آموزش استفاده صحیح از فضای مجازی برای دانش آموزان

آموزش استفاده صحیح از فضای مجازی برای دانش آموزان

هر پدیده جدید به محض ورود به دنیای واقعی همواره فرصت ها و چالش هایی را به همراه خواهد داشت. فضای مجازی نیز به عنوان ابزار ارتباطی نوین همچون تیغ دو لبه ای است و برای خطراتی که به واسطه آن پیش می آید باید هوشیار بود و آمادگی مقابله با آن را داشت. در این گزارش به بررسی تاثیرات مثبت و منفی این پدیده بر قشر نوجوان ، جوان ، دانش آموز و دانشجو می پردازیم.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

یکی از بحث های رایج میان جامعه شناسان و کارشناسان حوزه علوم اجتماعی و ارتباطات ، نحوه و چگونگی برخورد با یکی از انواع تکنولوژی ، در بدو ورود به هر فرهنگی است. در این میان نکته ای که همگی بر آن اتفاق نظر دارند ، فرهنگ سازی برای استفاده صحیح از تکنولوژی است. اینترنت و فضای مجازی نیز مانند سایر اشکال تکنولوژی و رسانه ای موارد استفاده مثبت و منفی خاص خود را دارد.

فضای مجازی می تواند به کمک دانش آموزان و دانشجویان بیاید

فضای مجازی نیز مانند سایر اقسام تکنولوژی می تواند در بسیاری از موارد مفید واقع شود. در این خصوص فضای مجازی بستری را برای نسل نوجوان و جوان فراهم کرده است که می توانند با استفاده از آن در زمینه آموزشی وضعیت بهتری را تجربه نمایند. از جمله استفاده های مفیدی که نسل جوان از فضای مجازی دارد ، عبارت است از :

• استفاده از داده ها و اطلاعات گوناگون به منظور انجام فعالیت های علمی و پژوهشی
• تسریع در روند انجام امور اداری دانشجویان و دانش آموزان و نیز افراد شاغل؛ که بخصوص در مراحل ثبت نام دانشگاه و انتخاب واحدها موجب تسهیل کار دانشجویان شده است
• برقراری سریع ارتباط با اساتید و معلمان ، سایر دانشجویان و دانش آموزان به انواع روش های گفتاری ، نوشتاری و تصویری
• برقراری ارتباطِ بین دانشگاهی دانشجویان در شهرهای مختلف جهت انجام پروژه های علمی ، چاپ نشریات و نیز مباحثه پیرامون مسائل علمی و آموزشی
• استفاده از روشهای آموزش از راه دور و غیر حضوری

خطر در کمین است

تسلط کامل والدین بر مهارت های مربوط به استفاده از رایانه ها و اینترنت ، هوشیاری آنها در این رابطه و از سوی دیگر فرهنگ سازی برای استفاده صحیح از فضای مجازی ، می تواند تاثیر بسزایی در فراگیری مهارت های مختلف زندگی و نیز آموزش های مرتبط با تحصیلات و مسائل علمی نسل جوان و نوجوان داشته باشد. با این وجود ، استفاده از اینترنت در میان نوجوانان و جوانان در صورتی که نظارت والدین را به دنبال نداشته باشد ، می تواند بستری برای بروز ناهنجاری اخلاقی و رفتاری باشد.

به عبارتی باید در نظر داشت فضای مجازی که می تواند با برنامه ریزی به بستری آموزشی و مفید تبدیل شود ، با توجه به ویژگی هایی که دارد می تواند زمینه ساز خطراتی در تمامی سطوح و ابعاد زندگی باشد. فضای مجازی و اینترنت به رغم تمام کاربردها و کارکردهای مفید خود ، آسیب های اجتماعی خاصی نیز دارد که نمی توان نسبت به آن بی تفاوت بود. تاثیر این آسیب ها به ویژه در نسل در حال رشد کشور حساس تر بوده و دقت بیشتری را می طلبد.

آسیب های اجتماعیِ حاصل از ارتباط با اینترنت دامنه وسیعی دارد. طوری که می توان حوزه آسیب های آن را از چندهویتی گرفته تا دسترسی به حساب های بانکی ، هرزه نگاری ، انتشار محتواهای مستهجن ، تجاوز به حریم خصوصی افراد و اشاعه خشونت ترسیم کرد؛ آسیبهایی است که کارشناسان حوزه جامعه شناسی ، ارتباطات و روانشانسی بصورت مداوم از آنها صحبت می کنند.

آزادی بی حد و حصر در فضای مجازی ، خلا قانون گذاری و عدم امکان حضور و نظارت پلیس بر تمام ابعاد آن موجب می شود که عده ای از کاربران بر اساس هنجارهای لحظه ای عمل کنند. گمنامی ، بی چهرگی و بی نامی افراد در اینترنت نه تنها پیگرد قانونی مجرمان را در فضای رایانه ای مشکل می سازد ، بلکه زمینه گسترش آن را نیز فراهم می آورد.

با توجه به رشد روزافزون جرایم اینترنتی و با در نظر گرفتن به این مطلب که جوانان بیش از هرگروه دیگر در مقابل بعضی از این جرایم آسیب پذیر هستند ، حمایت از آنان امری ضروری و حیاتی به نظر می رسد. مسئولان و دست اندرکاران کشور باید خطرها و تهدیدهای این جرایم را جدی تلقی کنند و استراتژی های همه جانبه ای را در راستای آگاهی دادن به استفاده کنندگان از اینترنت ، مقابله قانونی با جرایم اینترنتی و استفاده صحیح از تکنولوژی رایانه ای اتخاذ کنند.

یکی از کارکردهای مهم و خطرناک این فضا ، گفتگوهای اینترنتی است که به واسطه گسترش استفاده از تلفن های همراه ، روز به روز در حال افزایش است. فارغ از اینکه این موضوع بیشتر اوقات فراغت دختران و پسران جوان را به خود اختصاص می دهد و آنها را از پرداختن به امور مفید دیگر باز می دارد؛ به دلیل گمنامی افراد در این فضا ، هویت های کاذب و دوگانه ای شکل می گیرد که در آشنایی ها و دوستی های رمانتیک مجازی ، اکثر اوقات موجب به بازی گرفتن احساسات و سرنوشت افراد در این فضا می شود. البته آسیب های اینگونه در میان دختران جوان بیشتر مشاهده می شود که متاسفانه گاهی تاثیرات عمیقی بر آینده و زندگی آنان دارد.

