بیوگرافی شیخ بهایی و همسر و فرزندانش[اختراعات عجیبش]

زندگینامه شیخ بهایی و همسرش(Sheikh Bahaei)

• نام اصلی : بهاءالدین محمد بن حسین عاملی
• نام مستعار : شیخ بهایی
• متولد : 8 اسفند 925 لبنان
• درگذشت : 8 شهریور 1000 (75 سال) اصفهان
• پیشه : دانشمند
• والدین : عزالدین حسین عاملی
• همسر : کفایت خاتون
• مذهب : تصوف و عرفان

بیوگرافی کامل شیخ بهایی

بهاءالدین محمد بن حسین عاملی معروف به شیخ بهایی متولد 8 اسفند 925 خورشیدی در بعلبک همه چیزدان ، حکیم ، علامه فقیه ، عارف ، منجم ، ریاضیدان ، شاعر ، ادیب ، مورخ و دانشمند نامدار سده دهم و یازدهم هجری ایران بود.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

شیخ بهایی - Sheikh Bahaei

بهایی در دانش های فلسفه ، منطق ، هیئت و ریاضیات دانایی داشت ، در حدود 95 کتاب و رساله از او در سیاست ، حدیث ، ریاضی ، اخلاق ، نجوم ، عرفان ، فقه ، مهندسی ، هنر و فیزیک بر جای مانده است. به پاس خدمات او به علم ستاره شناسی ، یونسکو سال 2009 که مصادف با سال نجوم می بوده نام شیخ را در لیست مفاخر ایران ثبت کرد. وی از دوستان نزدیک میرداماد بود.

تولد و خانواده

وی از نوادگان حارث همدانی یکی از یاران علی ابن ابی طالب است که در بعلبک متولد شد.

بعلبک در نزدیکی جبل عامل ، امپراتوری عثمانی (لبنان امروزی) بوده است.

دوران کودکی را در جبل عامل ، از نواحی شام ، در روستایی به نام «جبع» یا «جباع» زیست ، او از نوادگان «حارث بن عبدالله اعور همدانی» بوده است. خاندان او از خانواده های معروف جبل عامل در سده های دهم و یازدهم خورشیدی بوده اند. پدر او از شاگردان برجسته شهید ثانی بوده است.

مهاجرت به ایران

پدرش عزالدین حسین عاملی به خاطر اذیت شیعیان آن منطقه توسط دولت عثمانی از یک سو و دعوت شاه تهماسب صفوی برای حضور در ایران ، به سوی ایران رهسپار گردید و چون به قزوین رسیدند و آن شهر را مرکز دانشمندان بزرگ ایرانی یافتند ، در آن سکنی گزیدند و بهاءالدین به شاگردی پدر و دیگر دانشمندان آن عصر مشغول شد.

خانه شیخ بهایی

وضعیت ازدواج و همسر و فرزندان شیخ بهایی

همسر شیخ بهائی ، دختر شیخ علی منشار عاملی ، زنی دانشمند بود که پس از درگذشت پدر ، کتابخانه نفیس 4 هزار جلدی او را به ارث برد و شیخ بهائی آن را در 1030ق وقف کرد. این کتابخانه پس از وفات شیخ بهایی ، به سبب اهمال در نگهداری از بین رفت. برخی بر این عقیده اند از این که بهائی مدت زیادی از عمر خود را به تنهایی در سفر گذرانده ، می توان حدس زد که فرزندی نداشته است. بیشتر منابع نیز فرزندی برای او معرفی نکرده و بعضی او را عقیم دانسته اند و برخی گفته اند او فرزند پسری نداشته است.

درگذشت و آرامگاه

وی در 8 شهریور 1000 خورشیدی در اصفهان درگذشت و بنابر وصیت خودش پیکر او را به مشهد بردند و در کنار آرامگاه علی بن موسی الرضا جنب موزه آستان قدس به خاک سپردند. امروزه آرامگاه وی بین مسجد گوهرشاد و صحن آزادی و رواق امام خمینی در رواقی که به یاد او نامگذاری شده قرار دارد.

