حدیث در مورد صبر و تحمل سختی ها
صبر یکی از محبوترین اعمال در پیشگاه خداوند است که بیش از هفتاد بار در قرآن ذکر شده است. احادیث و روایات بسیاری نیز در مورد فضیلت صبر و شکیبایی وجود دارد.
صبر نقش مهمی در رسیدن انسان به کمالات را دارد. در احادیث و روایات پیامبر و ائمه معصوم(ع) ، به دارندگان صفت صبر و بردباری ، ثواب و اجر بی شماری معرفی شده است. در این بخش از دین و مذهب نم نمک ، بخشی از این احادیث را برگزیده و ارائه کرده ایم.
صبر و ایمان
حضرت محمد (ص) فرمودند :
ایمان دو نیمه دارد ، نیمی از آن در صبر است ، و نیمی از آن در شُکر نهفته است.(نهج الفصاحه ، 1070)
صبر نشانه ایمان
امام علی(ع) فرمودند :
مرد حقیقت ایمان را نمی چشد تا اینکه دارای سه خصلت شود :
به مسائل دینی آگاهی کامل داشته باشد.
در گرفتاریها صبور باشد.
در زندگی حساب و اندازه داشته باشد.(بحارالانوار ، ج 71، ص85)
صبر ، سلاح مومن
حضرت محمد (ص) فرمودند :
چه نیکو سلاحی است صبر و دُعا برای مومن.(نهج الفصاحه ، 3128)
صبر از کمالات انسان
امام محمد باقر(ع) فرمودند :
تمام کمالات در سه چیز است : فقاهت و شناخت دقیق دین ، صبر بر ناملایمات و سختی ها ، مدیریت و برنامه ریزی برای زندگی.(تحف العقول ، صفحه 213)
صبر در برابر مصیبت
امام علی (ع) فرمودند :
صبر آن است که انسان مصیبتی را که به او می رسد ، تحمل کند و خشم خود را فرو برد. (غررالحکم ، ج2، حدیث 1874)
صبر نشانگر درون انسان
امام صادق(ع) فرمودند :
صبر ، آنچه را که در درون بندگان خدا ازنور و صفا وجود دارد ، آشکار می کند و بی صبری و ناشکیبایی ، آنچه را که در درون آنها از ظلمت ووحشت است ، ظاهر می سازد. (بحار الانوار ، ج 68، ص 90، ح 44)
صبر نسبت به ایمان
حضرت محمد (ص) فرمودند :
صبر نسبت به ایمان مانند سر است نسبت به تن. (اصول کافی ، ج3، باب الصبر ، حدیث 3)
صبر در کارها همانند سر در بدن است ، همانطور که وقتی سر از بدن جدا شود ، بدن فاسد میشود ، هنگامی هم که صبر از کارها جدا شود کارها تباه میشود. (بحارالانوار ، ج71، ص73)
ریشه صبر
امام علی(ع) فرمودند :
ریشه صبر ، ایمان نیکو و عقیده استوار به خداوند است. (غررالحکم ، ج2، حدیث 3184)
صبر ، محبوب ترین عمل نزد خدا
امام سجاد(ع) فرمودند :
نزد خداوند متعال حالتی محبوبتر از یکی از این دو حالت نیست : حالت غضب و خشمی که مومن با بردباری و حلم از آن بگذرد و حالت بلا و مصیبتی که مومن آن را با صبر و شکیبائی پشت سر بگذارد.(مستدرک الوسائل ، ج2، ص424)
عاقبت صبر
امام صادق(ع) فرمودند :
عاقبت صبر و شکیبایی خیر است ، بنابراین صبر کند تا پیروز شوید. (بحارالانوار ، ج71، حدیث 96)
اجر و ثواب صبر
امام علی (ع) فرمودند :
اگر صبر کنی به مقام و منزلت نیکان میرسی و اگر بی تابی کنی ، آن تو را به آتش وارد میکند. (غررالحکم ، ج 3، ح3713)
تنها کسی به نعمت های آخرت میرسد ، که در مقابل گرفتاریهای دنیا صبر و شکیبایی داشته باشد. (غررالحکم ، ج6، حدیث 10752)
امام باقر(ع) فرمودند :