علاوه بر آن ، سرگرمی های مجازی ، موجب کاهش علاقه جوانان به مشارکت های اجتماعی و فعالیت های مدنی شده است و ممکن است بر مهارت های اجتماعی آنان تاثیر منفی بگذارد. همچنین حضور طولانی در فضای مجازی می تواند به فرهنگ پذیری اشتباه ، جامعه پذیری ناقص و تاثیرپذیری افراطی از هنجارها و ارزشهای حاشیه ای در عرصه های مختلف ارتباطی و اجتماعی منجر شود. از طرفی با کاهش حضور جوان و نوجوان در بستر خانواده ، میزان اعتماد آنها به این نهاد مهم اجتماعی کم می شود. این اتفاق می تواند در نهایت منجر به از بین رفتن یکی از مهمترین کارکردهای خانواده یعنی رفع سوالات ، شبهات و مشکلات فرزندان شود. این موضوع زنگ خطری جدی برای ارتباطات انسانی است.

چه باید کرد؟

عده ای برای جلوگیری از آسیب هایی که فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان دارد ، منع استفاده از اینترنت را توصیه می کنند؛ اما به عقیده روانشناسان این روش اشتباه ترین گزینه در این خصوص است که می تواند به عاملی تحریک کننده در گرایش بیشتر فرزندان به استفاده از اینترنت تبدیل شود.

ایجاد محدودیت باعث حساسیت بیشتر جوان و نوجوان می شود. برای کاهش آثار مخرب فضای مجازی باید طریقه استفاده درست از این ابزار را به آنان نشان داد. بنابراین رفتار صحیح والدین و ارائه راهکارهایی که بهترین گزینه جهت تصحیح رفتار کودکان ، نوجوانان و جوانان است و بیشتر از آنکه لجبازی فرزند را تحریک کند ، موجب راهنمایی و همراهی آگاهانه آنها می شود.

فضای مجازی به عنوان جادوی جام جهان نمای هزاره سوم یکی از ابزارهایی است که در آینده بشریت نقش مهمی را ایفا می کند و با توجه به تغییراتی که بصورت مداوم در آن ایجاد می شود باید مسیر درست استفاده از آن را نیز شناسایی کرد. لذا برای جلوگیری یا کاهش آسیب های اینترنتی باید به اقدامات پیشگیرانه ای مانند آگاهی بخشی به مردم از طریق رسانه های جمعی ، آموزش دانش آموزان و دانشجویان و تصویب قوانین مختلف مبارزه با جرایم اینترنتی نیز توجه کرد.

رد یا اثبات واقعی بودن فضای مجازی؛

فضا در مقایسه با مکان مفهومی بسیار انتزاعی و به سختی قابل تصوراست. درک فضا ، بدون درک مکان غیر ممکن است. مکان دارای محتوا است ولی فضا نوعی خلاء است ، مکان دارای دو بعد است در حالیکه فضا مفهومی سه بعدی است. مکان مفهومی مرزپذیر و قابل محدود شدن اما فضا مفهومی مرکز و تا حدودی نامتناهی است.

بدین ترتیب تصور فضای مجازی بدئن تصئر فضای حقیقی که مکان محور است ممکن نیست و این اولین ویژگی و جنبه واقعی بودن فضای مجازی است.

به عبارت دیگر دوم بودگی فضای مجازی نسبت به دنیای اولیه فضای حقیقی ، خود به فضای مجازی جنبه واقعی بودگی می بخشد.

اما مسئله دیگر این است که اساسا برای ساخت فضای مجازی ما نیازمند ابزار و شیء واقعی هستیم. به این شکل که برای ساخت آن باید از کامپیوتر و دستگاههای دیگر و هم چنین مکان برای بهره برداری از این فضا هستیم.

اثرات فضای مجازی بر روی سبک زندگی

فضای مجازی و اینترنت در دنیای امروز ما به گونه ای نفوذ کرده است که نمی توان زندگی بدون آن را تصور کرد ، اما همین فضا آسیب های متعددی را با خود به دنبال داشته است که یکی از اصلی ترین آن ها تغییر سبک زندگی و شکستن مرز باورها و ارزش هایی همچون حجاب و حیا در میان بانوان و دختران جوان ماست

امروزه می توان مدعی شد فضای مجازی و اینترنت در سطحی گسترده با فضای رئال رقابت دارد؛ با این تفاوت که این دنیای مبهم ، اما جذاب ، روز به روز گسترده تر می شود ، اما دنیای پیرامون ما برای رشد و گسترش ، لااقل زمان بیشتری نیاز دارد. همین گستردگی فضای مجازی اما سبب شده است تا در کنار تمامی کاربردها و ویژگی های منحصربه فردی که این شبکه را هر روز گسترش می دهد ، شاهد بروز روزافزون چالش های متعددی نیز باشیم؛ چالش هایی که نه فقط در جامعه ای ارزشی همچون ایران ، بلکه حتی در جوامع اروپایی و آمریکا نیز نگرانی هایی را در پی داشته است.

یکی از این نگرانی ها اثرگذاری اینترنت ، به ویژه فضاهایی نظیر شبکه های اجتماعی و اتاق های گفت وگو بر رفتار و روابط اجتماعی افراد جامعه و از بین بردن قبح و حدود روابط زن و مرد است. اگر شما هم به شبکه هایی نظیر فیسبوک سری زده باشید ، به عمق این نگرانی پی می برید.

یکی از مهم ترین چالش هایی که در پی توسعه سریع جوامع ایجاد می شود ، تضادهای فرهنگی جامعه مد نظر با ابزار و دستاوردهای توسعه است. در این میان ، بدیهی است با سرعت گرفتن رشد توسعه ، این تضادها به شکل برجسته تری نمایان می شوند و آسیب بیشتری را متوجه آن جامعه می کنند. از همین روست که جوامع در حال توسعه ، همواره در کنار بهره گیری از فواید تغییر ساختار اجتماعی و اقتصادی ، با تبعات ناشی از تغییرات فرهنگی ناشی از این پیشرفت سریع دست وپنجه نرم می کنند. از سوی دیگر ، در دنیای کنونی ارتباطات و فناوری اطلاعات ، سرعت توسعه صنعتی و علمی آن چنان از فراهم آمدن زیرساخت های فرهنگی و اجتماعی پیشی گرفته است که خیلی وقت ها به نظر می رسد اخلاق و ارزش ها در جاده توسعه زیر گرفته می شوند.

فروپاشی نظام های اخلاقی در جامعه اما به معنای در دست داشتن ابزار علم بی تعهد است. ورود اینترنت و گسترش لحظه ای کاربران اینترنتی ، بدون فراهم آمدن زیرساخت های فرهنگی لازم ، به مثابه شمارش معکوس بمبی در میان ارزش ها ، باورها و هنجارهای ملی مذهبی و در یک کلمه «سبک زندگی» ماست. البته این تکنولوژی ، خدمات بسیاری را برای ما فراهم می آورد و بسیاری از امور را برایمان تسهیل می کند و باید اذعان داشت در دنیای امروزی نمی توان از این تکنولوژی چشم پوشی کرد.

