جاهای دیدنی و جاذبه های گردشگری دامغان [عکس]

جاهای دیدنی دامغان و جاذبه های تاریخی و طبیعی آن

دامغان مرکز شهرستان دامغان در استان سمنان ، شهری در شمال شرق ایران است. این شهر یکی از کهن ترین و باستانی ترین شهرهای پارتی ایران است که در شاهنشاهی اشکانی اولین پایتخت اشکانیان در ایران بود. نام قدیم آن دِه مغان و صددروازه بوده است.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

دامغان دارای چندین جاذبه ٔ تاریخی و طبیعی است که از جمله ٔ آن ها می توان به مسجد تاریخانه ، تپه حصار ، برج طغرل ، پیر علمدار ، چشمه علی ، قلعه های گرد کوه ، مهر نگار و منصور کوه ، تپه های مریخی ، دریاچه نمک و… اشاره کرد.

هوای پاک و وجود مناطق طبیعی با اقلیم های متنوع در اطراف شهر یکی از جاذبه های گردشگری آن است به طوری که با طی مسافتی کوتاه در شمال دامغان ، کوه و جنگل های انبوه قرار دارد و در جنوب دامغان ، کویر و شنزار است.

جاذبه های گردشگری دامغان

دامغان پایتخت اشکانیان

دامغان در حدود چهارصد سال پیش از میلاد مسیح چنان عظمتی داشت که اشک سوم و تیرداد اشکانی در سال 249 پیش از میلاد آن را پایتخت خود اعلام نمودند . این شهر تا قرن اول میلادی اهمیت خود را حفظ کرد و مرکز ایالت بزرگ قومس بود . برخی ها ، طرح این شهر را به هوشنگ نسبت داده اند . این نظریه به واقعیت نزدیکتر است که مردم این منطقه دراطراف رودخانه چشمه علی که در درة کوههای شمالی جاری است اسکان یافتند و مدنیتی را بوجود آوردند . چنانکه نوشته اند ، نزدیک به چهارصد سال پیش از میلاد جمعی از مغان در مسیر رود سکنی گزیدند و به همین علت ، نخست این منطقه ده مغان نامیده می شده و به مرور زمان و در آخر الامر به دامغان تبدیل گردید .دامغان مدتی پایتخت زمستانی اشکانیان بود و تا کشته شدن یزدگرد ، آخرین پادشاه ساسانی موقعیت خود را حفظ کرد . در دوره های حکومت امویان ، عباسیان ، طاهریان ، سامانیان ، سربداران و دیلمیان دامغان از موقعیتی ممتاز برخودار بود .

دامغان پایتخت ساسانیان

آنچه تاکنون خلاف آن ثابت نشده این است که؛ پایتخت زمستانی اشکانیان شهر صد دروازه بوده و اردشیرساسانی پس از آنکه در سال 397 قبل از هجرت پیغمبر اسلام اردوان اشکانی را کشت و سلسله اشکانیان منقرض شد مدتی پایتخت زمستانی خود را دامغان و تیسفون قرار داد که تیسفون تا کشته شدن یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی پایتخت ساسانیان بوده و خرابی تیسفون در تاریخ معلوم است. ولی نسبت به دامغان (صددروازه) نظریه آنان را که نوشته اند در محلی نزدیک شهر کنونی بوده به علاوه در تاریخی ذکر نشده کمترین آثاری از چنان شهر بزرگی نیست و اگر می بود بایستی واقعه خرابی آن و احداث شهر با این باره مهم ضبط می گردید و تاریخ ایران در زمان ساسانیان روشن است.

موقعیت جغرافیایی

دامغان بین 53 درجه و 42 دقیقه تا 45 درجه و 49 دقیقه طول شرقی و 36 درجه تا 34 دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است. این شهرستان محدود است از شمال به کوههای البرز و از جنوب به دشت کویر و از غرب به شهرستان سمنان و از شرق به شهرستان شاهرود.

