه صفر

پس خود را نزدیک ضریح قرار داده و بگوئید : ‏

اللَهُمَ إِلَیکَ صَمَدتُ مِن أَرضِی وَ قَطَعتُ البِلاَدِ رَجَاءَ رَحمَتِکَ‏

پروردگارا من قاصد درگاه تو از سرزمین خود و وطن خویش گردیدم تا قطع بلاد و مسافت بسیار به امید رحمت تو

فَلاَ تُخَیِبنِی وَ لاَ تَرُدَنِی بِغَیرِ قَضَاءِ حَاجَتِی وَ ارحَم تَقَلُبِی عَلَی قَبرِ ابنِ أَخِی رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیهِ وَ آلِهِ‏

پس مرا از آن درگاه کرم ناامید مساز و تا حاجتم روا مسازی باز مگردان و به روی آوردن به قبر مطهر فرزند علی برادر رسولت صلی الله علیه و آله در حقم ترحم فرما

بِأَبِی أَنتَ وَ أُمِی یَا مَولاَیَ أَتَیتُکَ زَائِرا وَافِدا عَائِذا مِمَا جَنَیتُ عَلَی نَفسِی وَ احتَطَبتُ عَلَی ظَهرِی‏

ای مولای من پدر و مادرم فدای تو باد من بعزم زیارتت آمدم و بدرگاه شما وارد شده و پناه آورده‏ ام بشما از شر و عذاب آنچه بر خود خیانت کرده ‏ام و بار سنگین گناه را به دوش کشیده ‏ام

فَکُن لِی شَافِعا إِلَی اللَهِ یَومَ فَقرِی وَ فَاقَتِی فَلَکَ عِندَ اللَهِ مَقَامٌ مَحمُودٌ وَ أَنتَ عِندَهُ وَجِیهٌ‏

تا تو به درگاه خدا روز فقر و بینواییم مرا شفاعت کنی که تو را نزد خدا مقام محمود شفاعت است و نزد حق محبوب و آبرومندی

پس دست راست را بلند کرده و دست چپ را بر قبر می‏ گشائید و می‏ گویید :

اللَهُمَ إِنِی أَتَقَرَبُ إِلَیکَ بِحُبِهِم وَ بِوِلاَیَتِهِم أَتَوَلَی آخِرَهُم بِمَا تَوَلَیتُ بِهِ أَوَلَهُم وَ أَبرَأُ مِن کُلِ وَلِیجَةٍ دُونَهُم‏

پروردگارا من همانا به درگاه حضرتت تقرب می ‏جویم بواسطه محبت و دوستی اهل بیت و اول و آخرین این خاندان رسالت را یک یک دوست می‏ دارم و از همه وسیله‏ای غیر اینها بیزارم

اللَهُمَ العَنِ الَذِینَ بَدَلُوا نِعمَتَکَ وَ اتَهَمُوا نَبِیَکَ وَ جَحَدُوا بِآیَاتِکَ وَ سَخِرُوا بِإِمَامِکَ‏

خدایا لعنت کن کسانی را که نعمتت را مبدل کردند و پیغمبرت را متهم داشته و آیات تو را انکار کردند

وَ حَمَلُوا النَاسَ عَلَی أَکتَافِ آلِ مُحَمَدٍ

و مردم را بر علیه آل محمد وادار کردند

اللَهُمَ إِنِی أَتَقَرَبُ إِلَیکَ بِاللَعنَةِ عَلَیهِم وَ البَرَاءَةِ مِنهُم فِی الدُنیَا وَ الآخِرَةِ یَا رَحمَانُ‏

پروردگارا من به درگاه تو تقرب می ‏جویم به لعن کردن و بیزاری جستن از آن مردم در دنیا و آخرت ای خدای مهربان

سپس برمی‏ گردید و به نزد پای آن حضرت رفته و می گوئید :

صَلَی اللَهُ عَلَیکَ یَا أَبَا الحَسَنِ صَلَی اللَهُ عَلَی رُوحِکَ وَ بَدَنِکَ‏

درود و رحمت خدا بر تو ای ابا الحسن الرضا درود و رحمت حق بر روح و جسم پاک تو باد

صَبَرتَ وَ أَنتَ الصَادِقُ المُصَدَقُ قَتَلَ اللَهُ مَن قَتَلَکَ بِالأَیدِی وَ الأَلسُنِ‏