اینترنت در ایران

مطابق گزارش اتحادیه جهانی مخابرات ، کشور ما از نظر بهره مندی از اینترنت ، در بین 187 کشور جهان ، رتبه 87 را دارد که بر اساس طبقه بندی اتحادیه جهانی مخابرات ، جزء کشورهای متوسط به شمار می رود. همچنین 35 درصد استفاده کنندگان اینترنت را قشر جوان تشکیل می دهند و میانگین زمان صرف شده برای اینترنت 52 دقیقه در هفته است.

از سوی دیگر ، شبکه های دوست یابی در کشور ما به سرعت در میان جوانان ایرانی محبوب شده است و ایرانی ها رتبه سوم را در این شبکه ها کسب کرده اند.

فیسبوک معروف ترین شبکه اجتماعی است و هم اکنون بیش از یک میلیارد نفر ، عضو این شبکه هستند و در حال حاضر ، بیشترین استفاده کنندگان آن در دنیا ، جوانان 18 تا 25 سال هستند. بررسی نفوذ شبکه های اجتماعی مجازی در میان کاربران ایرانی نشان می دهد ایرانیان در سال های 1383 و1384 رتبه چهارم وب نویسان جهان را کسب کردند. همچنین یکی از فعال ترین کاربران شبکه های مجازی مانند فیسبوک محسوب می شوند. بر اساس آمار رسمی «اورکات» ، کاربران ایرانی با شش درصد ، در سال های 1384 و 1385 نصف آمریکایی ها و دو برابر هندی ها ، رتبه سوم در میان اعضای «اورکات» را کسب کرده اند. آمار کاربرانی که محل اقامت خود را خارج از ایران ذکر کرده اند جزء این رقم محسوب نمی شوند.

تمام این آمار و ارقام در حالی منتشر می شود که زیرساخت های فرهنگی اینترنت در ایران با چنین سرعتی گسترش نیافته است وفضای مجازی برای جامعه ما فضایی مبهم است که سعی دارد از طرق مختلف ، سبک زندگی و ارزش هایی همچون حجاب و حیا را از بانوان جامعه ما بگیرد.

حاکمیت فرهنگ مسلط به عرصه فناوری اطلاعات

فضای مجازی عرصه حضور قدرت های اطلاعاتی و محتوایی است. بنابراین جوامعی که قدرت بیشتری در این عرصه دارند ، بالطبع حضور قوی تری در این فضا خواهند داشت و این بدین معناست که فرصت بیشتری برای تأثیرگذاری بر روی دیگر فرهنگ ها و تمدن ها دارند. همین موضوع به فرهنگ های ارزشی ، غنی و باریشه ای که به دلایل متعدد ، از حضور موثر در فضای مجازی محروم یا ناتوان اند ، آسیب جدی وارد می کند و به نوعی آن ها را در معرض استحاله و اثرپذیری از فرهنگ های بیگانه مسلط بر فضای مجازی قرار می دهد.

به بیان دیگر ، دهکده جهانی گاهی شبیه جنگلی می شود که در آن ، قوی ترها می مانند و ضعیف ترها یا می روند یا زیر سلطه آنان زندگی می کنند. از سوی دیگر ، باید توجه داشت فضای مجازی و تکنولوژی های مرتبط با این دنیا ، اعم از سخت افزاری و نرم افزاری ، دانشی است که در غرب تولید شده و هنوز هم امتیاز این علم در دست آنان است.

بنابراین سیاست گذاری های این دنیا بر اساس راهبردهایی چنین جوامعی طرح ریزی می شود. غالب و محتوای عرضه شده در فضای مجازی نیز از سوی کشورهای صاحب امتیاز این فضا تولید و عرضه می شود ، اما از آنجایی که این محتوا قرار است خوراک فکری و زیربنای باورهای تمام کاربران فضای مجازی در سراسر جهان را تأمین کند ، در این راستا ، ذائقه مخاطب و پاره ای اصول روان شناختی نیز برای اثرگذاری بیشتر ، چاشنی محتوا و غالب می گردد و سبب می شود تا غرب و آمریکا از طریق امواج ماهواره ای و فیبرهای نوری ، در خانه یکایک مردم دیگر کشورها ، برای خود پایگاهی بسازند؛ پایگاهی که به اندازه یک دستگاه رایانه است ، اما قدرتی برای تسلط بر اندیشه و سبک زندگی کاربران در ورای آن وجود دارد.

با نگاهی به تصاویر به نمایش درآمده از بانوان و دختران جوان ایرانی در فضای فیسبوک ، می توان دریافت اطلاعات و محتوای ارائه شده در فضای مجازی چگونه در مقابل ارزش های جامعه ما قد علم کرده و تا چه اندازه نیز موفق بوده است. اینکه چرا بر روی ارزش هایی همچون حجاب و حیا سرمایه گذاری می شود و بانوان جامعه ما مورد هدف قرار می گیرند نیز امری بدیهی است. با تغییر نگرش ها و سبک زندگی بانوان ، به عنوان مسئولان اصلی زاد و ولد و پرورش نسل آینده ، می توان هویت ایرانی را دستخوش تغییر کرد.

اما اگر بخواهیم اثرگذاری فضای مجازی بر روی روابط زن و مرد و بحث حیازدایی را آسیب شناسی کنیم ، باید ابتدا ویژگی های فضای مجازی را مورد مطالعه قرار دهیم.

شکل گیری هویت مجازی

هر چند ارتباطات در فضای مجازی را به عنوان نسل جدیدی از ارتباطات اجتماعی باید پذیرفت ، اما این فضا به کاربر امکان داشتن یک هویت مجازی را هم می دهد. در واقع می توان گفت حضور بیش از اندازه کاربران در فضای مجازی می تواند آنان را از هویت حقیقی شان دور کند و این دور شدن از دنیای واقعیت ها ، بر تمام لایه های زندگی افراد اثرگذار خواهد بود.

شکستن مرز فضای حقیقی و مجازی

این مسئله برای کاربران نوجوان و جوان اهمیت بیشتری می یابد؛ چرا که در این سنین ، هنوز هویت افراد به طور کامل شکل نگرفته است و حضور در دالان های مجازی اینترنت ، از اتاق های گفت وگو گرفته تا شبکه های اجتماعی ، به آنان امکان آن را می دهد تا برای خودشان هویتی متفاوت از دنیای حقیقی پیرامون خود خلق کنند و همین امر منجر به رشد خیال بافی و دور شدن از پذیرش شرایط حقیقی زندگی می شود.

