بایدها و نبایدهای آبله مرغان از علائم تا درمان

علائم و روشهای درمان آبله مرغان (Chickenpox)

آبله مرغان نوعی بیماری ویروسی و بسیار واگیردار است که در کودکان شیوع بیشتری دارد. علائم این بیماری شامل تب ، سردرد و بثورات پوستی در هر نقطه از بدن است و ممکن است در ابتدا با علائم سرماخوردگی همراه باشد. بعد از کشف واکسن این بیماری موارد ابتلا به آبله مرغان کاهش یافته است. با نم نمک همراه باشید تا در ادامه این مقاله درباره روش های درمان آبله مرغان و پیشگیری از آن بیشتر بدانید.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

بیماری آبله مرغان چیست؟

آبله مرغان ویروسی است که اغلب کودکان را مبتلا می کند. خارش و جوش های قرمزی که در سراسر بدن ظاهر می شود از علائم این بیماری است. ابتلا به آبله مرغان بیش از یک بار در طول زندگی بسیار نادر است. این بیماری در گذشته در میان کودکان بسیار شایع بود اما از اواسط دهه 90 میلادی ، زمانی که واکسن آبله مرغان کشف شد ، موارد ابتلا به این بیماری بسیار کاهش یافت.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به آبله مرغان هستند؟

کسانی که قبلا به این بیماری مبتلا شده اند ، افرادی که واکسیناسیون انجام داده اند و نوزادانی که ایمنی از طریق مادر به آنها منتقل شده است (ایمنی حدود 3 ماه بعد از تولد ایجاد می شود) کمتر در معرض خطر ابتلا به آبله مرغان هستند. خطر ابتلا به این بیماری تحت شرایط زیر افزایش می یابد :

• کسانی که تاکنون به این بیماری مبتلا نشده اند؛
• تماس فیزیکی با فرد مبتلا؛
• سن کمتر از 12 سال؛
• بزرگ سالانی که با کودکان زندگی می کنند یا با آنها وقت می گذرانند؛
• و هنگامی که سیستم دفاعی بدن به علت بیماری یا مصرف دارو دچار نقص شده باشد.

هر زمان متوجه شدید جوش هایی که با خارش همراه است در سطح بدن تان گسترش می یابد ، حتما به پزشک مراجعه کنید؛ مخصوصا اگر با علائم سرماخوردگی یا تب همراه باشد. با این علائم احتمال دارد دچار انواع ویروس ها یا عفونت شده باشید. اگر زنی در دوران بارداری به آبله مرغان مبتلا شود ، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند.

نشانه های آبله مرغان

نشانه های زیر بیشتر در کودکان ، خفیف بوده اما در بزرگسالان ، شدید هستند :

• خارش سطحی پس از یک روز
• تب
• درد شکمی یا احساس ناخوشی همگانی که 2-1 روز به درازا می کشد.
• در بزرگسالان یک سری نشانه همانند آنفلوآنزا نیز وجود دارد.
• بثورات پوستی که کم و بیش در هر جای بدن می تواند پدید آید مانند روی پوست سر ، آلت تناسلی ، داخل دهان ، بینی ، گلو ، یا مهبل. تاول ها ممکن است در نواحی بسیار گسترده ای از پوست گسترده شده باشند اما در دست و پا کمتر ظاهر می شوند. تاول ها در 24 ساعت می ترکند و در محل آن ها دلمه پایه ریزی می شود. هر 4-3 روز مجموعه هایی از تاول های جدید به وجود می آیند. بثورات ابتدا روی تنه ، سپس سر و صورت و با شیوع کمتری روی دست و پا ظاهر می شوند. بثورات ابتدا پاپولند وسپس به وزیکول و پوستول و در نهایت به پوسته تبدیل می شوند. پاپول ها و وزیکول ها در زمینه ای اریتماتوز قرار دارند. از خصوصیات بثورات آبله مرغان ، ظهور سریع آن ها و نیز وجود هم زمان پاپول ، وزیکول و پوسته در یک زمان می باشد. خارش به طور تقریبی در همه بیماران وجود دارد. وزیکول می تواند در تمامی قسمت های مخاطی وجود داشته باشد.

