ثبت بیوگرافی در گوگل
ثبت بیوگرافی در ویکی پدیا
تبلیغات

در این مطلب جدید در سال 1403 و سال 2024 ، ضرب المثل قدر عافیت کسی داند که به مصیبتی گرفتار آید در مورد افراد ناسپاسی به کار می رود که قدر و ارزش داشته هایشان را نمی دانند.

ریشه ضرب المثل

در روزگاران گذشته ، تاجری که با دادوستد در شهرهای مختلف ایران توانسته بود ثروت قابل توجهی را جمع آوری کند ، تصمیم گرفت تجارتش را گسترش دهد و این بار کالاهای تجاری خود را توسط کشتی از آبها بگذراند و به کشورهای دیگر برساند.ضرب المثل قدر عافیت کسی داند که به مصیبتی گرفتار آیدضرب المثل قدر عافیت کسی داند که به مصیبتی گرفتار آید

تاجر تا بندرگاه کالاهای تجاری را به همراه کارگر همیشگی اش که خیلی به او اعتماد داشت رساند و از آنجا به همراه کارگران کشتی اجناس را در انبار کشتی جا داد. تاجر قبلا با کشتی مسافربری سفر کرده بود و تقریبا با شرایط خاص مسافرت دریایی آشنا بود ولی شاگردش اولین باری بود که اصلا دریا را می دید و چون دریا چیز جدیدی برایش بود خیلی ذوق زده بود.

تا اینکه یواش یواش کشتی از ساحل فاصله گرفت و وارد دریا شد ، کمی که پیش رفتند خشکی دیگر دیده نمی شد. کارگر تاجر یک آن وقتی بلند شد و دید تا چشم کار می کند آب است و آب ، و خبری از خشکی نیست احساس خطر کرد. از طرفی در اثر حرکت امواج ، کشتی دائم در حال حرکت و تکان خوردن بود و همین کار نگهداشتن تعادل را برای فرد سخت می کرد. کم کم کارگر ذوق زده ، پشیمان شد و با خود گفت : عجب کاری کردم. چرا کاری که نمی دانستم چیست را قبول کردم؟ کارگر بیچاره در اثر ترسی که احساس می کرد رنگ و رویش زرد شده بود.

مرد تاجر که چشمش به شاگردش افتاد فهمید که او حالش خوب نیست. جلو رفت و احوالش را جویا شد؟ گفت : نترس! سفر دریایی ممکن است در ابتدا خیلی ترسناک باشد و یا با حالت تهوع همراه باشد ، ولی بعد از چند روز عادت می کنی آن وقت می توانی از زیبایی های دریا لذت ببری. ولی حال شاگرد بدتر از آن بود که بخواهد به حرف ها و نصیحت های تاجر گوش بدهد. وقتی تاجر متوجه شد او آنقدر حالش بد است که اصلا حرف های او را نمی شنود او را رها کرد. شاگرد یکی از ستون های کشتی را گرفته بود به دریای بیکران خیره شده بود.

چند ساعتی از حرف های تاجر با کارگر بیچاره می گذشت ولی او بدون کمترین حرکتی در جای خود ایستاده بود و به دریا نگاه می کرد که ناگهان فریاد زد : من نمی خواهم ، روی کشتی باشم ، غلط کردم ، خوبه؟ می خواهم من رو به خشکی برگردانید.

تاجر جلو رفت و گفت : چه خبرته؟ مگر چه شده؟ گفتم یک کم دیگه صبوری کن ، عادت می کنی ، چرا آبروریزی به راه می اندازی؟ مگر من تو را زوری آوردم؟

ولی حرف های تاجر فایده نداشت کارگر اصلا چیزی نمی شنید و فقط حرف های خود را تکرار کرد. تاجر که دید اینطوری آبرویش می رود مدتی سکوت کرد تا راه چاره ای به ذهنش برسد. بعد رو کرد به کارگرش و گفت : برو ، هرجا که می خواهی بروی؟ من به کارگر ترسو هیچ احتیاجی ندارم و همین حالا تو را در دریا می اندازم ، خودت شنا کن تا به خشکی برسی. و این کار را هم کرد با دست کارگر بیچاره را هُل داد و کارگر به دریا افتاد.

شاگرد بخت برگشته که هر خطری را پیش بینی می کرد الا اینکه تاجر او را به دریا بیندازد. شروع کرد به گریه و زاری و التماس که مرا نجات بدهید کارگران کشتی دویدند تا به او کمک کنند. یکی از آنها از کشتی پایین رفت و به کمک طنابی کارگر بیچاره را نجات داد.