در این حالت ، جوان مرز بین فضای رئال و فضای مجازی را گم می کند و همان طور که از محیط پیرامونش تأثیر می پذیرد ، از فضای مجازی نیز متأثر می شود. اهمیت این موضوع در اینجاست که همین هویت مجازی به افراد اجازه می دهد تا خود را هر گونه که دوست دارند معرفی کنند و از آنجایی که هیچ کس نمی تواند پی به هویت حقیقی آن ها ببرد ، پس افراد در محیط اینترنت خود را مُجاز به شکستن خطوط قرمز فضای حقیقی می دانند و همین هنجارشکنی ها از سوی برخی از افراد پیشرو ، مسیر را برای دیگرانی که حتی در فضای مجازی ملاحظات ارزش ها و هنجارهای اجتماعی را دارند باز می کند و به نوعی سبب عادی سازی رفتارهای خلاف اصول و قواعد اجتماعی محیط حقیقی می شود.

بی اطلاعی والدین از پشت پرده فضای مجازی؛ زمینه ساز گسست نسلی

اغلب والدین سواد استفاده از فضای مجازی را ندارند و چندان با قانون و قواعد بسیار خاص این فضا آشنایی ندارند و همین موضوع موجب می شود تا نظارت مناسبی بر عملکرد فرزند جوان و نوجوان خود نداشته باشند. در چنین حالتی ، جوانان و نوجوانان با حضور در فضای مجازی و مواجهه با سیل اطلاعاتی درست و نادرستی که از هر طرف او را احاطه می کند ، آماده پذیرش چیزهایی شود که در ورای هجوم این اطلاعات به او القا می شود. همین امر سبب شده است تا اینترنت و فضای مجازی زمینه های گسست فرهنگی بین نسلی را فراهم آورد و این مسئله بر کنترل خانواده روی رفتار جوان و نوجوان اثر بسیار سوئی خواهد داشت.

بلوغ جنسی زودرس در اتاق های گفت وگو و شبکه های اجتماعی

بسیاری از محتواهای ارائه شده در فضای مجازی ، به خصوص شبکه های اجتماعی نظیر فیسبوک و اتاق های گفت وگو ، بدون در نظر گرفتن اقتضای سنی مخاطب ، در معرض دید و برداشت و تحلیل وی قرار می گیرد. اغلب این محتواها ، اعم از متن ، عکس و فیلم نیز دارای زمینه های انحرافی هستند. بنابراین می توانند جوان و نوجوان را که در شرایط خاص جسمی و غلیان غرایز جنسی قرار دارد ، دچار سردرگمی کند و از مسیر ارزش ها منحرف سازد.

این موضوع تا حدی اهمیت دارد که بر اساس گزارش های منتشرشده ، رئیس جمهور آمریکا به فرزندان خود اجازه فعالیت در فیسبوک را نمی دهد. این در حالی است که شبکه های اجتماعی نظیر فیسبوک یا اتاق های گفت وگو مروج سبک زندگی غربی هستند ، اما انگار ماموریت این شبکه ها بیشتر برای تغییر ارزش ها و سبک زندگی حاکم در کشورهای دیگر است.

هنجارشکنی در سایه گمنامی

باید توجه داشت رفتارهای خلاف ارزش های یک جامعه ، در محیط واقعی ، با تغییر نگاه و مواخذه گری ، چه از سوی نهادهای نظارتی و انتظامی و چه به وسیله نگاه های ملامت گر سایر اعضای جامعه همراه است ، اما در فضای مجازی و اینترنت ، چنین قوانینی وجود خارجی ندارد و یک کاربر اینترنت می تواند حتی جنسیت خود را پنهان کند و با هویتی کاملاً متفاوت از آنچه هست در شبکه های اجتماعی یا اتاق های گفت وگو حاضر شود و همین گمنامی و هویت مجازی است که به افراد این امکان را می دهد که هنجارشکنی کنند بی آنکه مواخذه ای در کار باشد.

محملی برای ترویج باورهای انحرافی و سبک زندگی غربی

اتاق های گفت وگو و شبکه های اجتماعی محلی برای ابراز عقاید و باورها و طرح شبهات است بی آنکه کاربر شناخته شود یا برچسب بخورد. به ویژه آنکه در بسیاری از موارد ، جوانان و نوجوانان ما مجال مناسبی برای ابراز وجود و بیان دیدگاه ها و شبهات دینی خود پیدا نمی کنند. در مقابل اما اغلب کسانی که توانایی پاسخ گویی به این سوالات و شبهات را دارند ، در این شبکه ها عضو نیستند یا حضورشان آن چنان کم رنگ است که در عمل ، این فضاهای اینترنتی به محملی برای ترویج باورهای انحرافی و شبهاتی می شود که می تواند زیربنای فکری جوان و نوجوان را دستخوش تغییر کند؛ آن چنان که سبک زندگی وی را آن قدر غربی نماید که حدود ارتباط با نامحرم را زیر پا بگذارد.

آثار سوء اینترنت بر خانواده

با افزایش فراگیری اینترنت و کاربران فضای مجازی ، اعتیاد تازه ای شکل گرفته است. اعتیاد به اینترنت یک واژه نیست ، بلکه یک حقیقت است که سبب دور شدن اعضای خانواده از یکدیگر می شود. از سوی دیگر ، بسیاری از کاربران فضای مجازی ، جوانان متأهلی هستند که در اتاق های گفت وگو و شبکه های اجتماعی عضو می شوند و برخی از تصاویر بدحجاب به نمایش درآمده در آلبوم ها یا نمایه های فیسبوک ، زنان شوهردار هستند و این به معنای آن است که فضای مجازی ، نظام ارزشی موجود در جامعه ما را از طریق تغییر در سبک زندگی ، دچار دگرگونی نموده است. همین تصاویر و پوشش های نامتعارف اما خط قرمزهای ارتباط نامحرم را می شکند و در نهایت ، موجب فراهم آمدن زمینه های خیانت در زندگی و ارتباطات نامشروع می شود.

اسیب فضای مجازی به دانش اموزان و تاثیرات ان بر روی دانش اموزان

اغلب جوانان ونوجوانان به ویژه دانش آموزان درایام تعطیلات تابستان با مشکل نحوه گذراندن اوقات فراغت روبرو هستند واز طرفی دیگر به دلیل نقش و تاثیر بالای فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی در زندگی آحاد جامعه ، این فضاها به اشتباه جای زمان فراغت واستراحت جوانان راگرفته و این امر هم تهدید و هم فرصتی بزرگ محسوب می شود.

