روزه گرفتن چه اثراتی بر کل سیستم ایمنی بدنی ما دارد؟

روزه گرفتن چه اثراتی می تواند بر کل سیستم های ایمنی بدنی ما داشته باشد؟

تحقیقات بسیاری در سراسر جهان در زمینه افزایش مقاومت بدن و سیستم ایمنی در درمان بیماری ها صورت گرفته است. یکی از مهم ترین یافته ها در مورد روزه داری کمک به درمان انواع سرطان بوده که با توجه به آمار روزافزون مبتلایان به این بیماری از اهمیت خاصی برخوردار است.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

روزه از جمله اعمال عبادی است که خداوند به آن امر فرموده که در آن ، انسان در طول مدت معین و ساعات خاصی از شبانه روز ، باید از خوردن و آشامیدن و در برخی موارد حتی از صحبت کردن امساک و خودداری نماید. همچنین از نظر علوم پزشکی و تغذیه ، با توجه به اینکه الگو و رژیم غذایی در طول این ماه نسبت به سایر ماه های سال بسیار متفاوت است ، به طوری که میزان دریافت پروتئین ، چربی و کربوهیدرات تغییر می کند ، بنابراین این ماه می تواند به عنوان یک مدل منحصر به فرد در تاثیر تغییر الگوی غذایی در سلامتی انسان مورد مطالعه قرار گیرد ، به همین دلیل ایسنا قصد دارد تا به بررسی اثرات روزه داری بپردازد.

در این پژوهش عنوان شده است : «ماه رمضان ، یکی از ماه های قمری است و از آنجا که سال قمری 11 روز کمتر از سال شمسی دارد ، این ماه در طول سال شمسی در گردش است ، بنابراین در فصل های مختلف ، ساعات متفاوتی از روزه داری (11 تا 17 ساعت) را تجربه می کنیم. این ماه با ویژگی های خاص خود ، تغییراتی در شیوه زندگی افراد نظیر حجم مصرف آب و غذا ، کاهش وعده های غذایی ، فعالیت بدنی روزانه و چرخه خواب ایجاد می کند. پیروان بسیاری از ادیان بزرگ دنیا روزهایی از سال را به روزه داری می پردازند ، اما روزه داری اسلامی دارای خصوصیات ویژه ای است که یک ماه رمضان به آن اختصاص می یابد و توسط صدها میلیون مسلمان هر ساله در سراسر جهان اجرا می شود».

در زمان روزه داری ، حدود 36 درصد از انرژی مورد نیاز ، از مصرف اسیدهای چرب اشباع نشده تأمین می شود

در ماه مبارک رمضان ، بیشتر مسلمانان دو نوبت غذای اصلی را تناول می کنند : یکی هنگام افطار پس از غروب آفتاب و دیگری هنگام سحر قبل از فجر. افراد روزه دار بین سحر و افطار نه تنها غذا ، بلکه آب نیز مصرف نمی کنند ، اما مصرف آب و غذا بین افطار و سحر بلامانع است. روزه داری باعث تغییر ترکیبات غذایی و افزایش مصرف چربی ها شده و در زمان روزه داری حدود 36 درصد از انرژی مورد نیاز از مصرف اسیدهای چرب اشباع نشده تأمین می شود ، این امر ممکن است باعث جلوگیری از افزایش کلسترول ، اسید اوریک خون و نگهداری پروتئین ها در بدن شود».

بسیاری از تحقیقات علمی نشان می دهد : «روزه داری بر درمان یا جلوگیری از بسیاری بیماری ها همچون دیابت ، فشارخون ، اختلالات گوارشی ، سندروم متابولیک و تصلب شرائین موثر بوده که در تمامی این موارد به تأثیر کاهش میزان دریافت موادغذایی از جمله کربوهیدرات ها ، چربی و پروتئین ها در درمان بیماری ها اشاره شده است. از طرف دیگر بسیاری از تحقیقات نشان دهنده اثر روزه داری بر کاهش میزان اضطراب ، استرس و افسردگی همچنین افزایش عزت نفس در افراد مختلف است. با توجه به ارتباط مستقیم بین اضطراب و میزان کورتیکو استروئیدها و تاثیر آن بر کاهش سطح ایمنی ، تحقیقات فوق تاکیدی بر تاثیر روزه داری بر سیستم ایمنی و تاثیر آن بر سلامت جسم است . همچنین کاهش میزان دریافت مواد غذایی در هنگام روزه داری و گرسنگی حاصل از آن خود نیز تاثیر زیادی بر سیستم ایمنی بدن دارد».