آرامگاه شیخ بهایی

آثار و کتابهای شیخ بهایی

• جامع عباسی
• الزبده فی الاصول
• اربعین
• مثنوی سوانح الحجاز (نان و حلوا)
• کشکول
• صمدیه
• مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین
• حبل المتین فی اِحکام احکام الدین
• الاثنا عشریه
• زبده الاصول
• الاربعون حدیثا
• مفتاح الفلاح
• حدائق الصالحین
• حدیقة هلالیه
• التحضیر

تصویر نقاشی از میرفندرسکی و شیخ بهایی

شیخ بهایی و شاه عباس اول

عمده فعالیت های سیاسی شیخ بهایی در عهد شاه عباس بزرگ صورت گرفت ، شاه عباس بزرگ ترین پادشاه سلسله صفوی ضمن آنکه ایران را به اقتدار گذشته اش بازگرداند ، زمینه رشد و شکوفایی خارق العاده فرهنگ ، هنر و معارف دینی را نیز فراهم کرد.

خدمات علمی و عمرانی و اختراعات

تعیین سمت قبله مسجد شاه اصفهان : مهارت وی در ریاضی و معماری و مهندسی معروف بوده و از مهم ترین خدمات شیخ بهایی در رونق بخشیدن به شهر اصفهان تعیین سمت قبله مسجد شاه اصفهان است. این قبله یابی که با استفاده از ابزارهای آن زمان صورت پذیرفته هفت درجه با جهت واقعی قبله اختلاف دارد.

سایر خدمات عمرانی که به شیخ بهایی نسبت داده می شود :

1 - طراحی منار جنبان اصفهان که هم اکنون نیز پا برجاست

منارجنبان با طراحی شیخ بهایی

2 - تقسیم آب زاینده رود به محلات اصفهان و روستاهای مجاور رودخانه

یکی از ابداعات جالب و اختراعات شیخ بهایی تقسیم صحیح و طریقه مهندسی آب زاینده رود به محله ها و باغات شهر اصفهان بود . او با محاسبه دقیق و به دست آوردن آمار بارندگی مناطق مختلف اصفهان ، حومه و کوهستان های اطراف و همچنین سرچشمه زاینده رود ، طرح دقیق نهر ها و شیب و عرض جویبار ها و سهم استفاده آب هر باغ و محله و منزل ، به اختلاف چندین ساله مردم این منطقه پایان داد. شیخ بهایی طرز تقسیم بندی جریان آب زاینده رود را با توجه به محاسبات خیلی دقیق به 33 سهم تقسیم نمود که هر سهم معادل 5 شبانه روز قسمتی از آب رودخانه است که باید آب موجود در رودخانه به هر محله سرازیر شود که امروزه با نصب دستگاه های مختلف آب سنج ها ، در نقاط زاینده رود به همان نتیجه رسیده اند که او در 420 سال قبل رسیده بود.

3 - ساخت گلخن گرمابه ای است که هنوز در اصفهان مانده معروف به حمام شیخ بهایی

ماجرای این حمام و گرم نگه داشتن آب آن ، با یک شمع ، از اختراعات شیخ بهایی است که به رازی حل نشدنی در تاریخ تبدیل شده بود که با کنکاش های پی در پی بالأخره راز این حمام 300 ساله کشف شد. شیخ بهایی با استفاده از طلا که رسانایی بالا و در انتقال گرما نقش موثری دارد ، منبع این حمام را ساخت و به دلیل استفاده از طلا و جلوگیری از سرقت آن ، راز ساخت آن را پنهان نگه داشت. به احتمال نزدیک به یقین گرم شدن حمام با یک شمع از روی ایده شمع خودکار احمدبن موسی بن شاکر خراسانی ساخته شده است. تأمین مایع سوخت ، در زمان شیخ بهایی با یک لوله زیرزمینی به عصار خانه جنب حمام وصل شده بود و با تولید روغن های کرچک ، کنجد و روغن های سوختی دیگر که در محل مذکور روغن کشی می شده ، تأمین می گردید. روی شمع مذکور ظرف لگن مسی بوده که حجم آبی را برابر با 3 و یا 4 سطل گنجایش داشته و مرتبا در شبانه روز گرم بوده و آب آن برای کسانی که از شستشو فراغت یافته و سربینه حمام قسمت خروجی نزدیک در کار گذاشته و جاسازی کرده بودند.