تو صبر کردی و تو در دین خدا با صدق و حقیقت و تصدیق کامل بودی خدا بکشد آنان را که تو را کشتند و به دست و زبان تو را آزردند

نماز زیارت

پس تضرع و مبالغه کنید در لعنت کردن بر قاتل امیر المومنین و حسن و حسین (ع)و قاتلان جمیع اهل بیت رسول خدا(ع). پس از پشت قبر بروید و نزد سر آن حضرت دو رکعت نماز بخوانید ، در رکعت اول سوره یس و در رکعت دوم سوره الرحمن بخوانید و تضرع و بسیار دعا کنید از برای خود و پدر و مادر خود و جمیع برادران مومن خود و آنچه خواهید نزد سر آن حضرت بمانید و باید که نمازهای خود را نزد قبر بخوانید.

نماز بعد از زیارت امام رضا(ع)

مولف گوید که این زیارت بهترین زیارت آن حضرت است و در فقیه و عیون و کتب علامه مجلسی و غیره وَ سَخِرُوا بِإِمَامِکَ که در آخر زیارت است با دو میم است یعنی و لعنت کن خداوندا کسانی را که استهزا نمودند به امامی که تو از جهه ایشان مقرر فرمودی و لکن در مصباح الزایر سَخِرُوا بِأَیَامِکَ است و این نیز درست بلکه شاید از جهتی اولی باشد چه آنکه مراد از ایام ائمه علیهم السلام است چنانکه در خبر صقر بن ابی دلف در فصل پنجم از باب اول معلوم شد و بدان نیز که لعنت کردن بر قاتلان ائمه علیهم السلام به هر زبانی که کرده شود خوب است و اگر این عبارت را که از بعضی ادعیه اخذ شده بخواند شاید انسب باشد

اَللَهُمَ العَن قَتَلَةَ أَمِیرِ المُومِنِینَ وَ قَتَلَةَ الحَسَنِ وَ الحُسَینِ عَلَیهِمُ السَلاَمُ وَ قَتَلَةَ أَهلِ بَیتِ نَبِیِکَ‏

خدایا لعنت کن قاتلان امیر المومنین و قاتلان و کشندگان حسن و حسین علیهم السلام را و همچنین قاتلان اهل بیت پیغمبرت را

اللَهُمَ العَن أَعدَاءَ آلِ مُحَمَدٍ وَ قَتَلَتَهُم‏

بارالها لعنت کن دشمنان آل محمد را و کشندگان آنها را

وَ زِدهُم عَذَابا فَوقَ العَذَابِ وَ هَوَانا فَوقَ هَوَانٍ وَ ذُلا فَوقَ ذُلٍ وَ خِزیا فَوقَ خِزیٍ‏

و بیفزا عذاب آنها را روی عذاب و خواری و زبونی روی خواری و زبونی و رسوایی فوق رسوایی

اللَهُمَ دُعَهُم إِلَی النَارِ دَعا وَ أَرکِسهُم فِی أَلِیمِ عَذَابِکَ رَکسا وَ احشُرهُم وَ أَتبَاعَهُم إِلَی جَهَنَمَ زُمَرا

پروردگارا آنان را بسوی آتش به سختی بران و در عذاب دردناک و الیمت سرنگونشان فرمای یکباره و با اتباع و پیروانشان بسوی دوزخ گروه گروه محشورشان فرمای.

آداب و اعمال روز آخر ماه صفر

دعای بعد از نماز زیارت

در تحفة الزائر است که شیخ مفید ذکر کرده که مستحب است که بعد از نماز زیارت امام رضا علیه السلام ، این دعا بخوانند :

اَللَهُمَ إِنِی أَسأَلُکَ یَا اللَهُ الدَائِمُ فِی مُلکِهِ القَائِمُ فِی عِزِهِ المُطَاعُ فِی سُلطَانِهِ المُتَفَرِدُ فِی کِبرِیَائِهِ‏

پروردگارا همانا از تو درخواست می ‏کنم ای خدایی که سلطنتش ابدی است و در مقام عزت به ذات خود قائم و حکمش در همه عالم مطاع و در عظمت و کبرایی یکتا است

