شعر حقوق کارگر و اشعاری زیبا درباره کارفرما و دستمزد کارگران

شعر حقوق کارگر و اشعاری زیبا درباره کارفرما و دستمزد کارگران

در ادامه زیباترین شعر کارگری و شعر کارگر و کارفرما و شعر کارگری در ایران و شعر سیاسی در مورد کارگر و شعر در مورد دستمزد و شعر کارگری شاملو و شعر طنز کارگری و شعر درباره کارگر زحمتکش را در نم نمک ببینید.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

شعر کارگر و کارفرما

فرخی یزدی

آنچه را با کارگر سرمایه داری می کند

با کبوتر پنجه باز شکاری می کند

می برد از دسترنجش گنج اگر سرمایه دار

بهر قتلش از چه دیگر پافشاری می کند

******

توده را با جنگ صنفی آشنا باید نمود

کشمکش را بر سر فقر و غنا باید نمود

در صف حزب فقیران اغنیا کردند جای

این دو صف را کاملا از هم جدا باید نمود

تا مگر عدل و تساوی در جهان مجری شود

انقلابی سخت در دنیا به پا باید نمود

ابوالقاسم لاهوتی

من کارگرم ، کارگری دین من است

دنیا ، وطن است و زحمت ، آیین من است

گفتم به عروس فتح ، کابین تو چیست؟

گفت : آگهی صنف تو کابین من است

******

من از عائله رنجبرم

زاده رنجم و پرورده دست زحمت

نسلم از کارگران

حرف من اینکه : چرا کوشش و زحمت از ماست

حاصلش از دگران؟

این جهان یکسره از فعله و دهقان برپاست

نه که از مفت خوران!

******

ای رنجبر فقیر معصوم ،

تا چند ز حق خویش محروم؟

بیدار بشو ، بس است غفلت!

تا کی به مرارت و مذلت؟

******

چیست قانون کنونی ، خبرت هست از آن؟

حکم محکومی ما!

بهر آزاد شدن ، در همه روی زمین

از چنین ظلم و شقا

چاره رنجبران وحدت و تشکیلات است!

******

شنیدم کارفرمایی نظر کرد

ز روی کبر و نخوت کارگر را

روان کارگر ازوی بیازرد

که بس کوتاه دانست آن نظر را

بگفت ای گنج ور این نخوت از چیست؟

چو مزد رنج بخشی رنج بر را

من از آن رنج بر گشتم که دیگر

نبینم روی کبر گنج ور را

تو از من زور خواهی من ز تو زر

چه منت داشت باید یکدگر را

تو صرف من نمایی بدره سیم

مَنَت تاب روان نور بصر را

منم فرزند این خورشید پرنور

چو گل بالای سر دارم پدر را

مدامش چشم روشن باز باشد

که بیند زور بازوی پسر را

زنی یک بیل اگر چون من در این خاک

بگیری با دو دست خود کمر را

نهال سعی بنشانم در این باغ

که بی منت از آن چینم ثمر را

نخواهم چون شراب کس به خواری

خورم یا کام دل خون جگر ر ا

ز من زور و ز تو زر ، این به آن در

کجا باقی است جا عجب و بطر را؟

فشانم از جبین گوهر در آن خاک

ستانم از تو پاداش هنر را

نه باقی دارد این دفتر نه فاضل

گهر دادی و پس دادم گهر را

به کس چون رایگان چیزی نبخشند

چه کبر است این خداوندان زر را؟

چرا بر یکدگر منت گذارند

چو محتاجند مردم یکدگر را

ملک شعرای بهار

هیچ با حاصل دهقان نکند سیل ملخ

آنچه با حاصل این ملک نمودید امسال

برزگر گرسنه و جیش بریتانی سیر

شهر بی توشه و اردو ز خورش مالامال

کاسب و شهری و زارع همگی حیرانند

کز کجا توشه رسانند به اهل و به عیال

******

ای مفتخوران مفتخوری تاکی و تا چند

کو حس و حمیت؟ !