عکس حمام شیخ بهایی

4 - طرح ریزی کاریز نجف آباد-اصفهان که به نام قنات زرین کمر

در دوره صفوی شهر نجف آباد با طرح شیخ بهایی و به پیشنهاد او به عنوان یک شهر جدید احداث شده است. در مورد انگیزه ایجاد شهر نجف آباد نظرات مختلفی وجود دارد و مشهورترین این نظرات این است که ، نذورات و عایدات موقوفات منطقه اصفهان ، با کاروانی از اصفهان به سوی نجف اشرف می رفت که پس از پیمودن 25 کیلومتر از حرکت باز ایستاد و دیگر پیش نرفت. شیخ بهایی چاره را در این دید که با اذن شاه عباس ، محمولات شتران را هزینه بنای شهری کنند به نام نجف آباد. نجف آباد نقشه معماری و شهرسازی پیشرفته ای دارد که گفته می شود نقشه اصلی آن از سوی شیخ بهایی ترسیم شده است و در موزه شهر لیسبون پایتخت پرتغال نگهداری می شود.

قنات زرین کمر نجف آباد با طراحی شیخ بهایی

5 - ساخت مدرسه چهارباغ روی لجنزار

از دیگر اختراعات شیخ بهایی و ابتکار عمل های وی بنای مسجد مشهور چهارباغ است که چون در مسیر یکی از کانال های آب زاینده رود قرار داشت و امکان نداشت که روی آن همه لجن و آب ، ساختمان عظیم و سنگی ساخته شود و ساختمان ، با خطر ریزش مواجه می شد ، شیخ بهایی دست به ابتکار جالبی زد. او برای انجام این کار پیشنهاد کرد که ابتدا ، مقدار زیادی زغال چوب به ضخامت 2 متر در سرتاسر پی ساختمان پخش کنند و پس از کوبیدن زغال در کف پی ها روی آن را با ساروج و شفته پر کرده و پی های ساختمان را روی ساروج و شفته ، قرار دهند. او دستور داد هر روز صبح چند سکه طلا را در خاک ملات ها بریزند و سپس گل درست کنند و به مردم اطلاع دهند که بیایند و سکه ها را برای خود بیابند. مردم ، گروه گروه گل ملات ها را از صبح لگدمال کرده و تا غروب ، تعدادی سکه برای خود پیدا می کردند و با این روش گل ملات ها کاملا عمل می آمد؛ امروزه ، این بنا به مدرسه چهارباغ ، مشهور است. روش ساخت گل مخصوص شیخ بهایی برای بنای ساختمان های عظیم روی مرداب ها و لجنزارها ، بعدها بسیار مورد توجه و تقلید اروپاییان قرار گرفت.

6 - نان سنگک ، حلواشکری و فرنی

بنا به روایتی نان سنگک ، حلواشکری و فرنی را از اختراعات شیخ بهایی می دانند. در تقویم سالنمایی که توسط کمیته نانوایان تهران که در 19 اردیبهشت سال 1326 شمسی در تهران چاپ شده در رابطه با تاریخچه و چگونگی پیدایش نانوایی و نان سنگک این گونه آمده است : "شاه عباس برای رفاه حال طبقات تهی دست و لشگریان خود که غالبا در سفر احتیاج به نان و خورش موقت و فوری داشتند و لازم بود به هر شهری می رسند نانواهایی باشند که بتوانند به قدر مصرف سربازان نان تهیه نمایند و غذایی باشد که خورش نان قرار دهند ، درصدد چاره برآمد. وی حل این مشکل را از "شیخ بهایی" که از اجله علما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی با تفکر و تعمق تنور سنگکی را ابداع نمود. این اختراع که با دقت و هوشیاری طرح و عملی شده است به قدری کامل و دقیق است که پس از گذشت چند صد سال هنوز به همان صورت اولیه مورد استفاده و نانی که از تنور سنگکی بدست می آید ، مأکول ترین نان است. در اجرای این کار دستور داده می شود که روی توری مقداری ریگ و سنگ ریزه بریزند و در زیر آن آتش پرحجمی روشن نمایند تا ریگها کاملا داغ گردند و آنگاه خمیر نان را با دست در روی تخته ای پهن کرده و در روی سنگ های داغ قرار دهند تا بپزد.

شیخ بهایی دانشمند و شاعر ایرانی

منابع : نم نمک | شیخ بهایی اینستاگرام/ شیخ بهایی فیسبوک/ صفحه شخصی شیخ بهایی/شیخ بهایی ویکی پدیا/ شیخ بهایی تلگرام