المُتَوَحِدُ فِی دَیمُومِیَةِ بَقَائِهِ العَادِلُ فِی بَرِیَتِهِ العَالِمُ فِی قَضِیَتِهِ الکَرِیمُ فِی تَأخِیرِ عُقُوبَتِهِ‏

و یگانه و بی ‏شریک در وجود سرمدی است با عدل در کار خلق خود و دانا در قضاء و قدر خویش است و کریم و مهربان در تأخیر عقوبت بندگان است

إِلَهِی حَاجَاتِی مَصرُوفَةٌ إِلَیکَ وَ آمَالِی مَوقُوفَةٌ لَدَیکَ وَ کُلَمَا وَفَقتَنِی مِن خَیرٍ (بِخَیرٍ) فَأَنتَ دَلِیلِی عَلَیهِ وَ طَرِیقِی إِلَیهِ‏

ای خدای من حاجتهایم از هر در منصرف به درگاه کرم توست و آرزوهایم همه متوقف نزد توست‏و هر گاه مرا بر کار خیری موفق داشتی پس راهنمایم به خیر تو شدی بلکه راهم تویی

یَا قَدِیرا لاَ تَئُودُهُ المَطَالِبُ یَا مَلِیا یَلجَأُ إِلَیهِ کُلُ رَاغِبٍ‏

ای قادری که خلق هر قدر از او طلب و درخواست کنند بر اعطای آن مطلب توانائی و از کثرت مطالب خلق خستگی و ملال نخواهی یافت ای دارایی که هر محتاجی پناه بدرگاه تو آورد و راغب عطای توست

مَا زِلتُ مَصحُوبا مِنکَ بِالنِعَمِ جَارِیا عَلَی عَادَاتِ الإِحسَانِ وَ الکَرَمِ‏

من همیشه با نعمتهایت قرین بوده ‏ام و عادات احسان و لطف و کرمت بر من پی در پی است

أَسأَلُکَ بِالقُدرَةِ النَافِذَةِ فِی جَمِیعِ الأَشیَاءِ وَ قَضَائِکَ المُبرَمِ الَذِی تَحجُبُهُ بِأَیسَرِ الدُعَاءِ

ای خدا از تو درخواست می ‏کنم به حق قدرت کامل و نافذت در جمیع موجودات و قضای مقطوعت که به دعایی آسان مستور می ‏گردانی

وَ بِالنَظرَةِ الَتِی نَظَرتَ بِهَا إِلَی الجِبَالِ فَتَشَامَخَت وَ إِلَی الأَرَضِینَ فَتَسَطَحَت وَ إِلَی السَمَاوَاتِ فَارتَفَعَت وَ إِلَی البِحَارِ فَتَفَجَرَت‏

و بدان نظر عنایتی که به کوه ها کردی آنها را رفیع ساختی و به زمین نمودی آن را مسطح گردانیدی و به آسمانها نمودی و رفعت بدانها بخشیدی و به دریاها انداختی و به جریان و تموج آوردی

یَا مَن جَلَ عَن أَدَوَاتِ لَحَظَاتِ البَشَرِ وَ لَطُفَ عَن دَقَائِقِ خَطَرَاتِ الفِکَرِ

ای آنکه بزرگتری از قوای ادراکی بشر و لطیفتری از آنکه به فکر و اندیشه احدی خطور کنی

لاَ تُحمَدُ یَا سَیِدِی إِلاَ بِتَوفِیقٍ مِنکَ یَقتَضِی حَمدا وَ لاَ تُشکَرُ عَلَی أَصغَرِ مِنَةٍ إِلاَ استَوجَبتَ بِهَا شُکرا

کسی ثناء و حمد تو را جز به توفیق تو نتواند و آن توفیق باز مستوجب حمد دیگری است و کسی شکر تو بر کوچکترین نعمتت نتواند مگر آنکه مستوجب شکر دیگری باشی

فَمَتَی تُحصَی نَعمَاوُکَ یَا إِلَهِی وَ تُجَازَی آلاَوُکَ یَا مَولاَیَ وَ تُکَافَأُ صَنَائِعُکَ‏

