آموزش استخاره حضرت علی با تسبیح ، نقطه و کاغذ

آموزش استخاره حضرت علی و نماز آن

چنانچه به هر دلیلی عقل را یارای کمک انسان در تصمیم درست نبود مشورت مورد تاکید قرآن و عترت قرار گرفته است ، حال اگر کسی از راه مشورت نیز نتوانست پاسخ مناسب را بگیرد ، معارف زلال و نورانی اسلام راه را باز گذاشته و در چنین مواقعی مومنین را به استخاره یعنی طلب خیر کردن از خداوند توصیه نموده اند.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

آموزش استخاره حضرت علی با تسبیح ، نقطه و کاغذ

1 - استخاره مطلق

استخاره مطلق ، استخاره ای است که در آن هیچ شک و شبهه ای نیست و در روایات ما از آن بیشتر نام برده شده و اهل دل و عرفان ، دائما با چنین استخاره ای در تمامی مراحل کارها - حتی جزئی ترین آنها - سر و کار دارند. این استخاره ، در واقع نوعی دعا و طلب خیرکردن است و فقط مربوط به مواقع شک و دو دلی و تردید نیست. از همین روست که امام صادق(علیه السلام) فرمود که خدا می فرماید : « من شقاء عبدی ان یعمل الاعمال ولایستخیربی»؛ از بدبختی بنده من آن است که کاری از کارهایش را بدون استخاره(طلب خیر) از من انجام دهد^[1]

پیشوایان معصوم ما « علیهم السلام » کیفیت این استخاره را چنین تعلیم داده اند : امام باقر(علیه السلام) فرمود : « پدرم امام سجاد(علیه السلام) هرگاه می خواست کاری انجام دهد ، وضو می گرفت و دو رکعت نماز می خواند و بعد از نماز ، دویست بار از درگاه خدا طلب خیر می نمود ، سپس دعا می کرد و بعد آن کار را انجام می داد.^[2]

و نیز روایت شده است که امیرمومنان علی(علیه السلام) در کیفیت این استخاره فرمود : « ابتدا دو رکعت نماز بخوان ، بعد صد بار بگو استخیرالله؛ یعنی از خدا طلب خیر می کنم. آنگاه دعا کن و سپس کار خود را انجام بده.^[3]

ابو یعفور می گوید : از امام صادق(علیه السلام) شنیدم که در کیفیت این استخاره چنین فرمود : « نخست حمد و ثنای الهی را به جا آور و بعد بر محمد(صلی الله علیه وآله) و آلش صلوات بفرست. آنگاه بگو : «اللهم انی اسئلک بانک عالم ُالغیب والشهادة الرحمن الرحیم و انت علام الغیوب اَستخیرالله بِرحمته»؛ یعنی «خدایا از درگاه تو مسئلت می نمایم ، ای خدایی که به آشکار و پنهان آگاه هستی ، بخشنده و مهربانی و بر همه نهان ها آگاهی کامل داری ، بر اساس رحمتت از درگاهت طلب خیر و صلاح می کنم.»

آنگاه امام صادق(علیه السلام) فرمود : « اگر کار مهم و مشکل بود ، دعای فوق را صد بار بخوان و اگر آسان بود ، سه بار بخوان».^[4]

پس مطابق اکثر روایات ، این نوع استخاره فقط برای رفع حیرت و سرگردانی نیست ، بلکه در همه مراحل یک کار ، خوب و پسندیده و راه گشاست و اگر این کار بعد از نماز و دعا و با طهارت و حضور قلب باشد ، قطعا بهتر است. چون امام صادق(علیه السلام) در مورد همین استخاره مطلق فرمود : « صل رکعتین و استخرُالله فوالله مَا استخارالله تعالی مسلم الا خارالله له اَلبته؛ دو رکعت نماز بخوان و از خدا طلب خیر کن. سوگند به خدا هیچ مسلمانی از درگاه خدا طلب خیر نکرد مگر اینکه قطعا خداوند خیر او را فراهم سازد.^[5]

2 - استخاره مشورتی

یکی دیگر از انواع استخاره ، استخاره مشورتی است؛ آن هم مشورت با مومنان. روش این نوع استخاره را عالمان دینی این گونه گفته اند : در کتابهای محاسن ، معانی الاخبار و فتح الابواب به سندهای معتبر از حضرت صادق(علیه السلام) آمده است که هرگاه یکی از شما کاری را اراده کند ، با کسی مشورت نکند تا آنکه پیش از آن با خدا مشورت کند. راوی پرسید : چگونه با خداوند خود مشورت کند؟ فرمود : اول از حق تعالی خیر خود را طلب کند ، بعد از آن با مومنان مشورت کند تا خدا آنچه خیر او در آن است به زبان ایشان جاری گرداند.^[6]