شهر دامغان در دامنه جنوبی البرز و در 120 کیلومتری شرق سمنان و 70 کیلومتری غرب شاهرود واقع شده است. قسمت اعظم مساحت شهرستان دامغان را دشت و قسمت دیگر را کوهستان تشکیل می دهد. بلندترین نقطه این شهرستان ، قله ای است به ارتفاع 3813 متر ارتفاع از سطح دریا در کوه سرتنگه از سلسله کوهستان البرز و پست ترین نقطه آن ، 1063 متر از سطح دریا ارتفاع دارد که در کویر چاه جام در جنوب دامغان واقع شده است. شیب دشت دامغان از شمال به جنوب است که از چاه جام ، به سمت دشت کویر باز هم از ارتفاع آن کاسته می شود تا اینکه کوههای کم ارتفاع واقع در جنوب ، چاله یا دشت دامغان را از دشت کویر ، جدا می کند. از نظر زمین شناسی ، قدیمی ترین تشکیلات منطقه دامغان مربوط به دوره پرکامبرین است. این تشکیلات زمین ساختی شامل شیست ، گنیس و دیگر سنگهای دگرگونی می باشد. در کوهستانهای شمالی دامغان گسلهای متعددی با جهت جنوب غربی شمال شرقی وجود دارد که رعایت آن در ایجاد ساختمانها و دیگر تاسیسات به خاطر احتمال وقوع زلزله لازم است.

مکانهای دیدنی و تاریخی دامغان

ساختمان آغا محمدخان

در مقابل استخر دوم واقع و به صورت دو طبقه ساخته شده است. در این بنا طاقنماهای زیبای جناغی و تزئینات مقرنس کاری آجری به چشم می خورد. بخشی از ایوانها و راهروهای آنها با گچ پوشیده شده است . مصالح بکار رفته در این ساختمان از خشت بوده که بعدها با آجر مرمت گردیده است.

ساختمان آغا محمدخان

خانه لطفی

از بناهای دوره قاجاریه می باشد که شامل قسمتهای مختلفی است که عبارتند از : حیاط بیرونی - اندرونی - حیاط پشت حیاط اندرونی - خانه مستخدمین و اصطبل که هرکدام شامل بخشهایی میباشد.

تپه حصار دامغان

تپه حصار واقع در حاشیه جنوبی شهر دامغان برای نخستین بار توسط اریخ اشمیت از دانشگاه پنسیلوانیا در سال 1312 مورد کاوش قرار گرفت. بر اثر این کاوش ها روشن شد که این محوطه باستانی دارای سه دوره اصلی فرهنگی از اواخر نوسنگی تا پایان عصر مفرغ است . از زمان کاوش های اشمیت در تپه حصار این محوطه به عنوان یکی از محوطه های مبنا برای شناسایی فرهنگ های همزمان در فلات مرکزی ایران مورد استناد باستان شناسان است .

بازار دامغان

از لحاظ موقعیت مکانی ، در راسته خیابان امام واقع و از غرب به شرق امتداد دارد. این بازار دارای سه دهنه ورودی از خیابان امام است و یک دهنه ورودی از طرف بلوار جنوبی و دهنه ورودی دیگر از سمت میدان امام می باشد. علاوه بر این ورودیها ، دارای یک ورودی به صورت مستقیم از طرف باغ جنت و یک ورودی فرعی از تکیه در قلعه می باشد. سقف دالانی بازار به صورت گنبدی است که این گنبدها یک در میان دارای نور گیر می باشد. اکثر مغازه ها نیز دارای سقف گنبدی می باشند.

مدرسه موسویه

مدرسه موسویه در سال 1270 هجری قمری توسط حاج موسی آقای قاجار در محله بالای کوه دباغان شهر دامغان بنا گردید. مدرسه موسویه که به «مدرسه آقا» نیز معروف است از آجر و به صورت کثیرالاضلاع ساخته شده و دارای 10 اتاق می باشد که از سطح زمین نزدیک به 1/5 متر بلندتر می باشد. روبروی درِ مدرسه از داخل ، یک تالار فوقانی وجود دارد که 5 در آن به طرف حیاط مدرسه باز می شود و پشت آن حیاط خلوتی وجود دارد که در برخی مواقع در آن مجلس درس تشکیل می شده است.