میزان حضور دانش آموزان در فضای مجازی و پرسه زدن آنها در شبکه های اجتماعی؛ یکی از موضوعاتی است که می توان آن را به لیست دغدغه های والدین اضافه کرد. چرا که کمتر مادری را می توان سراغ داشت که از وقت تلف کردن های فراوان فرزندش در فضای مجازی شکایتی نداشته باشد. موضوعی که شاید بتوان نام اعتیاد اینترنتی را هم برآن گذاشت.

آسیب جدی که باید بیش از گذشته مورد توجه باشد ، نفوذ شبکه های اجتماعی مانند"فیسبوک ، وایبر ، واتس آپ ، لاین" در بین دانش آموزان است.

به نظرمی رسد ، نمودار سنی استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی رنگارنگ با کاهش مواجه شده و سن کاربران این شبکه ها را کمتر از گذشته نشان می دهد تا جایی که دربین کاربران اینترنتی شبکه های مجازی ، شاهد حضور بی حد و حساب دانش آموزان هستیم.

استقبال کمرنگ دانش آموزان از ورزش نکته ای را گوشزد می کند که می توان از آن برای مقابله با آسیب های شبکه های اجتماعی یا کاهش استفاده دانش آموزان از این فضا استفاده کرد.

گذران اوقات فراغت درشبکه های مجازی یک چالش جدی تربیتی

اوقات فراغت در برابر اشتغال و درگیرهای روزمره است که سبب خستگی هم می شود.اوقات فراغت می تواند پر بارترین و شور انگیزترین لحظات و برعکس ملال انگیزترین و بی ثمرترین و حتی مفسده انگیزترین دقایق باشد ، لذا باعنایت به اینکه ساختار جمعیتی جامعه ما نشان می دهد ، که کشور ما ازجوان ترین کشورهای دنیاست.

بر این اساس قشر عظیم جوان و نوجوان نیازمند عنایت وتوجه جدی در زمینه برنامه ریزی برای گذران اوقات فراغتشان هستند.

اوقات فراغت کارکردهای زیادی را در بر دارد.از جمله : فرصتی برای شکوفایی استعدادها و کسب توانمندی های لازم زندگی آینده ، فرصتی جهت تجدید قوا ، پرورش قوه خلاقیت وابتکارهمچنین مهارت آموزی ، فرصتی جهت اصلاح رفتار ، رشد و تعالی شخصیت انسانی ، فرصتی جهت اشاعه فرهنگ عمومی ، دینی وملی وبراین اساس نیاز است که مسوولان جامعه و خانواده ها؛ نوجوانان وجوانان را درخصوص گذاران اوقات فراغتشان هدایت و راهنمایی کنند و با برنامه ریزی صحیح آنها را از ورود بی رویه واستفاده نامطلوب فضای مجازی وشبکه های اجتماعی که تاثیرات مخربی را برهویت انسانی آنها خواهد داشت پیشگیری کنند.

امروزه تحقیقات نشان داده است که بیش از44درصد جوانان و نوجوانان اوقات فراغت خود را با ورود به فضای مجازی واستفاده از اینترنت ، 35 درصد با بازی های رایانه ای وگوش دادن به موسیقی و کمتراز 17 درصدشان با استفاده از تلویزیون و برنامه های آن اوقات فراغتشان را سپری می کنند.

ورود بی رویه و گذاران اوقات فراغت دانش آموزان در فضای مجازی و اینترنت به دلیل اینکه استفاده صحیح ازشبکه های اجتماعی و ورود به فضای مجازی درجامعه ما به درستی تبیین وفرهنگ سازی نشده است و اغلب خانواده ها هم به دلیل ساختار سنتی چندان با این گونه فضا ها آشنایی ندارند ، یک چالش جدی تربیتی است.

هرچند که فرصتی جهت آموزش وتحقیق نیز است ، اما امروز اکثر جوانان و نوجوانان به دلیل عدم آشنایی به استفاده صحیح ازفضای مجازی و شبکه های اجتماعی استفاده مفیدی از این فضا ها را ندارند.

آسیب ها و جرایم فضای آنلاین

دانش آموزان اطلاعی از سایت های مفید و یا سایت هایی را که نباید بدان ورود یابند ، کسب نکرده اند و چه بسا این عدم اطلاعات درست استفاده از فضای مجازی باعث شده است که فرزندان جامعه از مولفه های دینی ، تربیتی وفرهنگی دور شوند و هویتشان دچار تردید وآسیب شود.

لذا توجه جدی مسوولان امر در خصوص ایجاد فرهنگ سازی صحیح ورود به فضای مجازی برای آحاد جامعه در شرایط ایمن لازم است تا از دغدغه والدین در این خصوص کاسته شود.

در این زمینه با عنایت به اینکه داشتن روابط اجتماعی به صورت حضوری تاثیر شگرفی را در رشد و شخصیت سالم و متعالی انسان ها دارد ، یکی از فاکتورهای سلامت روان انسان ها و جامعه ، وجود روابط موثر اجتماعی با دیگران است و استفاده افراطی ارتباط مجازی سلامت روان انسان ها را تهدید می کند.

در فضای مجازی چهار حوزه آسیب وجود دارد که بیشترین جرایم و تخلفات وسوء استفاده ها در راستای این چهار حوزه انجام می شود :

• حوزه خشونت که از طریق بازی های رایانه ای ، روان فرزندان را تهدید می کند.
• حوزه فحشا و فساد که بی عفتی و بی بند باری را ترویج می کند.
• حوزه اعتیاد و گرایش به سوءمصرف مواد مخدر وداروهای روان گردان وحتی اعتیاد ورود به فضای مجازی است.
• حوزه کلاهبرداری که دراستفاده فضای مجازی باید مراقب این حوزه ها باشند.

ورود افراطی به فضای مجازی باعث کاهش روابط اجتماعی و ایجاد افسردگی درجوانان و نوجوانان خواهد شد و از سوی دیگر موجب بروز مشکلات در روابط اعضای خانواده از جمله ایجاد تنش ، مشاجره و درگیری شده که باعث ایجاد بی حرمتی و کاهش اعتماد به بزرگ تر ها به ویژه والدین خواهد شد.

چنین مسائلی روان نوجوانان و جوانان را به هم ریخته و باعث افزایش ارتباطات مجازی بدون توجه به مسائل امنیتی می شود که زمینه سوء استفاده از نوجوان و جوان و انحرافات دیگر او را فراهم می آورد ، بدان دلیل که در فضای آنلاین هر فردی غریبه است و این امکان وجود دارد که فردی با سن بالا خود را دوست کودک قرار داده و آسیب هایی را ایجاد کند.

لذا توصیه می شود ، ارتباطات و گفت و گوهای حضوری اعضای خانواده در فضای خانواده بیشتر شده و گفتمان های خانوادگی تشکیل شود ، همچنین روابط با اطرافیان و اقوام افزایش یابد و جلساتی ویژه به دور از موبایل و تکنولوژی درفضای خانوادگی تشکیل شده ، تا ارتباطات حضوری و صمیمیت های خانوادگی گسترش یابد.