وقتی کارگر روی عرشه رسید احساس کرد اینجا امن ترین جای دنیا در این شرایط است. پس نفس راحتی کشید و گوشه ای نشست و ساعت ها سکوت کرد. مسافران دیگر کشتی که این صحنه را دیدند دور تاجر جمع شدند و گفتند : تو مرد فهمیده و جهان دیده ای هستی این چه کاری بود که تو کردی؟

تاجر رفت کنار کارگرش نشست و گفت : وقتی که می گفتم صبر کن تا اوضاع بهتر شود درک نمی کرد به ذهنم رسید که باید کاری کنم که داشته هایش را غنیمت بداند. او را به دریا انداختم چون مطمئن بودم کارگران او را نجات می دهند. اگر این کار را نمی کردم او هیچ وقت قدر اینکه روی کشتی هست را نمی دانست.

 

پیامها

1. انسان تا یک نعمتی را دارد قدر آن را نمی داند ، اما همین که از دست رفت به قدر و ارزش آن پی می برد.

2. یکی از فواید مشکلات و ناملایمات در زندگی این است که انسان قدر و ارزش نعمت های الهی را بداند و شکرگزار باشد.

3. رفاه زدگی در جامعه موجب غفلت آن از توانایی ها و امکانات خود و در نتیجه سقوط آن جامعه می باشد.

4. انسان هایی که در مشکلات بزرگ شده و با رنج و تلاش به مقام و ثروت می رسند ، قدر و ارزش موقعیت خود را می دانند.

 

موارد کاربرد

1. خطاب به شخصی که ارزش عافیت و سلامتی خود را نمی داند.

2. خطاب به انسان های مرفه و بی درد که از رنج و غم دیگران خبری ندارند.

 

ضرب المثل های هم مضمون

ـ تو قدر آب چه دانی که در کنار فراتی.

ـ دست بریده ، قدر دست بریده می داند.

ـ شکسته استخوان داند بهای مومیایی را.

ـ علف درب آغل ، تلخ است.

ـ ماهی که بر خشک اوفتد ، قیمت بداند آب را.

ـ قدر نان را گرسنه می داند.

ـ گاو تا وقتی دُمَش را از دست نداده ارزش دُم را نمی داند.

ـ لذت انگور ، زن بیوه داند نه خداوند میوه.(2)

 

اشعار هم مضمون

کسی قیمت تندرستی شناخت * که یک چند بیچاره در تب گداخت (سعدی)

من آن روز را قدر نشناختم * بدانستم اکنون که درباختم (سعدی)

نداند کسی قدر روز خوشی * مگر روزی افتد به سختی کِشی (سعدی)(3)

 

ریشه های قرآنی حدیثی

امام علی(علیه السلام) : «اِنَما یُعرَفُ قَدرُ النِعَمِ بِمُقاساةِ ضِدِها؛ قدر نعمت ها در مقایسه با ضد آنها شناخته می شود.»(4)

امام حسن(علیه السلام) : «تُجهَلُ النِعَمُ ما اَقامَت ، فَاِذا وَلَت عُرِفَت؛ نعمت ها تا هستند ناشناخته اند و همین که رفتند شناخته می شوند».(5)

 

لغات

عافیت : سلامتی.

عجم : غیر عرب.

محنت : رنج.

ملاطفت : مهربانی.

عیش : زندگی آسوده.

منقَض : کم شدن.

پسندیده آمد : خوش آمد.

اعراف : نام سرزمینی میان بهشت و جهنم.

آغل : جایی که چارپایان را در آن نگه می دارند.

مومیایی : سختی کِشی : رنج بردن.

 

پی نوشت ها

1. حسن ذوالفقاری ، داستان های امثال ، تهران ، مازیار ، چ 2، 1385، ص 674.

2. غلامرضا حیدری ابهری ، حکمت نامه پارسیان ، قم ، نشر جمال ، چ 1، 1385، ص 682.

3. همان.

4. تمیمی آمدی ، غررالحکم و دررالکلم ، تحقیق : جلال الدین محدث ، تهران ، دانشگاه تهران ، چ 3، 1360، ح 3879.

5. علامه مجلسی ، بحارالانوار ، بیروت ، دار احیاء التراث ، چ 3، 1403 هـ.ق ، ج 78، ص 115.

بیوگرافی

پیج اینستاگرام نم نمک

این مطلب مفید بود؟
(15 رای)
84%

نظر دادن