و در کتاب مکارم الاخلاق از حضرت صادق(علیه السلام) روایت شده است که هرگاه امری را اراده کردی با کسی مشورت مکن تا با خدا مشورت کنی. پرسیدند : چگونه با پروردگار خود مشورت کنیم؟ فرمود : صدمرتبه بگویید « أستخیرالله » ، پس با مردم مشورت کنید تا خدا خیر شما را بر زبان هر که خواهد جاری کند.^[7]

سیدبن طاووس [ رحمة الله علیه ] به سند معتبر از حضرت امام صادق(علیه السلام) روایت کرده است که چون یکی از شما شیعیان اراده کند که چیزی بخرد یا بفروشد یا کاری را انجام دهد ، پس اول خیر خود را از خدای عزوجل بخواهد. آنگاه در آن کاری که اراده کرده است با ده نفر از مومنان مشورت کند و اگر ده نفر پیدا نکرد با پنج نفر مشورت کند(با هر یک از این پنج نفر ، دوبار مشورت کند) و اگر پنج نفر را هم نیافت با دو نفر از مومنان مشورت کند(با هر کدام پنج بار) و اگر دو نفر را هم نیافت با یک نفر مشورت کند(ولی در ده نوبت.^[8]

به سند معتبر از حسن بن الجهم منقول است که حضرت امام رضا(علیه السلام) فرمود : عقل پدرم [ امام موسی کاظم علیه السلام ] به مرتبه­ای بود که کسی نمی توانست عقلهای دیگران را با آن بسنجد ، ولی با وجود این ، غلام سیاهی داشت که در کارها با او مشورت می کرد. می گفتند : با چنین کسی مشورت می کنی؟ جواب می فرمود : ای بسا که خداوند متعال خیر مرا بر زبان او جاری گرداند. پس آنچه آن غلام در مورد مصالح باغ و مزرعه می گفت ، آن حضرت به آن عمل می کرد.^[9]

در کتاب مکارم الاخلاق از حضرت صادق(علیه السلام) روایت شده است که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود : مشورت کردن با عاقل خیرخواه ، موجب میمنت و مبارکی و رشد و صلاح و رسیدن توفیق از حق تعالی است. پس هرگاه خیرخواه دانای عاقل رأیی برای تو اختیار کند ، با او مخالفت مکن که باعث هلاکت تو می گردد.^[10]

خلاصه اینکه : یکی از انواع استخاره ، استخاره مشورتی است. بدین معنی که انسان با مومنان آگاه مشورت کند تا با این مشورت ، خداوند متعال خیر انسان را به زبان یکی از طرفهای مشورت ، جاری نماید. البته باید توجه داشت کسانی را که با آنها مشورت می کنیم ، صلاحیت مشورت را داشته باشند؛ یعنی به موضوع مشورت آگاهی داشته باشند و همچنین نسبت به انسان ، خیرخواه باشند. انسانهای حسود ، حریص به دنیا ، ترسو ، سست ایمان ، عجول و بخیل ، صلاحیت مشورت را ندارند.

3 - استخاره قلبی

شیخ طوسی - قدس الله روحه - در کتاب اقتصاد فرموده است : « کسی که اراده انجام کاری را کرده ، سنت است که غسل کند و دو رکعت نماز به جا آورد ، بعد از آن به سجده رود و صدمرتبه بگوید : «استخیرالله تعالی فی جمیع اموری کلها خیرة فی عافیة» ، پس از آن ، آنچه به دل و قلبش افتاد ، عمل کند.^[11]

کلینی و شیخ طوسی و سیدبن طاووس و طبرسی - رحمة الله علیهم - به سند صحیح ، روایت کرده اند که : « ابن اسباط ، تصمیم داشت به مصر سفر کند ، اما مردد بود که از راه دریا سفر کند یا صحرا. حضرت امام رضا(علیه السلام) به او فرمود : دو رکعت نماز بگزار و بعد از آن به سجده برو و صد مرتبه خیر خود را از خدا بطلب و آنچه به دلت می افتد به آن عمل کن.^[12]

سیدبن طاووس [ رحمة الله علیه ] به سندهای صحیح و معتبر روایت کرده است که مردی می خواست ملک خود را بفروشد. برای این کار به حضرت امام جواد(علیه السلام) نامه نوشت. آن حضرت در جواب به او نوشتند : دو رکعت نماز به جا آور و بعد از آن صد مرتبه خیر خود را از خدا طلب کن و در موقع این کار با کسی حرف نزن تا صد مرتبه تمام شود. پس اگر فروش آن ملک به دلت افتاد ، آن را بفروش.^[13]

