چگونه مدرسه و کلاس شاد داشته باشیم؟
دانش آموزان مدارس ما به جای لذت دوران کودکی و فراگیری مهارت های زندگی مجبورند برای گذراندن دوران تحصیلات عمومی و گرفتن مدرک ، مسیری طاقت فرسا را آن هم غالبا با بی رغبتی طی کنند. این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته ، فرد شادترین لحظات زندگی خود را در مدرسه می گذراند و نه تنها با مدرسه احساس بیگانگی نمی کند بلکه بخش عمده ای از زندگی اجتماعی خود را در آنجا تجربه می کند. اما اشکال در چیست و چه عیبی در نظام آموزشی ما وجود دارد که مدارس را برای بچه ها خسته کننده کرده تا از هر فرصتی برای تعطیل کردن و به عبارتی گریزان بودن از درس و مدرسه استقبال کنند.
سال هاست که بحث بازنگری در شیوه و نظام آموزش و پرورش ، چه از نظر محتوای کتب درسی و چه از نظر ساختار و برنامه های آموزشی و اداری مطرح است ، اما این تغییرات گوناگون نتوانسته مدرسه را برای دانش آموزان به محیطی جذاب و مفید و شاد تبدیل کند. از نظر نگارنده ، عواملی وجود دارد که بدون شک مانع ایجاد و نهادینه شدن نشاط و سرخوشی در دانش آموزان می شوند.
چه کنیم تا مدرسه شادی داشته باشیم؟
1- تأسیس بانک جایزه و تشویق دانش آموزان با ارائه کارت امتیاز
2- برپایی جشن های شادی و مسابقات مختلف
3- تقویت و توسعه بازدیدهای علمی و تفریحی
4- تشکیل نمایشگاه های متعدد با مشارکت دانش آموزان از دست سازهای کارهای تحقیقی امور آموزشی و پرورشی
5- ورزش صبحگاهی به صورت دسته جمعی قبل از شروع کلاس
6- دعوت از دانش آموزان موفق مدرسه جهت صحبت سرصف
7- تشویق و تقدیر از فعالیتهای کوچک و کم ارزش از نظر دیگران
8- زیبا و جذاب کردن محیط مدرسه و استفاده از رنگ های شادی آور در کلاس ها- سالن ها- دیوارهای حیاط
9- توجه به رعایت بهداشت فردی دانش آموزان
10- مشارکت موثر اولیای دانش آموزان در انجام امور مدرسه
11- پرهیز از ایجاد تنش در مدرسه
12- پرهیز از تنبیه ، توهین ، سرزنش ، تحقیر در مدرسه
13- اجرای روش های تدریس فعال با محوریت کلاسی بانشاط
14- نصب عکس دانش آموزان ممتاز در تابلوی اعلانات
15- توجه خاص به زنگ تفریح
16- نمایش فیلم و اسلاید در مدرسه
17- تقویت فعالیت های هنری در مدرسه : گروه تئاتر- گروه سرود - حضور فعال آموزگاران با نشاط همراه با ظاهری مناسب و آراسته
19- پرهیز از بی انضباطی و بی عدالتی در مدرسه
20- تقویت امید به آینده در دانش آموزان
21- بررسی عوامل موثر در افت تحصیلی و ترک تحصیل دانش آموزان
22- تقویت احترام متقابل بین دانش آموزان و دیگر کارکنان مدرسه
23- تهیه کارت تبریک به مناسبت تولد هر یک از دانش آموزان و حتی آموزگاران
24- توزیع شیرینی به مناسبت های مختلف از جمله جشن ها
راهکارهای مناسب جهت شاداب سازی در مدارس
- تبادل تجربیات موفق مدیران در رابطه با شادسازی مدارس
- تغییر در وضعیت فیزیکی مدارس و توجه به نیازهای دانش آموزان و تنوع برنامه ها
- توجه جدی به امور معیشتی و رفاهی معلمان به منظور حضور شاداب تر آن ها در مدارس
- بها دادن به دانش آموزان شاداب و پر تحرک و کنجکاو و پرسشگر
- ایجاد فضای سبز و استفاده از رنگ های شاد و جذاب در محیط مدرسه
- شناسایی افراد خلاق و تشویق آنان در زمینه تغییر و اصلاح مدارس
- ایجاد انگیزه و ترغیب مدیران جهت مطالعه در رابطه با شادی و جایگاه آن در تعلیم و تربیت
- توجه به زیبا سازی مدارس
- توجه به وضعیت بهداشت محیط مدرسه
- ایجاد فضای مناسب برای تفریحات سالم دانش آموزان
- توجه به نیازهای عاطفی - روحی - روانی دانش آموزان
- مشارکت دانش آموزان در اداره مدرسه
- استفاده از تابلو ها و پیام های بهداشتی شاد و شعر های شادی آفرین
- تهیه امکانات و مکان هایی ورزشی در داخل مدرسه و خارج از مدرسه
- برگزاری جشن ها به مناسبت های مذهبی و اعیاد ملی با کمک دانش آموزان