گنبد زنگوله

گنبد زنگوله در جنوب غربی شهر دامغان و در پارک شهید مولایی واقع شده است. این بنا دارای پلان مستطیل شکل است و ابعاد آن از خارج 14/60 در 18/12 متر و از داخل 10/40 در 10/40 متر است. این گنبد از بناهای قرن هفتم هجری قمری است و از خشت خام ساخته شده است. ارتفاع گنبد زنگوله حدود 6 متر است و بر چهار دیوار بنا چهار طاق نمای مقرنس وجود دارد که از هر یک دری به بیرون راه دارد و ارتفاع هر دیوار حدود 6 متر می باشد. گنبد این اثر قدیمی مدت ها پیش فرورریخت .

کاروانسرای قوشه

کاروانسرای قوشه در روستای قوشه از توابع دهستان تویه دروار بخش امیرآباد در 38 کیلومتری جنوب غربی دامغان در مسیر جاده دامغان- سمنان قرار دارد. این کاروانسرا از بناهای مهم جاده قدیم ری به خراسان است که در دوره صفویه ساخته شده است. سبک معماری آن چهار ایوانی است و از خارج به شکل مربع و از داخل به صورت هشت ضلعی می باشد. در مقابل کاروانسرا نیز آب انباری برای تأمین آب مورد نیاز مسافران ساخته شده است.

عمارت چشمه علی

چشمه علی در 35 کیلومتری شمال دامغان در مسیر راه دامغان- کیاسر- ساری و در میان روستاهای آستانه و کلاته رودبار قرار دارد. این چشمه که آب شهر دامغان نیز از آن تأمین می شود ، یکی از مناطق بسیار باصفای دامغان می باشد که از زمان های قدیم تفرجگاه فرمانروایان و سلاطین بوده است. از آنجا که ایالت قومس (استان سمنان) و شهر دامغان مورد توجه پادشاهان اولیه ایل قاجار بود ، به همین جهت آغامحمدخان و فتحعلی شاه قاجار در چشمه علی دامغان ساختمان های زیبایی بنا کرد.

مقبره شاهرخ میرزا

مقبره شاهرخ میرزا بنایی است به شکل مربع که در شمال صحن امامزاده جعفر دامغان قرار دارد. ارتفاع این ساختمان در حدود 11 متر ، طول ضلع خارجی آن 5 متر و طول اضلاع درونی آن 4 متر می باشد. بالای درِ جنوبی این بنا عبارتی با خط ثلث بر روی کاشی نوشته شده است. این بنا یک گنبد مدور و کوچک نیز دارد. صنیع الدوله مولف کتاب مطلع الشمس محل این بنا را خانقاه دانسته است. مقبره شاهرخ میرزا از آثار دوره تیموریان است.

مقبره پیر علمدار

مقبره پیر علمدار برج مدور و زیبایی از آجر به ارتفاع حدود 13 متر است که در شمال شرقی شهر دامغان و در نزدیکی مسجد جامع این شهر قرار دارد. این بنا آرامگاه محمد بن ابراهیم پدر ابوحرب بختیار؛ حاکم ایالت قومس در زمان سلطان مسعود غزنوی و ممدوح منوچهری دامغانی است که به دستور وی ساخته شده و در سال 417 هجری ساختمان آن به اتمام رسیده است.

برج طغرل

برج طغرل دامغان در جنوب روستای مهماندوست و میان روستای مهماندوست و روستای امام آباد شهرستان دامغان واقع شده و به برج طغرل شهر ری (استان تهران) شباهت دارد. این برج از آجر ساخته شده و دقت و مهارت بسیاری در آجرکاری آن لحاظ شده است به طوری که هنوز پس از گذشت نزدیک به 1000 سال ، پیچ و خم تزئینات آن از مسافت چند متری مشخص است.

مسجد تاریخانه دامغان

مسجد تاریخانه مهم ترین و قدیمی ترین بنای تاریخی دامغان است که در جنوب شرقی دامغان واقع شده و یکی از بهترین نمونه های مساجد نخستین در ایران است. این بنا در حال حاضر متروک و تا حدودی مخروبه است ولی آنچه از آن باقی مانده عبارت است از 26 ستون مدور که با آجرهایی به طول 35 و عرض 34 و ضخامت 7 سانتی متر ساخته شده و به نام چهل ستون معروف است.