همچنین او به سند صحیح از امام محمدباقر(علیه السلام) روایت کرده است که هر بنده ای که صدمرتبه طلب خیر از حق تعالی بکند ، البته آنچه خیر اوست در دلش می افتد.^[14]

دیلمی نیز در کتاب فردوس الاخبار روایت کرده است که حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) به انس گفت : هرگاه امری را اراده کنی ، هفت مرتبه از خداوند متعال طلب خیر بکن. پس آنچه به دلت افتاد عمل نما که خیر تو در آن است.^[15]

4 - استخاره با قرآن

شیخ کلینی - رحمة الله علیه - از حضرت امام صادق(علیه السلام) روایت کرده است که : « به قرآن ، تفأل مکن».^[16]

علامه مجلسی - رحمة الله علیه - می فرماید : « مشایخ ما - رحمة الله علیهم - این حدیث را تأویل می کردند که مراد ، نهی از فال گشودن از قرآن است که احوال آینده را از آیات استنباط کنند. چنانچه بعضی از جاهلان ، این را وسیله روزی خود کرده و به این نحو مردم را فریب می دهند و به خاطر قاصر فقیر می رسد که ممکن است مراد ، نهی از تفأل و تطیری باشد که اکثر خلق از دیدن و شنیدن بعضی امور می کنند و بعضی را بر خود مبارک و بعضی را شوم می گیرند؛ مانند صدای کلاغ و جغد و دیدن بعضی از حیوانات و غیر آن در آغاز سفر و احوال دیگر؛ یعنی از شنیدن بعضی از آیات کریمه ، فال نیک و فال بد می گیرند و شاید یک حکمتش این باشد که باعث کم اعتقادی مردم به قرآن کریم نگردد اگر موافق نیفتاد.»^[17]

اما روش استخاره به قرآن این گونه است که :

بعد از طلب خیر از خداوند متعال ، قرآن را بگشا و آیه اول صفحه دست راست را ملاحظه نما. اگر آیه رحمتی یا امر به خیری باشد خوب است و اگر آیه غضب یا نهی از شری و یا امر به شری یا عقوبتی باشد ، بد است و اگر دو پهلو باشد میانه است.

روایت شده است که یسع بن عبدالله قمی به امام صادق(علیه السلام) عرض کرد : گاهی می خواهم کاری انجام دهم ولی متحیر هستم که آیا انجام دهم یا نه؟ امام صادق(علیه السلام) به او فرمود : هنگام نماز - که شیطان از هر وقت دیگر از انسان دورتر است - قرآن را بگشا ، اولین آیه ای که در آغاز صفحه دست راست می بینی ، عمل کن.^[18]

از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) روایت شده است که فرمود : هنگام استخاره با قرآن ، ابتدا سه بار سوره توحید را بخوان ، سپس سه بار صلوات بر محمد و آلش بفرست و آنگاه بگو : « اللهم تفألت بکتابک و توکلت علیک فأرنی من کتابک ما هو مکتوم من سرک المکنون فی غیبک؛ یعنی خدایا به کتاب تو تفأل می زنم ، و بر تو توکل می کنم. پس از کتابت آنچه را در نهان غیب تو ، پوشیده شده به من بنمایان. پس از این دعا قرآن را بگشا و از سطر اول صفحه سمت راست ، مقصود خود را به دست آور.^[19]

البته سفارش شده است : قرآنی که با آن استخاره می کنید ، قرآن کامل باشد ، نه قرآنی که یک جزء یا چند جزء دارد و امروزه معمولا در مجالس فاتحه می آورند. تعبیری که در همین روایت پیامبر(صلی الله علیه وآله) در این باره آمده ، این است : « ثم افتح الجامع »؛ یعنی سپس قرآن جامع را [ که همه قرآن در آن است ] بگشا.

5 - استخاره با تسبیح

علامه مجلسی - رحمةالله علیه - می فرماید : پدرم از شیخ بهایی - رحمة الله علیه - نقل می فرمود که ما از مشایخ خود شنیده ایم که حضرت صاحب الامر(علیه السلام) در مورد استخاره با تسبیح روایت می کردند که : سه مرتبه بر محمد و آل محمد صلوات بفرست ، سپس میانه تسبیح را بگیر و دوتا دو تا رد کن. اگر آخری جفت آمد ، بد است و اگر فرد آمد ، خوب است.^[20]

هم او چنین بیان می دارد : پدرم ملامحمدتقی مجلسی ، اکثر اوقات در اموری که عجله داشتند ، اینگونه استخاره می کردند.

