آشنایی با بیمه اختیاری و مشاغل آزاد تامین اجتماعی + تفاوت

آشنایی کامل با بیمه اختیاری و مشاغل آزاد تامین اجتماعی و تفاوت آنها

قانون تامین اجتماعی این قابلیت را دارد که افرادی را که مشمول هیچ بیمه ای نیستند ، تحت پوشش قرار دهد.در این چارچوب بیمه بر اساس قانون تامین اجتماعی به دو دسته عمده تقسیم می شود :

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

انواع بیمه تامین اجتماعی

الف : بیمه اجباری : بیمه اجباری شامل کلیه مشمولین قانون کار و کسانی است که در قبال دریافت مزد و حقوق در کارگاه ها ، کارخانه ها و شرکت ها مشغول به کارند.

ب : بیمه های خویش فرما : بیمه خویش فرما به دو دسته تقسیم می شود :

1. بیمه اختیاری

2. بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد

بیمه اختیاری چیست و هزینه دفترچه و حق بیمه آن چقدر است؟

بیمه تامین اجتماعی شامل گروه های مختلف اجتماعی است که به تدریج تحت پوشش خدمات و حمایت های خاص آن قرار گرفته و می گیرند.

نحوه محاسبه بیمه اختیاری

بیمه اختیاری برای کسانی است که تحت پوشش بیمه خاصی نیستند.متقاضی این نوع بیمه ، مستقیما با مراجعه به شعب سازمان تامین اجتماعی خواهان انعقاد قرارداد بیمه اختیاری می شود و موظف است خود ، حق بیمه را در زمان تعیین شده پرداخت کند.

درصورت عدم پرداخت حق بیمه در موعد مقرر قرارداد بیمه او باطل می شود و متقاضی موظف است در چارچوب ضوابط مجددا درخواست خود را ارائه کند.البته متقاضی بیمه اختیاری می تواند برای انعقاد بیمه اختیاری با سازمان وکیل بگیرد.

در متن وکالت نامه باید دقیقا موضوع وکالت مبنی بر انعقاد قرارداد بیمه اختیاری ذکر شود و قراردادهای وکالتی که به صورت کلی تنظیم شده باشند در این خصوص فاقد اعتبارند.

سازمان تامین اجتماعی از زمان ثبت تقاضای بیمه اختیاری در دفتر شعبه موظف است حداکثر ظرف دو ماه موضوع را بررسی و استحقاق یا عدم استحقاق را کتبا به متقاضی اعلام کند.

در صورت وجود شرایط سنی و سابقه انعقاد قرارداد بیمه اختیاری ، متقاضی و افراد تحت تکفل برای معاینه پزشکی به پزشک معتمد سازمان معرفی می شوند.

متقاضیانی که هنگام ارائه تقاضا بیشتر از نه ماه از قطع پرداخت حق بیمه آن ها نگذشته باشد از انجام معاینات پزشکی معاف هستند.

چنانچه بیمه شدگان اختیاری با اشتغال در کارگاه های مشمول قانون کار و تامین اجتماعی تحت پوشش بیمه اجباری قرار بگیرند یا مشمول صندوق های بیمه ای دیگر شوند موظف اند آن را کتبا به اطلاع سازمان برسانند تا برای قطع بیمه اختیاری آنان اقدام شود؛در غیر این صورت حق بیمه های دریافتی پس از کسر هزینه های اداری مربوط مسترد می شود و سابقه ایجادشده حذف می گردد.

* شرایط بیمه اختیاری

کسانی می توانند بیمه اختیاری شوند که دارای شرایط زیر باشند :

• داشتن حداقل 30 روز سابقه پرداخت حق بیمه
• داشتن حداکثر 50 سال سن (مرد و زن)

در صورتی که سن متقاضی در زمان تقاضا بیش از 55 سال باشد باید ، معادل مدت مازاد سنی ، سابقه حق بیمه را بپردازد.