راهکار های دوری دانش آموزان و کاهش آسیب ها :

• اولین توصیه گسترش روابط اجتماعی وتقویت این روابط با شیوه های مختلف (بر گزاری جلسات ، حل مسائل بدون وجود موبایل ، خاموشی موبایل درمهمانی ها و صحبت رودرو و حضوری و....) است.
• توصیه دیگر آموزش های لازم به خانواده و جوانان به خصوص آشنایی بیشتر والدین به این فضاها وکنار گذاشتن ارتباطات سنتی ، راهنمایی و صحبت با فرزندان درخصوص استفاده بهینه ازشبکه ها مجازی و برقراری ارتباط محکم و استواروصمیمی با فرزندان.
• تقویت باورهای دینی واعتقادی خود دربین خانواده ، با پررنگ شدن این باورها بچه ها کمتردرمعرض آسیب های فضای اینترنت قرارمی گیرند.
• قراردادان رایانه خانوادگی درمحلی که برای همه قابل مشاهده ودردسترس باشد.
• یک ساعت مختص اینترنت و بازی های رایانه ای برای کودکان درطول شبانه روز است که والدین خودشان بازی های رایانه ای را برای کودکان انتخاب کنند.
• بازی های رایانه خشن عاملی مهم درافزایش میزان خشونت کودکان است تا جایی که امکان دارد از انتخاب این بازی ها پیشگیری کرده وانتخاب برنامه ها متناسب با سن و مورد علاقه فرزندان باشد.
• پر کردن اوقات فراغت فرزندان با ورزش ، مهارت آموزی و .... و دوری از ایجاد فرصت بیکاری برای آنان ، دراین صورت دانش آموزان تا پایان تحصیلات عمومی حداقل سه مهارت شغلی رامی آموزند و همین امرموجب شده تا درآینده بیکار نشوند.
• سرمایه گذاری برای اشتغال کودکان درآینده که لازمه تحققق این امرکسب مهارت ها در زمان اوقات فراغت است.
• آموزش آسیب ها وتهدید های فضای مجازی به فرزندان برای کمک به استفاده ایمن از اینترنت است تا آنها اطلاعات شخصی خود وخانواده را دراختیاردیگران قرارندهند.
• شناخت والدین ازعلایم اینترنتی مثل کاهش روابط اجتماعی ، عصبانیت و پرخاشگری در زمان قطع اتصال به اینترنت ، افت تحصیلی ، اختلال درخواب ، رفتن به سراغ اینترنت درمواقع تنهایی ، عدم تمایل به بیرون رفتن ازخانه مشکلات وناراحتی های جسمانی و عضلانی و ... است که به بچه ها بیاموزند که اگربا مشکلی درفضای مجازی رو به رو شدند با آنها درمیان گذاشته وبه هیچ عنوان مشکلات را با دوستان آنلاین خود که غریبه اند مطرح نکنند.
• غنی سازی برنامه های فراغت دانش آموزان متناسب با شرایط سنی شان که دراین خصوص برنامه ریزی آموزش وپرورش را می طلبد که تا با مهیا کردن برنامه های اوقات فراغت متناسب با شرایط سنی ، دانش آموزان شور و شوق درآن برنامه حضوریابند ونسبت به دورهم بودن وبالا بردن مشارکت های اجتماعی آنها ازحضورشان درفضاهای مجازی کاسته شود.

دوران بلوغ درمعرض آسیب های بیشتر

وقت گذرانی بدون کنترل دانش آموزان درفضای مجازی منجربه ایجاد هویت کاذب و زودگذر برای آنها می شود.متاسفانه درسال های گذشته دانش آموزان ازفضای مجازی استفاده بی رویه می کنند و همین موضوع منجر به انزوای دانش آموزان شده است.

این هویت کاذب و زودگذر تصویری غیرواقعی برای افراد ایجاد می کند و منجر به این می شود که افراد در تلاش و تکاپو برای حضور بیشتر در شبکه های اجتماعی شوند؛ چرا که در فضای مجازی بیش از آنکه هویت برای فرد مطرح باشد ، دانش آموز سعی در ارائه افکار و علایق و اندیشه های خود دارد که این خود بسیار خطرناک است.

اما آنچه درباره گرایش به شبکه های اجتماعی در بین جوانان و نوجوانان و به ویژه دانش آموزان مهم به نظر می رسد این است که این قشر از جامعه به دلیل شرایط سنی که دارند از آسیب پذیری بسیار بالاتری برخوردارند و افرادی که دوران بلوغ را طی می کنند بیشتر از هرگروه دیگری در معرض آسیب هستند.

راه اندازی شبکه های اجتماعی منجربه این شده که خانواده ها از هم دور شوند حتی ممکن است خانواده ها به صورت صوری و ظاهری دورهم جمع شوند ، اما در همان جمع نیز افراد خانواده هرکدام توجهشان به گوشی یا تبلت هایشان هستند.

لزوم آگاهی کاربران به حدود و حریم خصوصی

فضای مجازی و رایانه امروز در زندگی ما انسان هاست و کودکان هم دراین فضای مجازی بازی می کنند.دانش آموزان و دانشجویان و... به نوعی دراین فضا هستند و به هرحال این محیط جزو جدایی ناپذیر از زندگی اشخاص است ، لکن نکته مهم نحوه استفاده صحیح واصولی ازاین فضاست.

فضای مجازی به صورت شبکه های اجتماعی ، امروز به صورت یک تکنولوژی مدرن دراختیار قرارگرفته است ، لازمه استفاده ازاین تکنولوژی مدرن ، داشتن فرهنگ استفاده از آن است و فقدان این فرهنگ آسیب های بسیاری را برجای می گذارد.

یکی از مشکلات برخی از کاربران ضعف اخلاق است.استفاده کنندگان این شبکه ها جوانان هستند و والدین این وسایل را برای فرزندان تهیه کرده ، لکن لازم است که قبل از تهیه این ابزارها عنصر اساسی اخلاق را به فرزندان بیاموزند و با آموزش به آنها تفهیم کنند که نباید وارد حریم خصوصی دیگران شوند.

آموزش های صحیح استفاده از فضای مجازی

وقتی یک تکنولوژی و فناوری بصورت بومی؛ بمرور زمان تکمیل می شود و جامعه کم کم با ابعاد مختلف آن آشنا می شود . خود را برای استفاده صحیح از آن آماده می کند. در مقابل وقتی کشوری از یک دانش و فناوری مهم و در عین حال جذاب و تاثیر گذار کاملاً دور بوده باشد ، بمحض وارد کردن آن تکنولوژی بدلیل افزایش بیش از حد تقاضا ، گسترش تکنولوژی جدید با سرعت فوق العاده زیادی در مدت کوتاهی انجام می پذیرد و درعمل مانند یک شوک به جامعه می باشد بدون آنکه عموم مردم هنوز تمرین و آمادگی لازم برای هضم و برخورد صحیح با این تکنولوژی را داشته باشند.