اگر چنین عوارضی را مشاهده کردید حتما به پزشک خود اطلاع بدهید :

• جوشی که به چشم ها نیز گسترش بیابد؛
• بثوراتی که ملتهب و گرم باشد (نشانه ای از عفونت باکتریایی است)؛
• تاول هایی که با سرگیجه و تنگی نفس همراه است.

عوارضی که ذکر شد اغلب در نوزادان ، افراد مسن ، زنان باردار و بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند ، مشاهده می شود.

همچنین احتمال دارد این افراد از عفونت پوست و ریه ها ، ورم مفاصل یا آماس زودگذر غشای مفصلی رنج ببرند.

زنانی که در دوران بارداری به این ویروس مبتلا می شوند ممکن است نوزادانی با رشد و وزن کم ، سر کوچک تر از حد طبیعی ، دارای مشکلات بینایی و معلولیت ذهنی به دنیا بیاورند.

داروهای ضدویروس برای کسانی که عوارض ناشی از ویروس را تجربه کرده اند یا کسانی که در معرض عوارض جانبی هستند ، تجویز می شود. بیماران پرخطر معمولا نوزادان ، سالمندان یا کسانی هستند که بیماری و اختلالات جدی دارند. داروهای ضدویروس آبله مرغان را درمان نمی کند فقط شدت علائم را کاهش می دهد و روند بهبود را سریع تر می کند.

علائم و نشانه های آبله مرغان

دلیل بیماری

دلیل بیماری عفونت با ویروس واریسلا زوستر یک دی ان ای ویروس است. بیشترین شیوع آن در سن 5 تا 10 سالگی است. این ویروس از راه قطره های ریز در هوا یا تماس با ضایعات پوستی ، از فرد بیمار انتقال می یابد. بیماری فوق العاده مسری است و انتقال ان بیشتر از راه قطرات تنفسی و هوا صورت می گیرد. ویروس در وزیکول ها هم وجود دارد و بنابراین بیماری از 24 ساعت قبل از پیدایش بثورات تا وقتی که ضایعات دلمه ببندد ، مسری خواهد بود (بین 7 تا 8روز). بیماری بیشتر اوقات در زمستان و بهار دیده می شود. تا وقتی که تمام وزیکول ها تبدیل به دلمه نشوند کودک نباید به مدرسه برود. مبتلایان به آبله مرغان که بستری می شوند باید در اتاقی ایزوله شوند تا از انتقال هوایی ویروس جلوگیری شود. دوره نهفتگی بیماری ، 21-7 روز است. اگر مادر یک نوزاد پیشتر یا در حین بارداری آبله مرغان گرفته باشد ، کودک وی تا چندین ماه در برابر آبله مرغان ایمنی دارد اما این ایمنی در 12-4 ماه پس از زایش کاهش پیدا می کند.

عوامل افزایش دهنده خطر

به کارگیری داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی بدن و همچنین بیمارانی که از ضعف سیستم ایمنی رنج می برند ، از عوامل افزایش دهنده خطر هستند.

پیشگیری از ابتلا به آبله مرغان

در ابتدای سالهای 1970 در کشور ژاپن واکسنی به نام Varivax تولید شد که به طور مرتب از سال 1986 در ژاپن و از سال 1995 در آمریکا استفاده می شود که نتایج آن ، مثبت بوده است. پس از استفاده انبوه این واکسن در این دو کشور شیوع بیماری آبله مرغان ، چه در افراد واکسینه و چه در افرادی که واکسن را دریافت نکرده اند ، به طور چشمگیری کاهش یافت. این واکسن در ایران موجود نمی باشد.

پیامدهای مورد انتظار آبله مرغان

بهبود خود به خودی : کودکان در 10-7 روز بهبود می یابند اما در بزرگسالان ، این مدت بیشتر است و احتمال بروز عوارض در آن ها بیشتر است. پس از بهبودی ، فرد برای تمام زندگی در برابر آبله مرغان ایمنی دارد. گاهی پس از طی شدن سیر بیماری آبله مرغان ، ویروس در بدن به حالت خفته باقی می ماند (بطور مثال در ریشه اعصاب نزدیک نخاع). این ویروس خفته ممکن است سال ها بعد دوباره بیدار شده و بیماری زونا را ایجاد کند.