برای مثال ، اگر متقاضی بیمه اختیاری 57 ساله باشد باید هنگام درخواست دو سال سابقه پرداخت حق بیمه را بپردازد و اگر 60 ساله باشد داشتن پنج سال سابقه الزامی است.

متقاضیانی که بیش از ده سال سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشند از شرط سنی معاف اند و با هر سنی می توانند بیمه شوند.

چنانچه بیمه شده ای یکبار با سازمان قرارداد بیمه اختیاری منعقد کرده باشد تا سه بار حق انعقاد قرارداد بیمه اختیاری را بدون شرط سنی خواهد داشت.

البته دوران انقطاع جزء بیمه و سوابق فرد منظور نخواهد شد.برای کسانی که بیش از سن مقرر سن دارند ، سوابق انتقالی از صندوق های دیگر برای تامین سابقه مورد نیاز محاسبه نخواهد شد.

چنانچه متقاضی بیمه اختیاری با ارائه مدارک و اسناد غیرقانونی و جعلی مبادرت به انعقاد قرارداد کند ، بیمه وی قطع می شود و نمی تواند از مزایای سازمان استفاده کند.

* درصد حق بیمه اختیاری

درصد حق بیمه متقاضیان بیمه اختیاری 27 درصد دستمزد و حقوق توافق شده است.بیمه اختیاری بر اساس حق بیمه مذکور کلیه تعهدات بیمه ای را شامل می شود.

علاوه بر حق بیمه فوق دولت نیز پرداخت 3 درصد از حق بیمه را طبق قانون تامین اجتماعی (ماده 28 قانون تامین اجتماعی) متعهد شده است.

باید توجه داشت که مسئول پرداخت حق بیمه در بیمه های اختیاری ، خود شخص بیمه شده است.

* مبنا و نحوه محاسبه حق بیمه در بیمه های اختیاری

متقاضیان بیمه اختیاری می توانند دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه را خود مشخص کنند ، برای این منظور باید آن را بین حداقل و حداکثر دستمزد هر سال تعیین کنند.

بیمه شدگان اختیاری می توانند با ارائه درخواست ، هر دو سال یکبار ، دستمزد مبنای محاسبه حق بیمه ماهانه خود را 10 درصد افزایش دهند.

* مهلت پرداخت حق بیمه

بیمه شدگان اختیاری موظف اند حق بیمه خود را حداکثر تا آخرین روز دو ماه بعد به شعبه تامین اجتماعی پرداخت کنند ، در غیر این صورت قرارداد منعقدشده از اولین روز ماهی که حق بیمه پرداخت نشده لغو می شود و ادامه بیمه موکول به درخواست جدید خواهد بود.

اولین پرداخت حق بیمه باید همزمان با انعقاد قرارداد صورت گیرد.

* نحوه ارائه درخواست و عقد قرارداد بیمه اختیاری

متقاضی بیمه اختیاری باید با مراجعه به شعبه تامین اجتماعی که سوابق پرداخت حق بیمه در آن متمرکز است ، فرم مربوطه را دریافت و تکمیل کند ، سپس آن را همراه یک قطعه عکس و رسید اخذشده از شعبه ارائه کند.

پس از انجام اقدامات فوق ، شعبه موظف است حداکثر ظرف دوماه از تاریخ ثبت درخواست در دفتر شعبه ، وضع متقاضی را از نظر استحقاق یا عدم استحقاق او بررسی و نتیجه را اعلام کند.

بررسی شعبه شامل سن ، سابقه ، معرفی به کمیسیون پزشکی و دریافت نتیجه و سایر مراحل اداری است. چنانچه متقاضی واجد شرایط تشخیص داده شد باید حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ اعلام آن برای انعقاد قرارداد به شعبه مراجعه کند و حداکثر ظرف ده روز پس از انعقاد قرارداد بیمه اختیاری ، حق بیمه را از تاریخ درخواست به صورت یکجا پرداخت نماید.