اینترنت فضایی مجازی و بسیار گسترده است که استفاده از آن روز به روز در حال افزایش می باشد. اینترنت در ابتدا با هدف تبادل اطلاعات خاص از به هم متصل شدن چند شبکه کامپیوتری در ارتش ایالات متحده آمریکا متولد شد و بعد از مدتی به بخشهای خصوصی آن کشور و کشورهای دیگر رسید. در سال 1372 به همت مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات تهران (IPM) اینترنت وارد ایران شد. در حال حاضر موارد استفاده از اینترنت بسیار زیاد شده و روز به روز هم در حال افزایش است. حال که این تکنولوژی را وارد کرده ایم باید در این زمینه آموزشهای لازم را هم به کاربران آن بدهیم و سیاستهای فرهنگی جامعه را برای استفاده صحیح از آن تطبیق دهیم تا کمتر شاهد آسیب پذیری در این زمینه باشیم. در حال حاضر فرهنگ استفاده از اینترنت به کاربران آموزش داده نشده است. چرا که باید در اینترنت هدفمند وارد شد و استفاده کرد. اینترنت یک بازار جهانی برای خرید و فروش اطلاعات است. می توان از این بازار به نحو مطلوب استفاده شود یا به جهت عدم فرهنگ سازی و وجود محدودیت های اجتماعی و سیاسی تاثیرات منفی جبران ناپذیری ایجاد کرد.داشتن دانش اطلاعاتی لازم و مناسب در مورد هر فناوری جدید در بین عموم مردم ، خود یکی از مهم ترین عوامل موثر در دارا بودن فرهنگ درست برای استفاده از آن فناوری می باشد.

یکی از مهمترین عوامل فرهنگ سازی خود وب سایتهای اینترنتی هستند که باید سازماندهی شوند و کنترل لازم روی آنها اعمال شود ، که متأسفانه در حال حاضر قوانین کاملاً مشخصی برای وب نویسان تعریف نشده است.عدم وجود قوانین مشخص در فضای اینترنت کشور باعث شده تا هر فرد با هر طرز فکر و سطح اطلاعاتی ، مطالب خود را در اینترنت منتشر کند و فضای اینترنت را با چالش هایی روبرو سازد. چه بسا افرادی مریض الاحوال با نام و نشانی جعلی وارد وبلاگ ها یا وب سایتها شده و اقدام به بیان مسائلی نموده و از لغاتی بهره میبرند که از هر انسان فرهیخته و صاحب ادب و معرفتی بعید می باشد و از این نظر سبب دلسردی و گاها از بین رفتن ذوق وخلاقیت صاحب وب می شود .البته منظور مقابله با جریان آزاد اطلاعات نیست ولی همان گونه که تمامی امورات ، دارای قوانین و محدوده هایی است باید دنیای وب نیز از این قوانین مستثنی نباشد.

برخی از وب سایتها برای جذاب تر نمودن صفحه وبشان از لینکها و صفحات وب غیر اخلاقی و یا بی فایده استفاده می کنند که از جمله اثرات منفی اینگونه لینکها و صفحات وب موارد زیر میباشند :

1) بد جلوه دادن اینترنت ایران در سطح جهانی و داخلی

2) اتلاف وقت و پرداخت هزینه اینترنت اضافی به خاطر بهره برداری غیر مفید

3) ایجاد انحرافات اخلاقی و فکری در جامعه

4) وارد شدن کدهای مخرب و ویروسهای رایانه ای به رایانه

قطعاً باید اعتراف کرد که جای تدریس و آموزش فرهنگ صحیح استفاده از اینترنت در مدارس و دانشگاه ها و حتی در درون خانواده های ما خالی است. شاید دلیل اصلی نبود این آموزش ها را می توان عدم آشنایی کافی خانواده ها و توجه نکردن کافی به اثرات مخرب فناوری های جدید در جامعه دانست. اتاق های گفتگو مجازی یا همان چت روم ها ، فضایی برای وقت گذرانی جوانان شده در صورتی که می توان از این ابزار برای تبادل اطلاعات علمی ، فرهنگی ، دینی و ... مفید استفاده کرد. وب گردی معضل فراگیر شده ، کاربران به جای جستجوی هدفمند در ایتنرنت ، بدون هدف از صفحه وبی به صفحه وب دیگر برای وقت گذرانی سیر می کنند.

تجارت الکترونیک یکی از فعالیتهایی است که روز به روز در حال گسترش است و می توان به جای وب گردی و اتلاف وقت به این تجارت پرسود روی آورد. آمارها نشان می دهد کاربران اینترنت در ایران حدوداً 75 درصد زمان اینترنت خود را استفاده تفریحی اعم از وب گردی ، اتاقهای گفتگو ، بازی های آنلاین و... می کنند و این زنگ خطریست برای برنامه ریزان فرهنگی کشور.

فرهنگ سازی نیاز به برنامه ریزی دارد ، نمی شود با فیلترینگ و ترمینیشن تعداد معدودی سایت با هزینه های گزاف ، که کاربران نیمه حرفه ای هم به راحتی با روشهای تونلی آن را دور می زنند ، فرهنگ سازی کرد.زیرا که اصل خود تکنولوژی اینترنت بر آزادی اطلاعات است و نمی توان با محدود کردن ، فرهنگ استفاده از آن را اصلاح کرد.

البته نمی توان به طور کامل بی اثر بودن فیلترینگ در اینترنت را اعلام کرد به حتم ایجاد موانع در مقابل سایت های غیر مفید می تواند ثمربخش باشد ولی هرگز نمی توان این نوع مقابله ها را در برابر سیل عظیم اطلاعات غیر مفید موجود در وب کافی دانست. امیدواریم برای ایجاد بستری سالم جهت استفاده کاربران در اینترنت برنامه ریزهای لازم صورت گیرد و جوانان هم با آگاهی و بصیرت بیشتر با استفاده صحیح از اینترنت در جهت پیشرفت خود و کشور گام بردارند.البته قابل ذکر است که در سال های اخیر فعالیت های قابل تقدیری نظیر برخورد با وب نویسانی که با انتشار مطالب غیر اخلاقی و پوچ باعث آلوده شدن فضای اینترنت کشور شده بودند انجام گرفته است.همان طور که بحث شد ما نمی توانیم با کنترل و محدود سازی هر نوع فناوری اعم از اینترنت ، فرهنگ مناسب استفاده از آن فناوری را ایجاد کنیم.متاسفانه کشور ما در زمینه استفاده مناسب از دانش و فناوری های بیگانه جدید ، همواره با مشکلاتی روبرو بوده است.که جا دارد برای فناوری هایی که حداقل در آینده با آنها روبرو خواهیم شد برنامه ریزی مناسب و دقیق داشته باشیم.که این امر نیز ، نیاز به توجه برنامه ریزان فرهنگی کشور دارد.