مسجد تاریخانه دامغان

مسجد جامع دامغان

مسجد جامع دامغان در شمال شرقی شهر دامغان و روبروی مدرسه حاج فتحعلی بیگ که به آن مدرسه پامنار نیز می گویند ، قرار دارد. این مسجد دارای 35 متر طول ، 18 متر عرض و دو ردیف ستون است که روی ستون ها سقف های مدور آجری کار شده و در فاصله بین آجرها با گچ بندکشی شده است. در ضلع جنوبی صحن مسجد سه ایوان وجود دارد که ایوان وسط مرتفع تر و عریض تر از ایوان های طرفین است و محراب نیز در همین ایوان واقع شده است. در ضلع غربی و شرقی نیز شبستان های مسجد قرار دارند.

امامزاده جعفر

امامزاده جعفر در غرب شهر دامغان و در مجاورت برج چهل دختر دامغان قرار دارد. بقعه دارای حرمی به شکل مربع می باشد و قبر که شامل یک سنگ سیاه عمودی می باشد در وسط آن قرار دارد و یک صندوق چوبی کنده کاری شده ، روی آن تعبیه شده است. در کتیبه بالای صندوق که دور تا دور آن را فرا گرفته ، آیاتی از سوره فتح و آیة الکرسی و عبارت «لافتی الا علی لاسیف الا ذوالفقار» و نام 14 معصوم کنده کاری شده است. گنبد امامزاده از میزان متعارف بلندتر است.

چشمه قلقل

چشمه قلقل در 2 کیلومتری شمال روستای دشتبو در 60 کیلومتری شمال غربی شهرستان دامغان در میان یک تنگ کوچک و سرسبز واقع شده است. آب این چشمه از انتهای شکاف 7 متری یک کوه سنگی جوشیده و خارج می شود و به همین مناسبت اهالی منطقه از گذشته های دور به آن چشمه قلقل یا قلقله می گویند. آب این چشمه سرد و خوشگوار می باشد و چون در ارتفاعات منطقه تویه دروار واقع شده ، از چشم اندازهای طبیعی بسیار زیبایی برخوردار است.

غار شیر بند

غار شیربند یکی از زیباترین غارهای ایران است که در 12 کیلومتری شمال شرقی شهر دامغان در روستای جزن قرار دارد. دهانه آن در کمرکش کوهی صخره ای که از بستر رودخانه 50 متر ارتفاع دارد ، قرار گرفته است.

دق اسماعیل مهلو

در استان سمنان و شمال کویر مرکزی (دشت کویر) واقع است. این منطقه از جنوب به پلایای دشت کویر ، از شمال به جاده ارتباطی طرود به معلمان ، از غرب به ارتفاعات کوه سه پستان و از شرق به ارتفاعات جنوب طرود محدود می گردد. مرکز دق پوشیده از زمینهای پفکی رسی سخت است که تپه های آتشفشانی پراکنده ای در آن دیده می شود. منطقه به طور کامل از رسوبات تجزیه ای کف کویری (رسوبات پفکی) پوشیده شده است.

دق بیارجمند

در استان سمنان واقع است. کویر کوچکی است که در بخش شرقی کویر دامغان قرار گرفته است. 1055 متر از سطح دریا ارتفاع دارد . این کویر بطور فصلی خشک شده و چشمه های پراکنده ای چندی نیز در بخش شرقی آن گسترش دارند. صفحات باد کرده و وجود چشمه های فوق الذکر در اطراف آن نشاندهنده آن است که سطح آبهای زیرزمینی در این کویر بالا است.مجاری خروجی این کویر بوسیله مخروط افکنه متعلق به دامنه های شمالی و جنوبی این دره تنگ شده است. این مخروط افکنه ها بر روی سطح کویر نیز گسترش دارند.

کویر حاج علی قلی

در استان سمنان واقع است. کویر حاج علی قلی با 2391 کیلومتر مربع مساحت ، در جنوب شرقی شهر دامغان قرار دارد . این کویر از جنوب به کوه های دولت دیار ، کوه خرس و کوه ترکمن گدر از جنوب غربی به کوه های کوه پنج و کوه سرخ ، از غرب به دهستان فرات از شمال به کویر دامغان و از شرق به کوه اهوند محدود می شود . شیب عمومی این کویر به سمت جنوب غربی است و بین 1050 تا 1094 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

غار چاه دیو

در فاصله ده کیلومتری از شهرستان دامغان و در شمال مزرعه فرح زاد روستای طاق واقع شده است. فاصله این غار از این مزرعه حدود یک کیلومتر و از روستای طاق دو کیلومتر می باشد. ویژگی منحصر به فرد این غار آن است که بر خلاف تمامی غارهای ایران در دل دشت و در درون چاهی به عمق هفت متر قرار گرفته است. بطوری که دهانه ورودی آن در درون چاه از نگاه رهگذران پنهان مانده است.