کسی که صبر کند ، و کلمه استرجاع ، یعنی (انا لله و انا الیه راجعون) بگوید و هنگام گرفتاری خدا را ستایش کند ، پس او از کار خدا خشنود است و اجرش با خداست و کسی که این چنین نکند ، سرنوشت او تغییر نمیکند و مذمت میشود و پاداش او هم از بین میرود. (بحارالانوار ، ج71، ص96)
امام حسن عسکری (ع) فرمودند :
هرکس ورع و پرهیزگاری روش زندگی او ، بزرگواری و سخاوت عادت او و صبر و بردباری برنامه اش باشد ، دوستانش زیاد خواهند بود و دیگران او را مورد مدح و ستایش قرار می دهند. (بحار الانوار ، ج 75، ص 379)
نشانه های انسان صبور
حضرت محمد (ص) فرمودند :
نشانه انسان صبور در سه چیز است :
اینکه کسل نمیشود
دل تنگ نمیشود
از پروردگارش شکایت نمیکند
چرا که وقتی کسل شود ، حق را ضایع و تباه خواهد کرد ، و هنگامی که دلتنگ شد ، سپاسگزاری نمیکند و وقتی که از پروردگارش شکایت کند ، گناه خواهد کرد. (بحارالانوار ، ج71، ص86)
موارد صبر
امام علی (ع) فرمود :
صبر یا بر مصیبت است ، یا بر اطاعت خدا ، یا در مقابل معصیت است که قسمت سوم صبر که در مقابل معصیت است از دو قسمت قبلی با ارزش تر است. (میزان الحکمه ، ج 5، حدیث 10101)
نتیجه صبر و ناشکیبایی
حضرت علی(ع) فرمودند :
اگر صبر کنی ، به خاطر صبر خودبه مقامات ابرار و نیکوکاران می رسی و اگر بی صبری کنی ، این بی صبری تو را در عذاب دوزخ وارد می کند. (غرر الحکم ، ح 3713)
معنای حلم و بردباری
امام هادی(ع) فرمودند :
یکی از اصحاب از امام هادی (ع)پیرامون معنای حِلم و بردباری سوال نمود؟ حضرت در پاسخ فرمود : این که در هر حال مالک نَفس خود باشی و خشم خود را فرو بری و آن را خاموش نمائی و این تحمل و بردباری در حالی باشد که توان مقابله با شخصی را داشته باشی. (مستدرک الوسائل ، ج2، ص304، حدیث 17)
صبر تکیه گاهی در زندگی
امام جواد(ع) فرمودند :
در زندگی ، صبر را تکیه گاه خود ، فقر و تنگ دستی را همنشین خود قرار بده و با هواهای نفسانی مخالفت کن. و بدان که هیچگاه از دیدگاه خداوند پنهان و مخفی نخواهی ماند ، پس مواظب باش که در چه حالتی خواهی بود. (بحارالأنوار ، ج75، ص 358، حدیث 1)
صبر در اطاعت خدا و ترک معاصی
امام کاظم (ع) فرمودند :
بر طاعت خدا صبر کن و در ترک معاصی او شکیبا باش؛ زیرا دنیا لحظه ای بیش نیست. آنچه گذشته جای شادی و غم ندارد و از آنچه نیامده نیز خبری نداری. پس لحظه ای را که در آن به سر می بری ، صبور باش چنان که گویی خوشبخت و خوشحالی. (بحارالأنوار ، ج. 75، ص 311، ح 1)
بهشت پاداش صبور بودن
امام باقر (ع) فرمودند :
بهشت آمیخته به سختیها و صبر و بُردباری است ، پس هر کس در دنیا بر سختی ها شکیبا و صبور باشد ، وارد بهشت می شود ، و جهنم آمیخته به شهوات و خوشگذرانیهاست. پس هر کس خواسته ها و شهوات نفس خود را تأمین کند ، وارد آتش می شود. (اصول کافی ، ج73، ص2 ، حدیث 7)
صبر آسانتر از تحمل عذاب
امام علی (ع) فرمودند :
صبر بر طاعت خدا ، از صبر بر عذاب او آسانتر است. (غررالحکم ، ج2،حدیث 1731)
صبر انسانهای آزاده
ابوبصیر از امام صادق (ع) نقل کرده که فرمودند :
انسان آزاده همیشه آزاده است ، اگر حادثه ای برای او پیش آید ، صبر و شکیبایی دارد ، و اگر مصیبتها بر او فرو ریزد ، او را نمی شکند اگرچه اسیر و مغلوب شود و آسایش او به سختی تبدیل شود. (بحارالانوار ، ج71، ص69)