تاریخ دقیق روز جهانی زن 1403 سال 2025

روز جهانی زن چه روزی است؟

• 18 اسفند 1403
• برابر با 8 مارس

مادر فرشته الهی بر روی زمین است که درس عشق و محبت را به ما می آموزد. مادران در تمام دنیا و در طول تاریخ محترم و با ارزش شمرده می شوند بنابراین برای تکریم مقام مادر در فرهنگ و ملل مختلف یک روز از سال را به نام مادر نامگذاری می کنند.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

در کشورها و مناطق مختلف جهان روز مادر و روز زن تاریخچه های متفاوتی دارد و تاریخ های متفاوتی را به عنوان روز زن و روز مادر جشن می گیرند. در این بخش از نم نمک به بیان تاریخچه روز مادر در کشورهای مختلف می پردازیم.

تاریخچه انتخاب 8 مارس به عنوان روز جهانی زن

جالب است بدانید آغاز حرکت برای شکل گیری یک روز و اختصاص آن به زنان ، ابتدا از دل فعالیت های اعتراضی زنان کارگر در آغاز قرن بیستم در امریکای شمالی و سراسر اروپا بود. در گذشته روز جهانی زنان ، روز جهانی زنان کارگر نامیده می شد و روز 8 مارس هر ساله بزرگداشتی به این مناسبت برگزار می شد.

در ابتدا این روز به عنوان یک رویداد سیاسی سوسیالیستی در بین احزاب سوسیال آمریکا ، آلمان و اروپای شرقی آغاز شد اما به تدریج از جنبه سیاسی آن کاسته شد و تبدیل به مناسبتی برای نشان دادن عشق و روز مادر شده است.

سازمان ملل متحد تجلیل و گرامیداشت روز جهانی زن را در 8 مارس سال 1975 میلادی آغاز کرد و در دسامبر 1977، روزی را برای حقوق زنان و صلح جهانی نامگذاری کرد تا در این روز کشورهای عضو سازمان ملل ، بر اساس سنن تاریخی و ملی شان آن را گرامی بدارند. از سال 1977 سازمان ملل این روز را به عنوان «روز حقوق زنان و صلح بین المللی» به رسمیت شناخته است.

در 28 فوریه 1909 نخستین روز جهانی زن در ایالات متحده برپا شد. حزب سوسیالیست آمریکا این روز را که زنان علیه شرایط کاری خود اعتراض کرده بودند ، به عنوان روز زن برگزید.

طی جلسه ای در کپنهاگ کنگره جهانی سوسیالیست ها در سال 1910، «روز زن» را به عنوان روز بین المللی زنان اعلام کرد. بازتاب کنگره کپنهاگ در سال 1911 سبب شد که برای نخستین بار روز جهانی زن در اتریش ، دانمارک ، آلمان و سوئیس برگزار شود.

1913 - 1914 با شروع جنگ جهانی در روز جهانی زن جنبش های زنان در سراسر جهان برای اعتراض به جنگ جهانی شکل گرفت. زنان روسی ، نخستین مراسم روز جهانی زن را به عنوان بخشی از جنبش صلح خواهی در آخرین یکشنبه ماه فوریه برگزار کردند. در 8 مارس زنان دیگر نقاط جهان نیز تظاهراتی را در اعتراض به جنگ و با ابراز همبستگی با دیگر فعالان برگزار نمودند.

در پی اعتراضات زنان روسی در آخرین یکشنبه فوریه سال 1917 و اعتصاب آنها (بر اساس تقویم گرگوری روز 8 مارس قطعیت پیدا کرد) تزار روسیه استعفا داد و دولت موقت حق رای برای زنان را به رسمیت شناخت. در سال های اخیر روز جهانی زن برای زنان در همه کشورها ابعاد تازه ای به خود گرفته است.

در این روز زنان در جهت دستیابی به حقوق شان و مشارکت در عرصه های سیاسی و اقتصادی تلاش می کنند. این روز فرصتی برای انعکاس پیشرفت ها و دستاوردها و کنش های شجاعانه است.

در سال 1945 با امضای قطعنامه سازمان ملل متحد نخستین بار اصل برابری زن و مرد مطرح شد. این قطعنامه بین المللی در پیشرفت موقعیت و وضعیت زنان در سرتاسر جهان موثر بوده و منجر به ارائه استراتژی ها ، استانداردها ، برنامه ها و اهداف مختلف از سوی سازمان ملل شده است.