آبشار و چشمه پیرخوشتر

در استان سمنان واقع است. منطقه پیر خوشدر در شمال غرب شهرستان “کلاته رودبار” دامغان واقع شده که در آن چشمه ای وجود دارد که از درون کوههای آهکی می جوشد. این منطقه به دلیل برخورداری از آب و هوای متنوع و گونه های مختلف جانوری ، قابلیت جذب گردشگران را داراست. این چشمه به صورت آبشاری با ارتفاع 3 متر به پایین میریزد. دسترسی به این منطقه از طریق جاده ارتباطی سد شهید شاه چراغی ، روستای آهوانو ، روستای آستانه و سپس شهرستان کلاته رودبار امکانپذیر است.

آتشکده دروار

مربوط به سده های میانه دوران های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان دامغان ، بخش امیرآباد ، دهستان تویه دروار ، روستای دروار ، جنب پاسگاه دروار واقع شده و این اثر در تاریخ 18 اسفند 1387 با شماره ثبت 25104 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آتشکده دروار دامغان

روستا سرسبز وزیبا نمکه (Namakeh)

در 80 کیلومتری شمال دامغان واقع می باشد. این محل به عنوان آخرین روستای شهرستان دامغان در ناحیه شمالی محسوب می گردد. حدود 5 کیلومتر بالاتر از نمکه محدوده استان سمنان پایان می یابد و وارد استان مازندران می شویم. روستای نمکه یکی ازروستاهای تاریخی دامغان محسوب شده که در آن اشیای باستانی بسیاریبه دست آمده است.

برج چهل دختر

برج آجری در مغرب شهر دامغان پشت آرامگاه امام زاده جعفر و کنار جاده دامغان به سمنان قرار دارد. ارتفاع برج مذکور تقریبا 15 متر و محیط خارجی آن 23 متر و قطر داخلی آن 5/5 متر است. این برج که تقریبا به سبک برج طغرل ری و میل رادکان بنا شده در سال 446 هجری(1054 میلادی) به امر ابوشجاع اصفهانی ساخته شده است.

مجموعه روستاهای تویه دروار دامغان

منطقه (دهستان) تویه دروار یکی از مناطق وسیع و با پیشینه تاریخی شهرستان دامغان می باشد . این دهستان در شمال غربی شهرستان دامغان و در مرز بین این شهرستان و شهرستان سمنان و در شمالی ترین نقطه استان سمنان و در همسایگی استان مازندران قرار دارد قرار گرفتن منطقه خوش آب و هوای تویه دروار در این موقعیت جغرافیایی و دسترسی آسان و سریع به دو مرکز استان (شهرهای سمنان و ساری) با پیمودن مسافتی کم و وجود راه ارتباطی بین این منطقه و استان مازندران منطقه تویه دروار را جزو یکی از نقاط استراتژیک مهم از لحاظ جغرافیایی در منطقه دامغان و بخصوص استان سمنان قرار داده است.

فاصله منطقه گردشگری تویه دروار از مرکز شهرستان (دامغان) در حدود 45 کیلومتر و از مرکز استان (سمنان) در حدود 70 کیلومتر می باشد و دسترسی به دریای خزر و دیار جنگل های سر سبز شمال برای مسافران این منطقه با طی کمتر از 2 ساعت رانندگی امکان پذیر می باشد

آبشارهای زیبای نسروا

که بخشی از هدایای الهی به طبیعت و سرزمین کهن دامغان است در 20 کیلومتری شمال شرقی شهر دیباج واقع شده اند . مسیر مناسب برای دستیابی به آبشارها بدین گونه است که پس از طی 9 کیلومتر از جاده اصلی دیباج به گلوگاه اولین جاده خاکی سمت راست خود را 12 کیلومتر طی می نمایید تا به رودخانه و مزرعه سرسبزی می رسید0 سپس جاده کناره رودخانه را به سمت شرق 4 کیلومتر ادامه داده تا به انتهای جاده و به ابتدای ورودی تنگه و دره نسروا با درختان ارس و جریان زلال آب برسید ، سپس مسیر روح پرور تنگه و رودخانه را 45 دقیقه پیاده طی می نمائید.