ای رنجبران دربدری تاکی و تا چند

بیچاره رعیت !!

میرزاده عشقی

حق شما را کنند ضایع و پایمال

گـﺮ ﻛـــﻪ ﻧﺒﺎﺷـــﺪ ﻗﻴـــﺎم و ﻛﻮﺷـــﺶ ﻣﺎﻫـــﺎ

کوشش ماها ، پی حقوق شماهاست

به که به ماها ، کمک کنید شماها

بنده قلم دستم است و دست شماها

بیل و کلنگ است ای کلاه نمدیها!

..از چه کنارید ای کلاه نمدیها؟

دست در آرید ای کلاه نمدیها!

پروین اعتصامی

پیشه آنان ، همه آرام و خواب

قسمت ما ، درد و غم و ابتلاست

حاصل ما را ، دگران می برند

زحمت ما زحمت بی مدعاست

از چه ، شهان ملک ستانی کنند

از چه ، بیک کلبه ترا اکتفاست

گشت حق کارگران پایمال

بر صفت غله که در آسیاست

کار ضعیفان ز چه بی رونق است

خون فقیران ز چه رو ، بی بهاست

عدل ، چه افتاد که منسوخ شد

رحمت و انصاف ، چرا کیمیاست

علی امینی نجفی

تا بکی جان کندن اندر آفتاب ای رنجبر؟

ریختن از بهر نان از چهر آب ای رنجبر

از حقوق پایمال خویشتن کن پرسشی

چند میترسی ز هر خان و جناب ای رنجبر؟

حاکم شرعی که بهر رشوه فتوی می دهد

کی دهد عرض فقیران را جواب ای رنجبر

جمله آنان را که چون زالو مکندت خون بریز

وندرآن خون دست و پایی کن خضاب ای رنجبر!

جایگاه کارگران در اشعار مدرن فارسی یا سپید

در شعر مدرن فارسی یا شعر سپد هم نگرش های توجه به طبقه کارگر از همان ابتدای شکل گیری این سبک شعری جریان داشت. به عنوان مثال آنطور که علی امینی نجفی در مقاله خود همچنین اشاره کرده؛ نیما یوشیج به عنوان پدر شعر نو در شعرهای «خانواده سرباز» ، «محبس» ، «خارکن» ، «شهید گمنام» ، «مادری و پسری» ، «منظومه مانلی» ، «کار شب پا» و ... ، زندگی روزمره زحمتکشان و کارگران به تصویر کشیده است. امینی نجفی با تکیه بر نمونه هایی تصریح می کند که نیما نیز در شعرهایش از زحمتکشان سخن رانده و گاهی آن ها را به طغیان و قیام نیز می خواند :

نیمایوشیج

در درون تنگنا ، با کوره اش ، آهنگر فرتوت

دست او بر پتک

و به فرمان عروقش دست

دائما فریاد او این است ، و این است فریاد تلاش او :

" ـــ کی به دست من

آهن من گرم خواهد شد

و من او را نرم خواهم دید؟

آهن سرسخت!

قد برآور ، باز شو ، از هم دوتا شو ، با خیال من یکی تر زندگانی کن!"

زندگانی چه هوسناک است ، چه شیرین!

چه برومندی دمی با زندگی آزاد بودن ،

خواستن بی ترس ، حرف از خواستن بی ترس گفتن ، شاد بودن!

او به هنگامی که تا دشمن از او در بیم باشد

( آفریدگار شمشیری نخواهد بود چون)

و به هنگامی که از هیچ آفریدگار شمشیری نمی ترسد ،

ز استغاثه های آنانی که در زنجیر زنگ آلوده ای را می دهد تعمیر...

بر سر آن ساخته کاو راست در دست ،

می گذارد او (آن آهنگر)

دست مردم را به جای دست های خود

او به آنان ، دست ، با این شیوه خواهد داد

ساخته ناساخته ، یا ساخته کوچک ،

او ، به دست کارهای بس بزرگ ابزار می بخشد

او ، جهان زندگی را می دهد پرداخت!