عوارض احتمالی آبله مرغان

• عفونت باکتریایی ثانویه برروی تاول های آبله مرغان : شایعترین عارضه آبله مرغان ، عفونت های ثانویه جلدی است.
• عفونت ویروسی چشم
• به ندرت آنسفالیت (التهاب یا عفونت مغز)
• احتمال بروز زونا سال ها پس از دوران بزرگسالی
• به ندرت باقی ماندن جای تاول و ممکن است تاول عفونی شود
• میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
• آرتریت (التهاب مفصل) بطور گذرا
• سینه پهلو (پنومونی)
• نشانگان رای (به انگلیسی : Reye syndrome) در صورت مصرف آسپیرین وجود دارد
• پریکاردیت ، هپاتیت ، گلومرولونفریت ، اورکیت ، زخم معده و عوارض نورولوژیک (عصبی) از عوارض دیگر بیماری هستند. سربلیت یا همان التهاب مخچه به واسطه واکنش های ایمونولوژیک ، یکی از عوارض نادر آبله مرغان است که بیمار دچار آتاکسی (اختلال در راه رفتن) می شود.

آبله مرغان می تواند از مادر باردار به جنین سرایت کند و سبب وزن کم در هنگام تولد ، آتروفی (زوال) کورتکس مغز ، حملات تشنجی ، عقب افتادگی ذهنی ، آب مروارید و میکروسفالی شود. ابتلای مادر در 16 هفته اول بارداری به آبله مرغان با توجه به احتمال انتقال به جنین و عوارض آن نیازمند به درمان با VZIg (ایمونوگلوبولین ضد VZV) دارد. متأسفانه در حال حاضر ، این دارو در ایران در دسترس نیست.

درمان آبله مرغان

در اکثر موارد نیاز به درمان ضد ویروسی نیست و فقط درمان حمایتی انجام می شود که شامل تجویز آنتی هیستامین برای کاهش خارش یا تجویز استامینوفن برای کنترل تب می شود. بر اساس آخرین ویرایش کتاب مبانی طب کودکان نلسون ، دو گروه سنی زیر یک سال و بالای 13 سال ، افرادی که به هر دلیل در حال استفاده از استروئید (برای مثال پردنیزولون) و همچنین افرادی که درحال مصرف آسپرین می باشند ، نیاز به درمان ضدویروس (آسیکلوویر) دارند.

درمانی برای آبله مرغان وجود ندارد ، به جز استراحت و دادن داروها برای پایین آوردن تب و کاهش خارش.

برای پایین آوردن تب ، می توان این کارها را انجام داد :

• آب و مایعات فراوان بنوشید. می توانید یخ نیز بمکید.
• با آب ولرم حمام کنید.
• لباس های نازک و نخی به تن کنید و از لباس های زبر و گرم دوری کنید.
• داروها را به موقع مصرف کنید.
• در مورد افراد کوچک تر از 20 سال سن ، از آسپیرین استفاده نکنید ، زیرا امکان دارد سندرم رِی (نام علمی : Reye syndrome) را به وجود آورد.

زونا چیست؟

همان ویروسی که سبب بیماری زونا می شود ، می تواند سبب ایجاد دانه ها و جوش های دردناک بنام زونا شود. وقتی که یک بچه در دوران کودکی آبله مرغان می گیرد ، ویروس در بدن وی باقی می ماند و می تواند سالها بعد مجددا در شرایط خاصی فعال شده و باعث بروز علائم شود. زونا می تواند چندین سال بعد از اولین ابتلا کودک به آبله مرغان ظاهر شود. تقریبا از هر ده نفری که در کودکی تجربه آبله مرغان را داشته اند ، یک نفر ممکن است در بزرگسالی به زونا مبتلا شود.