تنگه زندان

از جمله جاذبه های نمونه کوهستانی شهرستان دامغان است که در طی سال گردشگران و طبیعت دوستان فراوانی را به سوی دیدنی های بی شمار خود جذب می کند. این تنگه در 17 کیلومتری شرق شهر دیباج واقع شده است و دسترسی به آن آسان است.قبل آنکه به تنگه برسید در مسیر دشت گلهای شقایق وجود دارد و جهت اصلی این تنگه رویایی و خیال انگیز جنوبی و شمالی می باشد و در دامنه های جنوبی کوه سترگ کهکشان واقع شده است0 تنگه دارای دیوارهای صخره ای و سنگی مرتفعی است که بسیار جذاب و سحر انگیز است.

آب بسیار خنک و گوارائی در مسیر تنگه جریان دارد ، وجود این آب و فراز و نشیب تنگه ، زمینه ایجاد آبشارکها و آبشار زیبایی را فراهم آورده است که بر جذابیت های بی شمار تنگه افزوده است. در بهار و تابستان مسیر تنگه و بیرون آن همه جا مملو از علفزارهای سرسبز و گیاهان دارویی معطر از جمله آویشن ، سریشو ، اشتلغاز ، زرشک کوهی ، زیره و رنگارنگ کوهستانی است که بی تردید از دیدن آن همه تنوع و بوهای شامه نواز خیره و مسحور می شوید.

منطقه چشمه انگورستانی

دهکده دهخدا شهرستان دامغان در شمالی ترین قسمت دره سرسبز تویه دروار قرار گرفته و آب آن به مصرف آبیاری و شرب می رسد.

آب زلال چشمه ، شرایط اقلیمی توام با آسایش آن در دوره های گرم سال و چشم انداز دره ای که چشمه مشرف بر آن است ، در کنار زیبایی های طبیعی فراوان دیگر ، از جمله آبشارها و آبشارک های فوق العاده زیبا ، باغ های میوه و مردمان خونگرم و مهربان و …. از جمله قابلیت های این منطقه است.

ساختمان فتحعلی شاهی

در داخل استخری که آب چشمه علی پس از گذشتن از دل سنگ ها وارد آن می شود ، ساختمان دو طبقه ای با پلان تقریبا” مستطیل و در دونما ساخته شده است که به آن ساختمان فتحعلی شاهی می گویند. نمای شمالی دارای دو ستون زیبا با پوشش چوب است . بنا دارای درها و پنجره های متعدد به خارج می باشد که به جهت متنعم شدن هر چه بیشتر از فضای دل انگیزبیرون ساخته شده است. به دلیل قرار گرفتن این بنا در داخل آب از ملات ساروج که از استحکام مناسبی برخوردار است استفاده شده است.

مکان : منطقه چشمه علی دامغان در شمال شهر دامغان و حدود 30 کیلومتری این شهر و در بین روستای آستانه وشهر دیباج واقع گردیده است که ازچشمه علی از طرف شمال به دو استان شمالی گلستان ومازندران راه دارد.

ساختمان فتحعلی شاهی

کویر رملی (شن های روان)

این منطقه کویری از حاشیه های جنوبی شهرستان دامغان شروع می شود و تا روستای یزدان آباد در 75 کیلومتری شهر دامغان ادامه می یابد. منطقه مذکور با پوشش گیاهی تنک غالبا” در محاصره شن های روان است و هر چه جلوتر بروید بویژه از روستا های حسن آباد ، امروان و خورزان به بعد شن های روان شدت می یابند و کویر رملی صورت خود را نمایان تر می سازد.