باری ای خدای من کی توان نعمتهای بی‏حد و نهایتت را به شمار آورد و بر آن نعم و آلاء سپاسگزاری کرد و صنایع و عطایای تو را کی تواند خلق از عهده عوض و تکافی‏ء آن برآید

یَا سَیِدِی وَ مِن نِعَمِکَ یَحمَدُ الحَامِدُونَ وَ مِن شُکرِکَ یَشکُرُ الشَاکِرُونَ‏

ای سید من در صورتی که به نعمتهای تو حمد و ستایش گزارانت حمد و ستایش تو گویند

وَ أَنتَ المُعتَمَدُ لِلذُنُوبِ فِی عَفوِکَ وَ النَاشِرِ عَلَی الخَاطِئِینَ جَنَاحَ سِترِکَ‏

تویی که بر عفو و بخششت معصیت کاران اعتماد دارند و تویی که پر و بال پرده پوشی و عفوت بر سر خطا کاران گسترده است

وَ أَنتَ الکَاشِفُ لِلضُرِ بِیَدِکَ فَکَم مِن سَیِئَةٍ أَخفَاهَا حِلمُکَ حَتَی دَخِلَت وَ حَسَنَةٍ ضَاعَفَهَا فَضلُکَ حَتَی عَظُمَت عَلَیهَا مُجَازَاتُکَ‏

و تو غم و رنج و الام خلق را به دست لطف برطرف می‏سازی و چه بسیار گناهان را حلم تو پنهان کرده تا محو و نابود گردانید و چه حسناتی را که تو چندین برابر کردی تا آنکه پاداش تو بر آن عظیم گشت

جَلَلتَ أَن یُخَافَ مِنکَ إِلاَ العَدلُ وَ أَن یُرجَی مِنکَ إِلاَ الإِحسَانُ وَ الفَضلُ‏

و از آن بزرگتر و برتری که از غیرعدالتت ترسان باشند و تو کریمتر از آنی که خلق جز فضل و احسان از تو امید دارند

فَامنُن عَلَیَ بِمَا أَوجَبَهُ فَضلُکَ وَ لاَ تَخذُلنِی بِمَا یَحکُمُ بِهِ عَدلُکَ‏

پس ای خدا بر من منت گذار به چیزی که مقتضای فضل و کرم توست و به عدل خود مرا خوار مگردان

سَیِدِی لَو عَلِمَتِ الأَرضُ بِذُنُوبِی لَسَاخَت بِی أَوِ الجِبَالُ لَهَدَتنِی أَوِ السَمَاوَاتُ لاَختَطَفَتنِی‏

ای آقای من اگر زمین آگه از گناهان من بود مرا در قعر خود فرو می ‏برد و اگر کوه ها مطلع بود بر سر من خراب می‏شد و اگر آسمانها مرا قطعه قطعه

أَوِ البِحَارُ لَأَغرَقَتنِی سَیِدِی سَیِدِی سَیِدِی مَولاَیَ مَولاَیَ مَولاَیَ‏

و اگر دریاها مرا غرق می‏کرد ای آقای من ای آقای من ای آقای من ای مولای من ای مولای من ای مولای من

قَد تَکَرَرَ وُقُوفِی لِضِیَافَتِکَ فَلاَ تَحرِمنِی مَا وَعَدتَ المُتَعَرِضِینَ لِمَسأَلَتِکَ‏

چه بسیار به درگاهت به مهمانی آمدم پس مرا از آنچه به سائلان درگاهت که به سوال متعرض احسان تواند وعده فرمودی محروم مساز

یَا مَعرُوفَ العَارِفِینَ یَا مَعبُودَ العَابِدِینَ یَا مَشکُورَ الشَاکِرِینَ یَا جَلِیسَ الذَاکِرِینَ‏

ای مشهود عارفان و ای معبود اهل عبادت و معرفت و مشکور سپاسگزاران ای همنشین یاد کنندگان از تو

یَا مَحمُودَ مَن حَمِدَهُ یَا مَوجُودَ مَن طَلَبَهُ یَا مَوصُوفَ مَن وَحَدَهُ یَا مَحبُوبَ مَن أَحَبَهُ‏