6 - استخاره با کاغذ(ذات الرقاع : رقاع ، جمع رقعه به معنی کاغذ است)

سیدبن طاووس و اکثر علمای متأخر - رحمة الله علیهم - این نوع را بهترین استخاره می دانند. در کتاب احتجاج آمده است که حمیری ، عریضه ای به خدمت حضرت صاحب(علیه السلام) نوشت و پرسید اگر کسی در انجام یا ترک کاری مردد شود و دو انگشتر برگیرد و پس بر یکی بنویسد « بکن » و بر دیگری « مکن » آنگاه هر دو را پنهان کند و چندین مرتبه ، خیر خود را از خداوند طلب نماید ، سپس یکی از آنها را بیرون آورد و به آن عمل کند ، آیا حکم استخاره دارد؟

حضرت در جواب نوشتند : آنچه عالم اهل بیت(علیهم السلام) در باب استخاره مقرر فرموده نمازکردن و رقعه ها(کاغذ) نوشتن است ، یعنی چنان باید کرد.^[21]

هارون بن خارجه می گوید : امام صادق(علیه السلام) فرمود : هرگاه اراده کاری نمودی ، شش عدد کاغذ بردار ، در سه تا از آن کاغذها بنویس : « بسم الله الرحمن الرحیم ، خیرة من الله العزیز الحکیم لفلان بن فلانة(مثلا لاحمدبن خدیجه) افعله.» و در سه تای دیگر بنویس : « بسم الله الرحمن الرحیم ، خیره من الله العزیز لحکیم لفلان بن فلانه(مثلا لاحمدبن خدیجه) لاتفعل.» آنگاه این شش کاغذ را زیر سجاده خود بگذار. سپس برخیز و دو رکعت نماز بخوان ، پس از نماز به سجده برو و در سجده ، صد بار بگو : « استخیرالله برحمته فی عافیة ». سپس سر از سجده بردار و راست بنشین و بگو : « اللهم خرلی و اخترلی فی جمیع اموری فی یسرٍ منک و عافیةٍ ». یعنی : « خدایا برای من خیر گردان و انتخاب کن در همه امورم در مورد آسایش و عافیت از جانبت ». سپس با دست خود ، آن شش کاغذ را از زیر سجاده بیرون بیاور و مخلوط کن. آنگاه یکی از آنها را بردار ، و سپس یکی دیگر را بردار و سپس سومی را بردار. اگر در هر سه ، پشت سر هم نوشته بود : « لاتفعل : انجام مده » ، پس تو انجام نده و اگر در هر سه نوشته بود : « افعل : انجام بده » ، پس تو انجام بده و اگر مخلوط بود ، یعنی به این صورت که در اولی نوشته بود افعل(انجام بده) و در دومی نوشته بود لاتفعل(انجام نده) ، در این صورت تا پنج عدد کاغذ را بیرون بیاور و در میان آن پنج عدد هرگاه در اکثر آنها(یعنی سه عدد از آنها یا بیشتر) هرچه نوشته بود ، همان را انجام بده و ششمین کاغذ را ترک کن که نیازی به آن نداری.^[22]

فقیه بزرگوار سیدبن طاووس - رحمة الله علیه - به استخاره با کاغذ ، اهمیت می داد. علامه مجلسی - رحمة الله علیه - هم می فرماید : « سیدبن طاووس در مورد استخاره به روایت استخاره با رُقاع(کاغذها) اعتماد داشت و برای چنین استخاره ای آثار عجیب و غریبی ذکر نموده که خداوند به بنده اش عطا می کند. او می فرماید : هرگاه در استخاره با کاغذ ، چند بار(سه بار) پشت سر هم ، افعل(انجام بده) آمد ، خیر محض است و اگر پشت سرهم ، لاتفعل(انجام مده) آمد ، شر محض است.^[23]

استخاره با نقطه

هرکس بخواهد بداند مطلبش برآید یا نه؟ یا چگونه شود نتیجه کار او؟ (ابتدا با وضو سه مرتبه سوره توحید بخوانید و سه مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد بفرستید) نیتی در خصوص مطلب خود کرده و بدون شمارش نقطه ها بروی کاغذ در چهار سطر نقطه بریزد ، وقتی چهار سطر نقطه ها را گذاشت ، شروع به شمارش دو به دو نقطه ها کند و دوتا دوتا نقاط هرسطر را جداکند و در آخر هرسطر اگر مثلا دو نقطه ماند عدد یک (1) را در کنار سطربنویسد و اگر یک نقطه مانده باشد عدد صفر (0) را بگذارید و بدین طریق در هر سطر نقاط را دو تا دو تا جدا کنید الی آخر ...و درآخر کار نگاه کنید به صفر و یک هائی که در آخر هر سطر نوشته اید و نتیجه را در زیر بر اساس تعبیرهائی که برای آن نوشته شده ببینید و فالتان را تعبیر کنید .