مقبره شاهرخ تیموری

در صحن امامزاده و در مجاورت آن یک بنای چهار ضلعی آجری وجود دارد که ارتفاع آن 12 متر می باشد. این بنا دارای گنبدی مدور کوچک و آجری است و به عنوان مقبره شاهرخ تیموری معروف است . اما عده ای معتقدند که این بنا در گذشته خانقاه بوده است بر بالای در جنوبی این مقبره عبارت ذیل با خط ثلث برروی کاشی نقش گردیده است : بناء هذا العماره فی ایام دوله السلطان الاعظم شاهرخ بهادر خلد الله ملکه

امامزاده محمد دامغان

در صحن امامزاده جعفر بنایی هشت ضلعی به مساحت 75 متر مربع وجود دارد که آنرا بقعه امامزاده محمد از اولاد حضرت امام موسی کاظم (ع) می دانند. داخل بقعه امامزاده هشت ضلعی و مرتفع و پوشش چپ و راست آن هره مانند است. بنای دارای گنبدی است که ارتفاع آن حدود 12 متر می باشد.بر اساس کتیبه داخل بنا بنای این امامزاده نیز در زمان شاهرخ تیموری ساخته شده است ، اما در سالهای اخیر نمای خارجی بنا با آجر معمولی باز سازی شده است.

دژگردکوه

نمای خارجی دژ گردکوه در اطراف پایه کوهی که دژ بر آن بنا شده مسکون بوده است و شاید بعضی از ارباب و حرف دژنشینان در این قسمت زندگی می کردند و این محوطه دارای حصاری بوده به طول یک فرسخ که هنوز هم آثار آن بر جاست بنای داخلی این دژ کوهستانی دارای اطاقهای متعدد و انبارهای برای ذخیره خوارو بار و اسلحه بنا شده است . از لحاظ آب رسانی به قلعه یا همان دژ گردکوه توسط جوی بوده که از چشمه فیخار با ظرافت خاصی به بالای کوه هدایت می کردند. یکی از راههای زود تسلیم شدن در برابر دشمن بستن همین آب یا نرسیدن مواد غذایی به دژ نشینان در هنگام جنگ بوده است.به همین خاطر در گردکوه آب انباری حفر کردند که عظیم ترین آب انبارهایی است که در دژهای کوهستانی ساخته شده است.

غار شیربند

غار شیر بند یکی از زیباترین نمونه های غارهای ایران است که در 12 کیلومتری شمال شرقی شهرستان دامغان واقع شده است. برای دسترسی مناسب به این غار 10 کیلومتر جاده قدیم آب بخشان به گردنه بشم را طی نموده تا به مزرعه خوش آب و هوای شیر بند برسید سپس 5/1 کیلومتر جاده ای که در قسمت شرقی مزرعه است به طرف روستای جزن ادامه داده در ادامه جاده فرعی جدید الاحداث سمت چپ خود را 500 متر به طرف شمال می پیماید. دهانه غار در کمرکش کوهی صخره ای که از بستر رودخانه 50 متر ارتفاع دارد واقع گردیده است. ساختمان این غار چون در یک رشته فلات آهکی قرار گرفته است دارای سازندگیهای فوق العاده شدید می باشد. مسیر اصلی غار به سوی شمال 350 متر امتداد دارد اما شعبه های فرعی متعددی به صورت تنگه های کوچک و مسدود و غیر مسدود از جناح های چپ و راست قرار دارند.

غار شیربند

دیوار بارو

از آنجایی که دامغان شهریست بسیارقدیمی ودر مسیر جاده ابریشم قرار داشته وچون از لحاظ سوق الجیشی بسیار مهم بوده و همیشه مورد تهاجم بیگانگان در زمانهای مختلف بوده ، حصاری به دور این شهر کشیده اند. این حصار که آثارش در اطراف شهر باقیست در قسمت جنوب حدود 1610 متر و در شرق حدود 1620 مترو در شمال حدود 150 متر از آن باقی مانده است و در قسمت شمالی براثر ساخت و ساز از بین رفته در قسمت غرب نیز هیچ آثاری از این حصار باقی نمانده است . حال با توجه به اینکه تپه حصار یکی از تپه های پیش از تاریخ است و در نزدیکی آن دو قلعه مربوط به دوران ساسانی وجود دارد می توان چنین استنباط نمودکه احتمالا” باره اصلی شهر به دور این محو طه کشیده شده بوده است و بر اثر مرور زمان و همینطور کشت و زرع از بین رفته است.