* تعهدات سازمان در قبال بیمه شدگان اختیاری

بیمه شدگان اختیاری خدمات زیر را دریافت خواهند کرد :

• مستمری بازنشستگی ، فوت و ازکارافتادگی
• خدمات درمانی
• هزینه کفن و دفن همانند بیمه شدگان اجباری
• وسایل کمک پزشکی ، همانند بیمه شدگان اجباری

کمک هزینه ازدواج ، ازکارافتادگی جزئی ، غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری و بیمه بیکاری شامل بیمه شدگان اختیاری نمی شود؛زیرا این بیمه شدگان دارای کارفرما نیستند همچنین در کارگاه های مشمول قانون کار اشتغال ندارند و خود مستقیما خواهان ادامه بیمه به طور اختیاری هستند.

به غیر از موارد فوق شرایط مربوط به برخورداری از خدماتی از قبیل بازنشستگی ، ازکارافتادگی کلی غیرناشی از کار ، مستمری بازماندگان و... همانند بیمه شدگان اجباری است.

سوال : آیا کسی که قبلا بیمه اختیاری بوده و حالا در شهر یا محل دیگری زندگی می کند و می خواهد خود را بیمه کند باید برای بیمه مجدد به شعبه یا شهر قبلی خود مراجعه کند؟

پاسخ : با توجه به اصلاحات جدید در این زمینه ، دیگر نیازی به مراجعه به شهر یا شعبه قبلی نیست و متقاضی می تواند در شعبه محل یا شهر اقامت خود بیمه اختیاری درخواست کند.

سوال : پدر من کارگر است ، بالای 60 سال سن دارند و تحت پوشش هیچ بیمه ای نیست. آیا راهی برای بیمه کردن ایشان وجود دارد؟

پاسخ : با توجه به اینکه ایشان سابقه بیمه ای ندارند و سنشان نیز بالاست ، نمی توانند بیمه خویش فرما شوند. تنها در صورتی که در کارگاهی مشغول به کار شوند تا حق بیمه ایشان به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود.

سوال : همسر من کارت پایان خدمت ندارد و متولد 1361 است. ایشان مشغول به کار آزاد هستند و تا به حال تحت پوشش هیچ بیمه ای نبوده اند. به نظر شما برای استفاده از تسهیلات بازنشستگی و... ، از چه طریق می توانند بیمه شوند؟ در ضمن من مشغول به کارم و جداگانه تحت پوشش بیمه اجباری هستم.

پاسخ : بیمه نیازی به کارت پایان خدمت ندارد ، ولی قرارداد کار با کارت پایان خدمت منعقد می شود؛ چراکه در غیر این صورت برای کارفرما مسئولیت دارد. همسر شما می تواند خود را بیمه خویش فرما کند ، یعنی بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد.

سوال : آیا کلیه متقاضیان بیمه اختیاری می توانند دستمزد مبنای حق بیمه را خود انتخاب کنند؟

پاسخ : تعیین دستمزد مبنای حق بیمه برای متقاضیانی که بیش از ده سال سابقه بیمه ای دارند بر اساس میانگین آخرین 360 روز کارکرد بیمه آنان صورت می گیرد.

آخرین تغییرات : بخشنامه مورخ 1398/5/1

بخشنامه 686

امور فنی بیمه‏ شدگان

اصلاح ماده 3

آئین نامه ادامه بیمه به طور اختیاری

به موجب بند 7 مصوبه هشتاد و پنجمین جلسه هیأت امنای سازمان تأمین اجتماعی و صندوق‏های تابعه مورخ 19‏/10‏/97 اصلاحاتی در ماده 3 آئین نامه ادامه بیمه به طور اختیاری مصوب 26‏/06‏/85 و اصلاحیه مورخ 20‏/11‏/86 شورای عالی تأمین اجتماعی و 11‏/11‏/89 و 09‏/10‏/96 هیأت امنای سازمان تأمین اجتماعی و صندوق‏های تابعه در خصوص نحوه تعیین دستمزد و همچنین مبنای پرداخت حق بیمه متقاضیان ایجاد گردیده است. بر این اساس بندهای 19، 20 و 21 بخشنامه جایگزین 651 امور فنی بیمه شدگان از تاریخ صدور این بخشنامه به شرح ذیل تغییر می‏یابد :