و ای پسند خاطر آنکه تو را حمد و ثنا گوید ای موجود حاضر برای هر که تو را طلبد ای شناخته شده نزد آنکه تو را به وحدانیت شناخت و ای محبوب آنکه تو را دوست دارد

یَا غَوثَ مَن أَرَادَهُ یَا مَقصُودَ مَن أَنَابَ إِلَیهِ‏

ای پناه آنکه تو را خواهد ای مقصود آنکه به درگاه تو رجوع و انابه کند

یَا مَن لاَ یَعلَمُ الغَیبَ إِلاَ هُوَ یَا مَن لاَ یَصرِفُ السُوءَ إِلاَ هُوَ یَا مَن لاَ یُدَبِرُ الأَمرَ إِلاَ هُوَ

ای خدایی که به علم غیب عالم کس جز تو آگاه نیست ای خدایی که جز تو کسی برطرف کننده رنج و آلام خلق نیست ای کسی که تدبیر امور عالم تنها بدست توست

یَا مَن لاَ یَغفِرُ الذَنبَ إِلاَ هُوَ یَا مَن لاَ یَخلُقُ الخَلقَ إِلاَ هُوَ یَا مَن لاَ یُنَزِلُ الغَیثَ إِلاَ هُوَ

ای کسی که گناه خلق را جز تو کسی نتواند بخشید ای کسی که خلق عالم را بیافرید ای کسی که جز تو کسی باران را نبارد

صَلِ عَلَی مُحَمَدٍ وَ آلِ مُحَمَدٍ وَ اغفِر لِی یَا خَیرَ الغَافِرِینَ‏

درود فرست بر محمد و آل اطهارش و مرا بیامرز ای بهترین آمرزندگان

رَبِ إِنِی أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ حَیَاءٍ وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ رَجَاءٍ وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ إِنَابَةٍ

پروردگارا همانا من از تو آمرزش می‏طلبم از راه حیا و شرمساری و باز آمرزش می ‏طلبم به طریق رجا و امیدواری و باز آمرزش می ‏طلبم از روی توبه و انابه و بازگشت به درگاه تو

وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ رَغبَةٍ وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ رَهبَةٍ

و آمرزش می‏ طلبم با حال شوق و رغبت و آمرزش می ‏طلبم با حال خوف و ترس

وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ طَاعَةٍ وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ إِیمَانٍ وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ إِقرَارٍ

و استغفار می‏ کنم از روی طاعت و بندگی تو و آمرزش می ‏طلبم از روی ایمان به تو و آمرزش می‏ طلبم با حال اقرار و اعتراف به گناه

وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ إِخلاَصٍ وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ تَقوَی‏

و آمرزش می‏ طلبم از روی اخلاص و آمرزش می ‏طلبم از روی تقوی و پارسایی

وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ تَوَکُلٍ وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ ذِلَةٍ

و آمرزش می‏ طلبم از روی توکل به خدا و آمرزش می‏ طلبم از روی ذلت و مسکنت

وَ أَستَغفِرُکَ استِغفَارَ عَامِلٍ لَکَ هَارِبٍ مِنکَ إِلَیکَ فَصَلِ عَلَی مُحَمَدٍ وَ آلِ مُحَمَدٍ

و استغفار می ‏کنم استغفار کسی که برای تو به کار پرداخته و از تو بسوی تو می ‏گریزد پس خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد

وَ تُب عَلَیَ وَ عَلَی وَالِدَیَ بِمَا تُبتَ وَ تَتُوبُ عَلَی جَمِیعِ خَلقِکَ یَا أَرحَمَ الرَاحِمِینَ‏

و بر من و والدینم به قبول توبه و مغفرت و آمرزش باز گرد بدان قسمی که توبه جمیع خلق خود را می ‏پذیری ای مهربانترین مهربانان عالم

یَا مَن یُسَمَی بِالغَفُورِ الرَحِیمِ یَا مَن یُسَمَی بِالغَفُورِ الرَحِیمِ یَا مَن یُسَمَی بِالغَفُورِ الرَحِیمِ‏

ای آنکه به نام غفور و رحیم نامیده می ‏شوی ای آنکه به نام غفور و رحیم نامیده می‏ شوی ای آنکه به نام غفور و رحیم نامیده می‏ شوی