- برگزاری مسابقات ورزشی - تفریحی - علمی در بین مدارس و بین دانش آموزان
- برگزاری نمایشگاه دست سازه ها - آثار - نقاشی - شعر - خط - مسابقه قرآن بصورت گروهی
- دعوت از افراد محبوب و موفق دانش آموزان برجسته مثل هنرمندان - اساتید - ورزشکاران
- اجرای برنامه های صبحگاهی با نشاط و پر بار - همراه با سرود دسته جمعی - تئاتر و نمایشنامه
- استفاده از مشاوران مجرب و دلسوز برای حل مشکلات تحصیلی و تربیتی دانش آموزان و برقراری ارتباط
- نمایش فیلم و تئاتر نمایش های عروسکی - موسیقی زنده مورد علاقه دانش آموزان
- بردن دانش آموزان به موزه - تئاتر - سینما - پارک - اردوگاه - با کمک اولیا مدرسه و خانه
- تشکیل نمایشگاه کتاب
- افزایش زنگ های تفریح (برقراری مقررات انعطاف پذیر با ویژگی های سنی دانش آموزان)
- برگزاری مسافرت ها و اردو های تفریحی - سیاحتی با همکاری و نظارت اولیا
- تشکیل گروه های درسی با حضور فعال دانش آموزان
- کنترل عوامل بازدارنده نشاط و تقویت عوامل تسهیل دهنده
- جلوگیری از هر نوع برخورد لفظی و بی احترامی به دانش آموزان
- ممنوعیت جدی هر گونه تنبیه بدنی
- پر بار شدن ساعات ورزش
- پذیرایی در اعیاد و مناسبت های مذهبی و غیر مذهبی
- استفاده از کتابخانه مناسب - نمازخانه تمیز و جذاب - و تلاوت قرآن برای آرامش دانش آموزان
- توجه به وسایل صوتی و تصویری در مدارس مخصوصا کامپیوتر
پیشنهاد به واحدهای آموزشی
- تشویق دانش آموزان به خلاقیت و نوآوری و ایجاد زمینه هایی برای بروز استعداد آنها
- تمیزی و نظافت مستمر محیط مدرسه و کلاسهای درس و ایجاد عادت در دانش آموزان جهت رعایت نظافت مدرسه
- استفاده از لباسهای متنوع با رنگ های شاد که مغایر با ضوابط آیین نامه اجرایی مدارس نباشد .
- تغییر مرتب دکوراسیون مدارس بطوری که دانش آموز هر هفته با طرح جدیدی روبرو باشد .
- روی آوردن به بازی های پرورشی و سنتی در محیط مدارس و اجرای یک بازی جدید در هر روز یا هفته در زمانی مشخص و حدود 10 دقیقه ، که زنگ های استراحت برای این موضوع پیشنهاد می شود .
- برگزاری مسابقات ورزشی بین دانش آموزان بصورت کلاسی در رشته های مورد علاقه آنان .
- ایجاد تفکر مثبت در دانش اموزان به اینکه فقط کاستی ها و مشکلات را نبینند و به دنبال زیبایی ها و نکات مثبت در زندگی روزمره و در مدرسه نیز باشند .
- القبای مفاهیم و ظرایف دینی به شیوه های جذاب .
- توجه به فعالیت های گروهی و شیوه تدریس فعال در آموزش های علمی و دینی و جلب مشارکت دانش آموزان و تعامل آنان در تدریس و فراگیری مطالب درسی.
- مشارکت دادن جدی و نه شعاری دانش اموزان در امور مدرسه و استفاده از نظرات آنان در شاداب سازی محیط مدارس .
- برنامه ریزی و اجرای مرتب فعالیت های فوق برنامه در مدارس و خارج از مدارس .
- اجرای هر هفته یک برنامه با عنوان ایستگاه خنده با استفاده از برنامه ها و هنر نمایی های خود دانش آموزان و بعضا هنرمندان موجود در مدارس که در عین فرح بخش و شاد بودن مغایر با شئونات اخلاقی نیز نباشد
- دادن جوایز نفیس به بهترین و کاربردی ترین طرح های شاداب سازی که دانش آموزان و اولیاء مدرسه ارائه می دهند
- اجرای مراسم صبحگاه با برنامه های متنوع و با نشاط از جمله نرمش صبحگاهی با آهنگی مناسب .
- توجه به شخصیت فردی و اجتماعی دانش آموزان توسط مسیولان و کادر آموزشی مدرسه .
- استفاده از کادر آموزشی و اداری شاد و خوش ذوق در مدارس .
- رفع مسائل و مشکلات نگران کننده همکاران فرهنگی بطور اصولی تا نتیجه شادابی آنان منجر به شادابی دانش آموزان در مدارس باشد .
- استفاده از رنگ های شاد در رنگ آمیزی و نقاشی کلاس های درس ، کارگاههای آموزشی ، کتابخانه ها ، دفاتر ، وسایل ورزشی ، حیات مدرسه ، میز و نیمکت ها و صندلی ها و …
- خواندن قصه ها و داستان های جالب و دوست داشتنی برای دانش آموزان در کلاس انشاء و دین و زندگی