تاریخچه روز مادر

در هشتم ماه مه 1905 آناجارویس امریکایی پس از مرگ مادرش به این فکر افتاد که روزی از سال به مادران اختصاص داده شود و از تمامی مادران قدردانی شود. او در راه تلاش برای انتخاب روزی به عنوان روز مادر از مردان روحانی ، سیاسی و با نفوذ کمک گرفت و با خرید یک آژانس تبلیغاتی ، پیغام خود را با مضمون " اختصاص دادن روزی برای ارج نهادن به مادران ، آنان را جاویدان می سازد " به گوش مردم رساند و سرانجام روز یکشنبه ، دوم ماه مه - زمان مرگ مادر آنا جارویس - در سال 1907 روز مادر نامیده شد.

با به پایان رسیدن جنگ جهانی اول روز مادر به کشورهای اروپایی راه یافت و در سال 1917 روز مادر به سوئیس و اتریش و جزایر اسکاندیناوی رسید. اولین بار آلمانی ها در سال 1922 روز مادر را جشن گرفتند ولی در این کشور روز مادر در زمان ناسیونالیست ها دچار انحراف شد زیرا آنان مادررا ضامن دوام ِ نژاد آریایی دانسته و روز مادر را جشن می گرفتند.

گل میخک قرمز سمبل روز مادر برای مادران در قید حیات و گل میخک سفید برای مادران از دنیا رفته است. آنا جارویس با ارائه این طرح ، بردن گل برای مادران را در روز مادر رواج داد.

تاریخچه روز مادر در ایران

در ایران باستان روز زن و روز مادر همزمان با جشن اسفندگان در پنجم اسفندماه بوده است. دلیل انتخاب این روز به عنوان روز مادر یا روز زن این بوده که این روز به عنوان سمبل زمین و بهره وری آن شناخته می شد.

در این روز ، برای قدردانی مردان به همسرشان هدایای خود را تقدیم می کردند. در گاه شماری ایرانی ، دوازدهمین ماه از سال و پنجمین روز از هر ماه «اسفند» نام دارد بنابراین در این روز جشن اسفندگان برپا می شود.

پیش از این در نم نمک و در مطلب روز جهانی مادر به این مورد اشاره شد و دانستید که قبل از انقلاب 1357 در ایران زادروز فریده قطبی مادر فرح دیبا روز 25 آذر به نام روز مادر نام گذاری شده بود اما بعد از انقلاب در ایران روز مادر ، 20 جمادی الثانی زادروز دختر پیامبر اسلام ، فاطمه زهرا است. از آنجا که این تاریخ متعلق به تقویم قمری است ، این روز طبق تقویم شمسی هر سال در تاریخ دیگری قرار می گیرد.

روز مادر در ملل گوناگون

در کشور های مختلف روز مادر در تاریخ های مختلفی برگزار می شود. هر کشوری با فرهنگ خاص خود برای انتخاب روز مادر سمبل و دلیلی دارد.

کشورهای آفریقایی

جشن ها و مناسبت های زیادی برای مادران در آفریقا قبل از دوره حمله اروپایی ها به آن ها وجود داشته است اما ابتکار داشتن یک روز مادر را بیشتر کشورهای آفریقایی از سنت های بریتانیا گرفتند.

آلمان

در دهه 1920 آلمانی ها در میان اروپاییان کمترین زاد و ولد را به دلیل شاغل بودن زنان داشتند. در آن دوران سیاست مداران چپ و راست ، زنان کلیسا و گروه های فمینیست اندیشیدند که باید از مادران قدردانی شود تا ارزش مادر بودن در جامعه آشکار شود. در راستای این هدف در سال 1923 روزی به نام روز مادر انتخاب شد.

استرالیا

استرالیایی ها دومین یکشنبه ماه مه را روز مادر تعیین نموده ولی این روز تعطیلی عمومی نیست. استرالیایی ها در این روز به مادران خود هدیه می دهند ، سنت دادن هدیه به مادران در روز مادر اولین بار در سال 1924، توسط خانم «جانت هیدن»آغاز شد.

خانم هیدن برای خوشحال کردن مادران فراموش شده و بستری در یک بیمارستان در نویینتون بچه های مدرسه های اطراف و مراکز تجاری محلی را جمع آوری کرد تا کمک مالی کافی برای دادن هدیه به تمام آن مادران تنها ، فراهم شود. در روز مادر مردم استرالیا ، به مادرشان گل داودی هدیه می دهند و صبحانه را برای مادر خود به رخت خواب می آورند.

