بیوگرافی رهی معیری شاعر و همسرش + زندگینامه

زندگینامه رهی معیری و همسرش(Rahi Mo'ayyeri)

• نام اصلی : محمدحسن (بیوک) معیری
• متولد : 10 اردیبهشت 1288 تهران
• مرگ : 24 آبان 1347 تهران
• نام مستعار : «زاغچه» ، «شاه پریون» ، «گوشه گیر» و «حق گو»
• تخلص : رهی
• سبک : غزل
• پیشه : شاعر
• والدین : فرزند محمدحسن خان مؤید خلوت نوه معیر الممالک (نظام الدوله)
• معشوقه : مریم فیروز

بیوگرافی کامل رهی معیری

محمدحسن(بیوک) معیری متولد 10 اردیبهشت 1288 در تهران با تخلص رهی از غزلسرایان معاصر ایران و از ترانه سرایان و تصنیف سرایان به نام است.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

رهی معیری - Rahi Moayyeri

از ترانه های سروده شده توسط وی می توان «شد خزان» ، «شب جدایی» ، «کاروان» و «مرغ حق» را نام برد. اشعار او تحت تأثیر سعدی (که بیشترین تأثیر را در او گذاشته است) ، حافظ ، نظامی ، صائب و مولوی است.

خانواده

محمدحسن (بیوک) معیری فرزند محمدحسن خان مؤیدخلوت و نوه دوستعلی خان نظام الدوله در تهران ، گلشن چشم به جهان گشود. پدرش قبل از تولد رهی درگذشته بود. رهی معیری تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان برد؛ آنگاه وارد خدمت دولتی شد و در مشاغلی چند خدمت کرد. از سال 1322 به ریاست کل انتشارات و تبلیغات وزارت پیشه و هنر (بعدا وزارت صنایع) منصوب گردید. پس از بازنشستگی در کتابخانه سلطنتی اشتغال داشت.

ترانه سرایی در 17 سالگی

رهی از اوان کودکی به شعر و موسیقی و نقاشی دلبستگی فراوان داشت و در این هنرها بهره ای بسزا یافت. هفده سال بیش نداشت که اولین رباعی خود را سرود :

در آغاز شاعری ، در انجمن ادبی حکیم نظامی که به ریاست وحید دستگردی تشکیل می شد شرکت جست و از اعضای موثر و فعال آن بود و نیز در انجمن ادبی فرهنگستان از اعضای مؤسس و برجسته آن به شمار می رفت. وی همچنین در انجمن موسیقی ایران عضویت داشت. اشعار رهی در بیشتر روزنامه ها و مجلات ادبی نشر یافت و آثار سیاسی ، فکاهی و انتقادی او در روزنامه باباشمل و مجله تهران مصور چاپ می شد. در شعرهای فکاهی و انتقادی از نام مستعار «زاغچه» ، «شاه پریون» ، «گوشه گیر» و «حق گو» استفاده می کرد.

وضعیت ازدواج و همسر رهی معیری

از وضعیت ازدواج و همسر رهی معیری اطلاعات دقیقی در دست نیست.

رهی معیری و مریم فیروز

مریم فیروز ، دختر عبدالحسین فرمانفرما (نوه عباس میرزا) در سن 16 سالگی بنا بر تصمیم پدرش به عقد سرهنگ عباسقلی اسفندیاری درآمد و خیلی زود صاحب دو دختر به نام های افسانه و افسر شد. همسرش از او 26 سال بزرگتر بود و مریم عشقی به او نداشت و تنها دستور پدر مقتدرش را اجرا کرده بود.

رهی معیری و مریم فیروز

‏نخستین ملاقات مریم و رهی در یکی از روزهای اردیبهشت ، پیش از مرگ فرمانفرما ، و در روزهای تلاش مریم فیروز برای جدایی از همسر اجباری اش ، در یک مهمانی در خانه مصطفی فاتح صورت گرفت. دیداری که برای همیشه زندگی رهی معیری را تغییر داد. او آن زمان حدود 30 سال سن داشت

مریم فیروز در اواخر دوران رضاشاه یکی از زنان مشهور شهر بود. از خانواده ای مشهور و پر نفوذ بود و زیبایی و سر پرشورش هم او را جذاب تر می کرد. از همه مهم تر خانه اش محل رفت و آمد روشنفکران عصر خود بود.

پس از مرگ فرمانفرما در سال 1318، مریم از همسرش جدا شد و رابطه او و رهی معیری عیان تر شد. پزشک مریم می نویسد : «بعد از آن دیگر مریم رفت و آمد به خانه رهی را آغاز کرد و پس از مدتی نیز او را به خانه شمیران خود آورد. مریم قول می دهد که به قول خودش به مذهب و سنت عشق ، زن او شود.»

فضای باز سیاسی و اجتماعی بعد از تبعید رضاشاه باعث شد تا مریم فیروز نقش پر رنگتری در فعالیت های اجتماعی به عهده بگیرد. آشنایی او با بزرگ علوی و دیگر اعضای حزب توده دریچه تازه ای به زندگی مریم باز کرد. هر چند رابطه اش با رهی ادامه داشت.