که اگر عددها به شکل :

• 1110 بود : : مرادش حاصل شود
• 1011 بود : : دولت یابد
• 1001 بود : : بسبب شخصی مرادش براید.
• 0010 بود : : نهایتا ضرر کند
• 1101 بود : : غم محنت زیاد شود
• 1111 بود : : چیز تلف شده بدست او اید
• 0001 بود : : مرادش حاصل شود
• 0100 بود : : صبر لازمست اندک غم رنج دارد
• 0011 بود : : صبر کن
• 0101 بود : : شاد خرم شوی
• 1000 بود : : فتح نصرت و حصول نتیجه است
• 0110 بود : : غم در اینکار زیاد شود
• 0111 بود : : در اول غم است و تلاش در آخر نیک حصول مراد
• 1010 بود : : خوشحالی برسد
• 1100 بود : : صبر لازمست
• 0000 بود : : خطرناک است مراد برنیاید

مثال = نیت کنیم برای قبولشدن در رانندگی : : 4 سطر نقطه بدون شمارش برکاغذ بریزید و بعد شروع کنیم خط به خط نتیجه را در انتهای هر سطر نوشته وشکل بدست آمده را(به ترتیب از سطر بالا به پائین) از صفر و یک ها را با نمونه ها تطبیق داده و فال و مطلب خود را در آن ببینیم مثل سطر اول 0 سطر دو 1 و سطر سوم 1 و سطر چهارم 0 میشود (نتیجه مساوی 0110 و جواب = نتیجه غم در اینکار زیاد شود)

منابع

[1] - بحارالانوار ، ج 91، ص 222.اول صفحه

[2] - علامه محمدباقر مجلسی ، مفاتح الغیب ، تحقیق سیدمهدی رجایی(چاپ دوم : مشهد ، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ، 1369) ص 16-17، به نقل از : مکارم الاخلاق ، ص 322.

[3] - مفاتح الغیب ، ص 17.

[4] - بحارالانوار ، ج 91، ص 256.

[5] مکارم الاخلاق ، ص 373

[6] - علامه مجلسی ، مفاتح الغیب ، ص 41، به نقل از : محاسن برقی ، ص 598؛ معانی الاخبار ، ص 144-145؛ بحارالانوار ، ج 91، ص 252، به نقل از فتح الابواب.

[7] - مکارم الاخلاق ، ص 318.

[8] - بحارالانوار ، ج 91، ص 252-253، به نقل از فتح الابواب سیدبن طاووس.

[9] - بحارالانوار ، ج 91، ص 254.

[10] - مکارم الاخلاق ، ص 319.

[11] - علامه مجلسی ، مفاتح الغیب ، ص 34.

[12] - همان ، ص 34، به نقل از : فروع کافی ، ج 3، ص 471؛ تهذیب الاحکام ، ج 3، ص 180؛ بحارالانوار ، ج 91، ص 264 و مکارم الاخلاق ، ص 321.

[13] - بحارالانوار ، ج 91، ص 264، به نقل از فتح الابواب سیدبن طاووس.

[14] - بحارالانوار ، ج 91، ص 278.

[15] - همان ، ص 265.

[16] - اصول کافی ، ج 2، ص 629.

[17] - علامه مجلسی ، مفاتح الغیب ، ص 42-43.

[18] - بحارالانوار ، ج 91، ص 265؛ مسائل الفاضل المقداد سیوری و اجوبة الشهیدالاول ، مجله تراثنا ، شماره های 7 و 8، ص 375.

[19] - بحارالانوار ، ج 91، ص 241؛ مفاتح الغیب ، ص 44-45.

[20] - مفاتح الغیب ، ص 52؛ بحارالانوار ، ج 91، ص 250.

[21] - مفاتح الغیب ، ص 53 به نقل از : احتجاج طبرسی ، ج 2، ص 314.

[22] - محمدتقی عبدوس و محمد محمدی اشتهاردی ، فرازهای برجسته از سیره امامان شیعه(علیهم السلام) ، (چاپ اول : قم ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی و حوزه علمیه قم ، 1372) ، ج 2، ص 137 به نقل از فروع کافی ، ج 3، ص 470-471.

[23] - بحارالانوار ، ج 91، ص 288؛ الالفیه والنفلیه ، شهید اول(قم ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ، بی تا) ، ص 146.