افغانستان

روز مادر دومین شنبه ماه ژوئن ، 12 ژوئن 2010 در افغانستان جشن گرفته شد اما این تاریخ تغییر نمود و 8 مارس(همزمان با روز جهانی زن) روز ملی مادر در افغانستان انتخاب شد.

ایتالیا

در ایتالیا برای اولین بار 12 مه سال 1957 در شهر آسیزی به عنوان روز مادر جشن گرفته شد. کشیش کلیسای محله توردیبتو اوتلو میگلیوسی چنین روزی را برای گرامیداشت روز مادر انتخاب نمود. این جشن بسیار موفق بود به طوری که یک سال پس از آن روز مادر در سراسر ایتالیا جشن گرفته شد.

پاکستان

دومین یکشنبه ماه مه در پاکستان ، روز مادر است. پاکستانی ها این روز را با دادن هدیه به مادر خود و شبکه های تلویزیونی این روز را با ساز و آواز و برنامه های ویژه جشن می گیرند.

پرتغال

اولین یکشنبه ماه مه روز مادر یا «Dia da Mãe» در پرتغال و یک روز تعطیلی غیر رسمی است که گاهی با روز کارگر هم زمان می گردد.

روز مادر در زلاند نو

دومین یکشنبه ماه مه در زلاند نو ، روز مادر است اما روز تعطیلی عمومی نیست.

کشورهای عرب

روز 21 مارس روز مادر در بیشتر کشورهای عربی است. داستان انتخاب این روز به عنوان روز مادر اینگونه بود که مصطفی امین روزنامه نگار در سال 1943 داستان مادر بیوه ای را که تمام زندگی اش را صرف بزرگ کردن پسرش و پزشک نمودن او کرد را شنید و این امر سبب شد تا او روزی با نام روز مادر را به همه معرفی کند.

جمال عبدالناصر رئیس جمهور فکر او را در ابتدا مسخره نمود اما به تدریج مجبور به پذیرش این روز شد و روز مادر برای اولین بار در 21 مارس 1956 جشن گرفته شد. مردم عرب روز مادر را جشن می گیرند و در این روز سرودهای سنتی برای مادران می خوانند.

ژاپن

روز6 مارس زادروز ملکه کوگو مادر امپراتور آکی هیتو در ژاپن به عنوان روز مادر نامگذاری شده است. زمانی که اتحادیه زنان شاهنشاهی در سال 1931 تشکیل شد ، روز مادر مورد بحث قرار گرفت.

در 8 مه اولین جلسه «ستایش مادران» در سال 1937 برگزار شد و حدود سال 1949، جامعه ژاپن تصمیم به جشن گرفتن روز مادر در دومین یکشنبه ماه مه گرفت. مردم ژاپن در روز مادر انواع گل مانند میخک و رز را به عنوان هدیه به مادرانشان می دهند.

کانادا

دومین یکشنبه ماه مه در کانادا به عنوان روز مادر جشن گرفته می شود اما این روز تعطیل رسمی نیست. در این روز افراد جشن برگزار نموده و به مادرشان یا مادربزرگشان هدیه می دهند.

فرانسه

در بین سال های 1896 تا 1904 در فرانسه به دلیل هشدارهای کم بودن میزان زاد ولد تصمیم گرفته شد تا از مادران خانواده های بزرگ قدردانی شود. در سال 1920 دولت فرانسه با دادن نشان های افتخار به مادران خانواده های بزرگ ، این روز را به عنوان روز مادران خانواده های بزرگ ، رسمی کرد.

در آخرین یکشنبه ماه مه در روز جشن مادران به طور رسمی از مادران فرانسوی قدردانی شد و مبلغی به آن ها پرداخت شد.اگر روز عید پنجاهه با این روز هم زمان می شد جشن مادران به اولین یکشنبه ماه ژوئن منتقل می شد.

نیکاراگوئه

از سال های اول دهه 1940 در نیکاراگوئه ، روز مادر در 30 مه روزی که از سوی آناستازیو سوموزا گارسیا رئیس جمهور وقت انتخاب شده ، جشن گرفته می شود؛ این روز روز تولد مادر شوهر آناستازیو سوموزا گارسیا ، خانم «کازیمیرا ساکازا» بود.

اگر چه روز مادر در هر کشوری در تاریخی متفاوت برگزار می شود اما آنچه اهمیت دارد قدردانی و تشکر از مقام مادر است و این مراسم بهانه ای است تا توجه بیشتری به مادران و قدر دانی از آنها داشته باشیم.