عشق به مریم ، زندگی رهی را زیر و رو می کند. مواد مخدر را ترک می کند و به تشویق او با نام های مستعار ، به نوشتن مطالب انتقادی در روزنامه ها می پردازد. و هم چنان مریم ، منبع ذوق شاعرانه اوست :

‏خیال انگیز و جان پرور ، چو بوی گل سراپایی

‏نداری غیر از این عیبی ، که می دانی که زیبایی

‏اما حال و هوای مریم دیگر گونه بود؛ روزنامه های فرانسوی تصویر او را با لباس چرمی و پرچم سرخ به چاپ کرده بودند. در محافل چپ مشهور و مطبوعات تهران به او لقب «مریم سرخ» داده و زیر یکی از عکس های او نوشته بودند :

‏مریما ، جز تو که افراشته ای پرچم سرخ

‏نیست در عالم ِ ایجاد یکی مریم ِ سرخ

‏اما چرخ روزگار با رهی معیری نچرخید و مریم فیروز پس از آشنایی با «نورالدین کیانوری» تصمیم گرفت با این مهندس معمار که یکی از سران حزب تازه تاسیس توده بود ازدواج کند تا رهی معیری شاعر پیشه و شوریده سر.

آشنایی مریم با کیانوری هم اتفاقی بود. برای تزیین باغ شمیرانش دنبال یک معمار می گشت که برادرش -حافظ فرمانفرمائیان- کیانوری تازه از آلمان آمده را به او معرفی کرد و این سرآغاز چند دهه زندگی پر فراز و نشیب سیاسی مریم فیروز و نورالدین کیانوری شد.

مریم تا 15 بهمن 1327 که به دنبال ترور نافرجام و مشکوک شاه ، حزب توده منحل و سران آن تحت تعقیب قرار گرفتند ، گاهی به دیدار رهی می رفت. اما به نظر می رسد بعد از آنکه مریم فیروز به طور غیابی به حبس ابد محکوم و متواری شد ، دیگر او و رهی معیری یکدیگر را ندیدند

رهی معیری در سال های آخر عمر در برنامه گل های رنگارنگ رادیو ، در انتخاب شعر با داوود پیرنیا همکاری داشت و پس از او نیز تا پایان زندگی آن برنامه را سرپرستی می کرد و یکی از درخشان ترین دوران برنامه گلها را رقم زد.

عکسهای رهی معیری

برنامه گلهای رنگارنگ رادیو

رهی معیری در سال های آخر عمر در برنامه گل های رنگارنگ رادیو ، در انتخاب شعر با داوود پیرنیا همکاری داشت و پس از او نیز تا پایان زندگی آن برنامه را سرپرستی می کرد.

سفرهای خارجی

رهی در همان سال ها سفرهایی به خارج از ایران داشت از جمله : سفر به ترکیه در سال 1336، سفر به اتحاد جماهیر شوروی در سال 1337 برای شرکت در جشن انقلاب کبیر ، سفر به ایتالیا و فرانسه در سال 1338 و دو بار سفر به افغانستان ، یک بار در سال 1341 برای شرکت در مراسم یادبود نهصدمین سال درگذشت خواجه عبدالله انصاری و دیگر در سال 1345. عزیمت به انگلستان در سال 1346 برای عمل جراحی ، آخرین سفر معیری بود.

درگذشت

رهی معیری در سال 1347 خورشیدی در تهران بر اثر بیماری ای که تاب و توان از وی گرفته بود در 59 سالگی درگذشت. وی در گورستان ظهیرالدوله شمیران مدفون گردیده است.

آرامگاه رهی معیری در گورستان ظهیرالدوله

آثار

مجموعه ای از اشعار رهی معیری با عنوان سایه عمر در سال 1345 به چاپ رسید. رهی بی تردید یکی از چند چهره ممتاز غزل سرای معاصر است. سخن او تحت تأثیر شاعرانی چون سعدی ، حافظ ، مولوی ، صائب و گاه مسعود سعد سلمان و نظامی است؛ اما دلبستگی و توجه بیشتر او به زبان سعدی است. این عشق و شیفتگی به سعدی سخنش را از رنگ و بوی شیوه استاد برخوردار کرده است ، و حتی گفته اند که همان سادگی و روانی و طراوت غزل های سعدی را از بیشتر غزل های او می توان دریافت.

گاه گاه تخیلات دقیق و اندیشه های لطیف او شعر صائب و کلیم و حزین و دیگر شاعران شیوه اصفهانی را به یاد می آورد و در همان لحظه زبان شسته و یکدست او از شاعری به شیوه عراقی سخن می گوید.

رهی معیری و برادرزاده اش

رنگ عاشقانه غزل رهی ، با این زبان شسته و مضامین لطیف تقریبا عامل اصلی اهمیت کار اوست ، زیرا جمع میان سه عنصر اصلی شعر - آن هم غزل- از کارهای دشوار است.

از شعرهای معروف او ، خزان عشق (به عبارتی همان تصنیف مشهور «شد خزان گلشن آشنایی» که بدیع زاده آن را در دستگاه همایون اجرا کرد) ، نوای نی ، دارم شب و روز ، شب جدایی ، یار رمیده ، یاد ایام ، بهار ، کاروان ، مرغ حق است. یکی از اشعار زیبا و معروف او خلقت زن است که در مذمت زنان سروده شده است . گزیده ای از این شعر در ادامه آورده شده است .

برخی اشعار رهی

شعر یاد ایامی

شعر بهار

شعر خلقت زن

معرفی آثار رهی معیری

اشعار رهی معیری

منابع : نم نمک | رهی معیری اینستاگرام/ رهی معیری فیسبوک/ صفحه شخصی رهی معیری/رهی معیری ویکی پدیا/ رهی معیری تلگرام