الف ‏- مبنای پرداخت حق بیمه مشمولین برای کسانی که بیش از 5 سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند بین 70 تا 100 درصد میانگین دستمزد آخرین 360 روز قبل از ثبت تقاضای ادامه بیمه به طور اختیاری به انتخاب متقاضی خواهد بود مشروط بر اینکه از 2‏‏‏/1حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار کمتر نباشد و مبنای پرداخت حق بیمه متقاضیانی که 5 سال و یا کمتر از 5 سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند به انتخاب متقاضی بین 2‏‏/1حداقل و حداکثر دستمزد شاغلین خواهد بود.

ب ‏- از ابتدای هر سال به میزان درصدی که طبق مقررات مصوب شورای عالی کار به سطوح دستمزد شاغلین اضافه می‏گردد مبنای کسر حق بیمه بیمه شدگان افزایش می‏یابد. در هر حال مبنای پرداخت حق بیمه از 2‏‏/1حداقل دستمزد کمتر و از حداکثر دستمزد مصوب بیشتر نخواهد بود.

ج ‏- کلیه بیمه شدگان ادامه بیمه به طور اختیاری که در ردیف بیمه پردازان فعال قرار دارند و مبنای پرداخت حق بیمه آنان بین حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار تا 2‏‏/1 حداقل دستمزد مصوب می‏باشد از ابتدای سال 1398 مبنای پرداخت حق بیمه آنان تا 2‏‏/1 حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار اصلاح و مبنای پرداخت حق بیمه و ارائه تعهدات قرار می‏گیرد.

بیمه مشاغل آزاد چیست و هزینه دفترچه و حق بیمه آن چقدر است؟

نحوه محاسبه بیمه مشاغل آزاد

تعریف :

* صاحبان حرف و مشاغل آزاد به افرادی اطلاق می شود که برای انجام حرفه و شغل مورد نظر با داشتن کارگر و یا خود به تنهایی (خویش فرما) به استناد مجوز اشتغال صادره از سوی مراکز ذیصلاح یا به تشخیص هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی به کار اشتغال داشته و مشمول مقررات حمایتی خاصی نباشند.

* حداکثر سن جهت پذیرش درخواست و اصل قرارداد برای مردان و زنان به ترتیب 50 و 45 سال است ، در غیر این صورت افرادی مشمول چنین بیمه ای قرار می گیرند که دو برابر مازاد سنی مقرر دارای سابقه پرداخت حق بیمه نزد سازمان تامین اجتماعی باشند؛ به عنوان مثال یک مرد 54 ساله در صورت دارا بودن هشت سال سابقه پرداخت حق بیمه از چنین بیمه ای بهره مند می شود.

* سه نوع پرداخت حق بیمه در این نوع بیمه وجود دارد :

* نوع اول پرداخت :

14 درصدی است که 12 درصد آن توسط بیمه شده و 2 درصد آن با کمک دولت پرداخت می شود.

این دسته از بیمه شدگان از مزایای بیمه بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی بهره مند خواهند شد.

* نوع دوم پرداخت :

حق بیمه ای که افراد می پردازند 14 درصد و دولت نیز 2 درصد را به عنوان کمک پرداخت می کند که در مجموع نرخ حق بیمه 16 درصد می شود.

این دسته از افراد از بیمه بازنشستگی و بیمه فوت قبل و بعد از بازنشستگی بهره مند می شوند.