به گفته علی امینی نجفی ، نیما حتی پا را فراتر می گذارد و در منظومه های بلند «ناقوس» ، «مرغ آمین» و «سوی شهر خاموش» یک انقلاب با شکوه را به تصویر می کشد.

او در شعر معروف داروگ به تعبیری تفاوت های دهقانان و کارگران در ایران و شوروی را مدنظر دارد و می گوید :

خشک آمد کشتگاه

در جوار کشت همسایه

گر چه می گویند : "می گریند روی ساحل نزدیک

سوگواران در میان سوگواران."

قاصد روزان ابری ، داروگ! کی می رسد باران؟

بر بساطی که بساطی نیست

در درون کومه تاریک من که ذره ای با آن نشاطی نیست

و جدار دنده های نی به دیوار اطاقم دارد از خشکیش می ترکد

ـــ چون دل یاران که در هجران یاران ـــ

قاصد روزان ابری ، داروگ! کی می رسد باران؟

این پژوهشگر مسائل فرهنگی همچنین تاکید دارد که همنوایی با آرمان محرومان در آثار بیشتر شاعران پیرو نیما یوشیج ازجمله احمد شاملو (بامداد) ، اسماعیل شاهرودی ، سیاوش کسرایی ، نادر نادرپور ، نصرت رحمانی ، منوچهر آتشی ، منوچهر نیستانی ، اسماعیل خویی و... نیز دیده می شود.

منوچهر نیستانی

منوچهر نیستانی از شاعران نسل دوم پیروان نیما نیز در شعری با نام «کارخانه» که به زعم م. آزاد شاید تنها شعر موفق کارگری در شعر امروزی فارسی ست که شعر «درهای کارخانه» کارل سندبرگ را به یاد مخاطب می ‏آورد؛ سروده است :

اینجا

هر دکمه ای به منبع برقیست متصل ،

کار تلاش آهن و بازوست

هر گوشه پیلواری ، پولاد ،

روی زمین چوب

خفته ست و دود عالم ، با اوست

با سینه ها رفاقت دیرین صبر و سل

اینجا ،

گل های لفظ های شما را

- نارسته از لبان

توفان پرغریو هزاران چرخ ،

از دودکش ، به خارج انبار می برد.

اینجا ،

انبار انفجار مدامی پر از صداست ،

بازی بی صدای لبان ، پیک قلب هاست ،

هر سینه ، کوره ای ، وز صد یاد مشتعل

یاد غروب

درهای آهنی بر روی پاشنه می چرخند

مردان چرب خسته ،

بی حرف

دسته دسته ، بیرون می آیند...

یاد غروب و خانه ....

- چه خوب ، آه!

لم دادن و تمدد اعصاب ،

با چای داغ ، و شام لب حوض ،

فریاد بچه ها ،

برخورد دیگ و قاشق مطبخ

و آنگاه ، خواب ،

خواب ...

چشمان نمی توانند این دود را شکافت...

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم در سایه تشکل های صنفی و سیاسی ، شعر کارگری جدی تر از گذشته دنبال شد منوچهر شیبانی ، نصرت رحمانی ، خسرو گلسرخی ، سعید سلطان پور ، محمد مختاری ، عمران صلاحی و سایبر هاکا و... پرچم شعر کارگری را افراشته نگاه داشتند.

در تازه ترین نمونه های شعر کارگری سایبر هاکا که این روزها شاید تنها شاعر این حوزه باشد ، در کتاب «می ترسم بعد از مرگ هم کارگر باشم» سروده است :

همیشه دوست داشتم/ ساعت ها در ارتفاعی بالاتر از شهر بایستم/ و در انبوه ساختمان ها دنبال خانه کسی بگردم/ که دوستش دارم/ برای همین کارگر شدم!

یا این شعر که همزمان فقر و ایمان را در خود جای می دهد :

پدرم کارگر بود/ مرد باایمانی که هر بار نماز می خواند/ از دست هایش/ خجالت می کشید.