صَلِ عَلَی مُحَمَدٍ وَ آلِ مُحَمَدٍ وَ اقبَل تَوبَتِی وَ زَکِ عَمَلِی وَ اشکُر سَعیِی وَ ارحَم ضَرَاعَتِی‏

درود فرست بر محمد و آل او و توبه مرا بپذیر و عملم را پاکیزه دار و بر سعی و کوششم پاداش عطا فرما و به تضرع و زاریم ترحم کن

وَ لاَ تَحجُب صَوتِی وَ لاَ تُخَیِب مَسأَلَتِی یَا غَوثَ المُستَغِیثِینَ‏

و صدای دعایم را از سمع قبول خود دور و مستور مساز و سوال و درخواستم را عطا کن و محروم و ناامیدم مگردان ای پناه بخش فریاد خواهان

وَ أَبلِغ أَئِمَتِی سَلاَمِی وَ دُعَائِی وَ شَفِعهُم فِی جَمِیعِ مَا سَأَلتُکَ وَ أَوصِل هَدِیَتِی إِلَیهِم کَمَا یَنبَغِی لَهُم‏

و سلام و دعایم را به امامان و پیشوایانم برسان و در آنچه از تو درخواست کردم آن بزرگواران را شفیع من گردان و هدیه مرا به آن بزرگواران چنانکه لایق آنهاست واصل ساز

وَ زِدهُم مِن ذَلِکَ مَا یَنبَغِی لَکَ بِأَضعَافٍ لاَ یُحصِیهَا غَیرُکَ‏

و بر آن هدیه آنچه سزاوار کرم توست هم چندین برابر که جز تو کسی شمارشش نداند بیفزا

وَ لاَ حَولَ وَ لاَ قُوَةَ إِلاَ بِاللَهِ العَلِیِ العَظِیمِ وَ صَلَی اللَهُ عَلَی أَطیَبِ المُرسَلِینَ مُحَمَدٍ وَ آلِهِ الطَاهِرِینَ‏

که هیچ قدرت و نیرویی جز بواسطه خدای بلند مرتبه بزرگ نخواهد بود و خدا درود و رحمت فرستد بر نیکوترین پیغمبران محمد (ص) و آل اطهار او.

دعا و زیارت امام رضا(ع)

صلوات بر امام رضا (ع)

اَللَهُمَ صَلِ عَلَی عَلِیِ بنِ مُوسَی الَذِی ارتَضَیتَهُ وَ رَضَیتَ بِهِ مَن شِئتَ مِن خَلقِکَ‏

پروردگارا درود فرست بر علی بن موسی آنکه او را محبوب و پسندیده خود قرار دادی و از هر کس از خلقت خواستی او را بمقام رضا و خشنودی خود مخصوص گردانیدی

اللَهُمَ وَ کَمَا جَعَلتَهُ حُجَةً عَلَی خَلقِکَ وَ قَائِما بِأَمرِکَ وَ نَاصِرا لِدِینِکَ وَ شَاهِدا عَلَی عِبَادِکَ‏

پروردگارا و چنانکه آن حضرت را حجت خود بر خلق و نگهدار و ناصر و یاور دین و شرع خود قرار دادی و گواه و مثل اعلا بر بندگانت گردانیدی

وَ کَمَا نَصَحَ لَهُم فِی السِرِ وَ العَلاَنِیَةِ وَ دَعَا إِلَی سَبِیلِکَ بِالحِکمَةِ وَ المَوعِظَةِ الحَسَنَةِ

و چنانکه ای خدا او بندگانت را پنهان و آشکار نصیحت و اندرز کرد و خلق را با حکمت و موعظه و اندرز به راه تو دعوت کرد

فَصَلِ عَلَیهِ أَفضَلَ مَا صَلَیتَ عَلَی أَحَدٍ مِن أَولِیَائِکَ وَ خِیَرَتِکَ مِن خَلقِکَ إِنَکَ جَوَادٌ کَرِیمٌ‏

پس درود فرست بر او بهترین درودی که بر احدی از اولیاء و خاصان و برگزیدگان از خلقت فرستادی که تو خدای با وجود و کرم و احسانی.

بیوگرافی

پیج اینستاگرام نم نمک

این مطلب مفید بود؟
(0 رای)
0%

نظر دادن