* نوع سوم و کامل ترین نوع بیمه حرف و مشاغل آزاد  :

حق بیمه ای که افراد می پردازند 18 درصد و دولت 2 درصد پرداخت خواهند داشت.

به طور کلی فرد بیمه شده در این نوع بیمه از بیمه بازنشستگی ، فوت قبل و بعد از بازنشستگی و نیز از کارافتادگی استفاده خواهد کرد.

درمان :

* بخش درمان به صورت جداگانه در این نوع بیمه محاسبه می شود و هر فردی که می خواهد تحت پوشش بیمه درمان نیز قرار بگیرد باید حق سرانه بپردازد که این امر می تواند شامل افراد تبعی فرد نیز بشود.

* افراد تحت پوشش این نوع بیمه در مورد بازنشستگی و از کارافتادگی و نیز بیمه فوت همانند سایر افرادی که به صورت اجباری حقوق بگیر هستند از مزایای بیمه استفاده می کنند و تنها موضوع درمان آنها متفاوت است.

* افرادی که دارای حرفه و مشاغل آزاد هستند و به عنوان کارفرما مشغول فعالیت هستند حتما از این نوع بیمه استفاده کنند.

*اگر فردی تحت هر شرایطی بازنشسته شده و یا حتی فوت شود ، خانواده اش می تواند تحت شرایط تعریف شده به صورت مادام العمر تحت پوشش تامین اجتماعی قرار بگیرد.

بیمه اختیاری بهتر است یا مشاغل آزاد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که هر دو زیر مجموعه بیمه خویش فرما هستند تقریبا هیچ پیش نیازی ندارند فقط در بیمه اختیاری برای اینکه زیر پوشش قرار بگیرید می بایست 1 ماه سابقه پرداخت بیمه داشته باشید.

انتخاب بهترین بیمه تامین اجتماعی برای بازنشستگی

با توجه به نرخ 26 درصدی بیمه اختیاری(در سال 97 از 26 به 27 درصد تغییر پیدا کرد) مسلما حق بیمه مشاغل آزاد بصرف تر خواد بود اما باید این نکته را هم درنظر داشت که بیمه شده مشاغل آزاد درصورتیکه درخواست دفترچه درمان نماید برای هر نفر مبلغی بابت صدور دفترچه از او مطالبه می شود . در سال 97 مبلغ هر دفترچه ماهانه 44 هزار تومان تعیین گردیده است.

• تعهدات درمانی بیمه مشاغل آزاد کمتر از بیمه های اختیاری و اجباری است.
• دریافت خدمات درمانی بیمه شدگان مشاغل آزاد در مراکز ملکی سازمان همراه با فرانشیز خواهد بود.
• کمک هزینه های کفن و دفن ، اروتز و پروتز به بیمه شدگان مشاغل آزاد پرداخت نمی شود.
• ارائه دفترچه خدمات درمانی برای همه افراد تخت تکفل صادر می شود و یا هیچ کدام
• بیمه شده مشاغل آزاد از تاریخ آخرین دوره پرداخت حق بیمه می توانند وضعیت داشتن و یا نداشتن دفترچه درمانی را انتخاب کنند که این کار با درخواست و انعقاد قرارداد اتفاق خواهد افتاد.
• مستمری بگیران بازنشسته مشاغل آزاد در صورت استفاده از خدمات درمانی ، مبلغ مشخص شده از حقوق شان کسر خواهد شد.

چند نکته :

• بیمه اختیاری تمام مزایای بیمه 18 درصدی مشاغل آزاد را دارا می باشد.
• بیمه شدگان بیمه مشاغل آزاد درصورت استفاده از مراکز درمانی سازمان تامین اجتماعی می بایست برای درمان سرپایی 30 درصد و بستری 10 درصد فرانشیز پرداخت نمایند.
• دارندگان بیمه اختیاری می توانند از مزایای هزینه اروتز و پروتز برخواردار شوند.