کاهش میزان دریافت مواد غذایی و گرسنگی حاصل از آن تاثیر زیادی بر سیستم ایمنی بدن دارد

روزه داری و سیستم ایمنی بدن

در این پژوهش آمده است : « یکی از مهمترین عوامل سلامت جسمی هر انسان ، سیستم ایمنی آن فرد است و افزایش یا کاهش فعالیت این سیستم باعث تغییر در میزان مقابله فرد با عوامل بیماری زا و حفظ تعادل بدن می شود. در سوره الطارق آیه 4 خداوند می فرماید : «هر کسی در درون خود نیروی پشتیبانی دارد». در تفسیر این آیه گفته شده حمایت و نگهبانی از نفس به صور مختلفی بوده که یکی از آن ها سیستم حفاظتی دفاعی است ، این سیستم در بدن انسان وجود دارد و به مقابله با عوامل بیماری زای خارجی مانند باکتری ها ، میکروب ها ، ویروس ها و... می پردازد ، همچنین در درون بدن با مقابله با عوامل بیماری زای درونی مانند سلول های سرطانی ، باعث حفظ سلامت بدن شده ، به نگهبانی از جسم می پردازد و تا زمانی که جسم انسان در برابر عوامل بیماری زا نگهبانی شود ، نفس نیز به حیات خود در دنیا ادامه می دهد. این سیستم حفاظتی ، سیستم ایمنی نام نهاده شده است.

روزه داری با کاهش میزان دریافت مواد غذایی و گرسنگی حاصل از آن تاثیر زیادی بر سیستم ایمنی بدن دارد و گرسنگی یا کاهش میزان دریافت مواد غذایی در بازه های زمانی مشخص بر ایمنی سلولی و هومورال تاثیر می گذارد. در یک پژوهش بین افراد جوان و پیر بعد از 36 ساعت گرسنگی و 6 ساعت غذادهی مجدد ، جمعیت کل لکوسیت ها که شامل لنفوسیت ها ، مونوسیت ها و نوتروفیل است در هر دو گروه و در همه سنین افزایش یافته بود».

در یکی از تازه ترین موارد پژوهشی ، پژوهشگران آمریکایی در تحقیقات خود به این نتیجه دست یافتند : « با حداقل سه روز روزه داری می توان سیستم ایمنی را تقویت کرد. این محققان چنین ادعا دارند که در طول مدت روزه داری سلول های بنیادی خونساز (cells stem hematopoietic) در اثر شوک گرسنگی تحریک شده و میزان تکثیرشان افزایش می یابد ، در نتیجه سلول های جدید بیشتری تولید می شوند».

روزه داری و ترمیم زخم

در این مقاله عنوان شده است : «یکی از عملکردهای سیستم ایمنی ، کمک به ترمیم زخم است. سلول های سیستم ایمنی به محل ایجاد زخم رفته و با ترشح سایتوکین ها و یک سری مواد شیمیایی دیگر به ترمیم زخم کمک می کنند. تحقیقاتی که بر روی فیبروبلاست های پوست انسان در محیط آزمایشگاهی صورت گرفته ، نشان داد این سلول ها تحت شرایط گرسنگی به مدت 16 ساعت ، پروتئین هایی ترشح می کنند که باعث تسریع ترمیم زخم در مدل آزمایشگاهی و حیوانی شده است. همچنین این سلول ها بعد از سرم دهی مجدد ، سرعت تکثیر بالاتری در مقایسه با گروه کنترل از خود نشان می دهند».

روزه داری باعث کاهش مواد مغذی در دسترس برای سلول های سرطانی می شود

روزه داری و مبارزه با سلول های سرطانی

در پژوهشی عنوان شده است : «یکی دیگر از مهم ترین وظایف سیستم ایمنی ، مقابله با سلول های بدخیم در بدن است. امروزه با افزایش آمار مبتلایان به انواع سرطان و اهمیت این موضوع ، پژوهش های بسیاری در سراسر جهان در زمینه افزایش مقاومت بدن و سیستم ایمنی در درمان این بیماری صورت گرفته است. یکی از مهم ترین یافته ها در مورد روزه داری کمک به درمان انواع سرطان بوده که با توجه به آمار روزافزون مبتلایان به این بیماری از اهمیت خاصی برخوردار است. روزه به تنهایی می تواند برای بسیاری از انواع مختلف تومور اثر سمیت سلولی داشته باشد که این اثر با استفاده توام از روزه داری و شیمی درمانی افزایش می یابد. روزه داری با کاهش مواد مغذی در دسترس به ویژه گلوکز که منبع ترجیحی کربن برای سلول های سرطانی بوده ، باعث کاهش رشد سلول های سرطانی شده است. همچنین ، آزمایشات انجام شده بر روی موش در انواع سرطان نشان داده که در حالت روزه داری حتی بدون استفاده از شیمی درمانی ، پیشرفت تومور به تعویق افتاده است».

به طور کلی در پژوهش ها بر انسان ها و حیوانات این نتیجه به دست آمده است که همراه کردن روزه با سبک زندگی روزانه باعث افزایش سلامت و کاهش خطر بسیاری از بیماری ها برای افراد می شود ، همچنین پژوهش های روانشناختی ، اجتماعی و پزشکی بیانگر اثر مستقیم معنویت بر ارتقاء سطح سلامت است. در این میان بسیاری از نتایج ، تاثیر معنوی و مادی روزه داری بر ارتقاء سطح سیستم ایمنی را نشان می دهد.