برخی از مشکلات در استفاده از فضای مجازی

باید فرهنگ استفاده صحیح از اینترنت رو به مرور یاد بگیرم یعنی باور کنیم که اینترنت به این چیزها محدود نمی شه ، حتی اینترنت محدود به تبلیغ و تجارت و کاسبی و پول در اوردن و ثروتمند شدن هم نیست .

از اونجایی که شاید کسانی باشند که دوست دارند هم از این فضای مجازی استفاده کنند و از طرفی هم نمی دونند که چه جوری باید از این امکانات به نحو احسن بهره بگیرند ، بنده چند پیشنهاد در این زمینه خدمتشون ارائه می کنم .

اول : اگه به دنبال سرگرمی در اینترنت هستید سعی کنید این سرگرمی رو با نوعی آموزش همراه کنید به همین خاطر هم می تونید از سایتهایی که برای آموزش نقاشی ، آموزش خطاطی ، آموزش خیاطی ، آموزش سفالگری ، آموزش خراطی ، آموزش تایپ ، آموزش عکاسی ، آموزش هنر پیشگی ... طراحی شدن استفاده کنید .

دوم : همینطور که می دونید معتبر ترین کتابخونه های داخلی و خارجی الآن تو اینترنت سایت دارن که می شه از میلیونها کتابی که در اونها هست استفاده کرد ، لذا به دانشجویان و کسانی که در رشته های تخصصی تحصیل می کنند پیشنهاد می کنم به جای اینکه ایام تحصیل خودشون رو پای اینترنت ضایع کنند و دست آخر هم بخوان از پایان نامه فروشی استفاده کنند ، از این کتابخانه های تخصصی که راه اندازی شده برای پایان نامه ها و تحقیقات خودشون به بهترین نحو کمک کنند .

سوم : از سایتهایی که برای آموزش کامپیوتر طراحی شده اند بهترین استفاده رو بکنید به تعبیر دیگه اینجوری براتون بگم که بهترین منبع انواع آموزش های کامپیوتر چه در خصوص آموزشهای نرم افزاری (مثل آموزش word ، آموزش فتوشاپ ، آموزش پاور پونت و ...) و چه سخت افزاری خود اینترنت هست .

چهارم : برای رفع مشکلات زندگی تون می تونید از اینترنت کمک بگیرید مثلا اگه در خصوص تربیت فرزند و همسر داری مشاوره می خواهید می تونید از سایتهای روانشناسی که در این زمینه وجود داره استفاده کنید (البته موظب آدمای کلاش که از این فضا سوء استفاده می کنند باشید) و یا اگه یه مریضی داردید که روتون نمی شه اون رو با کسی درمیان بگذارید برای شروع می تونید با سرچ کردن علائم بیماریتون تا حدودی به نوع بیماری تون پی ببرید و همینطور اگه در خصوص دارویی مشکل دارید و یا برای پیدا کردن مساله ای گیر کردید و حتی برای تعمیر وسایل خونگی تون ووووو .... می تونید از اینترنت کمک بگیرید

پنجم : از بهترین راههایی که در اینترنت می تونید خودتون رو باهاش سرگرم کنید این هست که یک وبلاگ شخصی برای خودتون طراحی کنید و در اون از دانسته های خودتون بنویسید و یا خاطرات زیبایی که دارید و ...

البته لازمه این کار مقداری آشنایی با وبلاگ نویسی هست که اون رو هم می تونید از خود اینترنت بدست بیارید ؛ تنها در یکی از موتورهای جستجو گر جمله : « آموزش وبلاگ نویسی » رو سرچ کنید تا به راحتی این کار رو هم یاد بگیرید .

ششم : در اینترنت یکی از مسالی که خیلی دیده می شه بحث شبهات دینی و اعتقادی هست ، الان هم در خصوص شبهات دینی و سوالات مربوط به مسائل اعتقادی و احکام ، تفسیر سایتهای بسیار خوبی از سوی مراکز حوزوی و غیر حوزوی طراحی شده . که در این خصوص می تونید شبهات و سوالات ذهنی خودتون رو یا در یکی از سایتهایی که برای پاسخ گویی به شبهات دینی راه اندازی شده اند مطرح کنید و پاسخ خودتون رو در یافت کنید یا اینکه همون شبهه رو اگه سرچ کنید قطعا به جواب اون در یکی از سایت ها خواهید رسید .

هفتم : خیلی ها از ساده ترین مسائل احکام خودشون بی خبرند و شاید هم خجالت می کشند احکام خودشون رو بپرسند در اینصورت بهترین کاری که می تونید بکنید اینه که به سایت مرجع تقلید خودتون مراجعه کنید و احکام خودتون رو سوال کنید . (در این خصوص لازمه فقط نام مرجع خودتون رو در یکی از موتورهای جستجو گر سرچ کنید).

هشتم : سایهای خیلی زیادی برای دانلود کتاب رایگان راه اندازی شده ؛ شما که همش گرونی و قیمت بالای کتاب رو بهونه می کنید می تونید از این سایها استفاده کنید و بدون پرداخت هیچ پولی به بهترین کتابها دسترسی پیدا کنید یعنی این کتابها رو دانلود کنید بعدا سر فرصت مناسب به مطالعه اونها بپردازید .

نهم : چند وقتی هست که برنامه هایی برای مطالعه کتاب توسط موبایل (گوشی همراه) طراحی شده و شما می تونید فایل این کتابها رو از سایت هایی که در این زمینه طراحی شدند دریافت کنید و روی گوشی تون نصب کنید و در زمانیکه در مترو یا اتوبوس و یا درمانگاه حتی در صف نونوایی وقتتون داره هدر می ره از این کتابها استفاده کنید .

دهم : وقتی در اینترنت با سایتهای مفید برخورد می کنید اونها رو برای خودتون لینک کنید .

یازدهم : سایت های خبری یکی از بهترین سرگرمی های کسانی هست که علاوه بر اینکه آدم رو سرگرم می کنه ، آگاهی آدم رو نسبت به اونچه که دور و برش می گذره بالا می بره

دوازدهم : دانش آموزها می تونند از سایت هایی به عنوان کمک درسی طراحی شده استفاده کنند