کرم اسکاریس چیست
درباره انگل آسکاریس چه میدانیم؟
آسکاریس مشهورترین کرم حلقوی است که بعد از کرمک بالاترین نسبت آلودگی را در سطح جهان دارا می باشد . کرمی است بزرگ و گرد شبیه کرم خاکی ، به رنگ زرد که در درون روده کوچک بسر می برد و اندزه آن بین 35 . 15 سانتیمتر است.
کرم های گرد در لوله گوارش رشد می کنند این انگل ها مسری بوده و در همه سنین دیده می شوند ، ولی در کودکان شایعترند.
عوارض آسکاریس
وجود تعداد زیاد کرم آسکاریس ، مهاجرت و یا تجمع آنها در روده ها گاهی سبب ایجاد عوارض شدید می شود. این عوارض عبارتند از انسداد روده ها ، ابتلای کیسه صفرا ، آپاندیست و سوراخ شدن روده ها. علایم انسداد روده ها شامل درد ناگهانی و پیچش شکم همراه با استفراغ و مشاهده انسداد در عکس برداری است.
سیر تکاملی
اگر تخمهای بوسیله میزبان ضمن غذا یا آب خورده شود ، به طرف معده حرکت می کند و در آنجا لاروها از تخم بیرون می آیند و به داخل سیاهرگها یا عروق دیواره روده نفوذ می نمایند.سپس به طرف کبد و قلب و ریه به گردش در می آیند ظرف چند روز لاروها به داخل راهها یا گذرگاههای هوایی آمده از نای ، مری و معده مجددا به طرف روده حرکت می کنند.
در روده به صورت کرم رسیده و بالغ در می آیند. برای تکمیل و اتمام دوره زندگی کرم روده میزبان واسطه لازم نیست.
عکس کرم آسکاریس
علائم آسکاریازیس را به دو مرحله تقسیم کرد :
1 - مسیر حمله و مهاجرت لارو
عبور لاروها از کبد بر این عضو تأثیر می گذارد و گاهی باعث بزرگی و دردناکی آن می شود ، جایگزنی آنها در ریه ، ناراحتی های تنفسی ایجاد می کند علائم آن عبارتند از سرفه های خشک ، تنگی نفس و تب. این مسیر بیشتر از دو هفته طول نمی کشد.
در طی مهاجرت ریوی ، لارو ممکن است با تولید حساسیت میزبان سبب بروز تظاهرات آلرژیک مانند حملات آسمی گردد.
2 - مرحله استقرار کرم بالغ در روده
علائم معمولی این مرحله درد ناحیه شکم ، بی اشتهایی و سوء هاضمه می باشدعلائم دیگر شامل بیخوابی ، تشویش و ساییدن دندانها هنگام خواب است.شایعترین شکایت بیماران مبتلا به آسکاریس ، درد مبهم شکمی است.
نکاتی درباره انگل آسکاریس
1- تشخیص دقیق بر دیدن تخم در مدفوع یا دفع کرم بالغ استوار است.
2- آسکاریس در مناطق معتدل و گرم شایعتراست.
3- در مناطقی که بهداشت ناکافی است شیوع فراوانی دارد.
4- بیشترین در سن 5 تا 9 سال یعنی کودکان سنین دبستان و قبل از دبستان دیده می شود.
5- شیوع آلودگی در دختر و پسر تقریبا یکسان است.
6- طبقات فقیرتر شهری و روستا بدلیل بهداشت نامناسب بیشتر مبتلا می شوند.
7- در صورتی که یک فرد خانواده مبتلا شود بقیه هم مبتلا می شوند.
8- در مناطقی که از کود انسانی در مزارع سبزیجات استفاده می شود ، آلودگی در تمام سنین از مصرف سبزیجات آلوده ایجاد میشود.
9- تخمها به نور مستقیم خورشید و گرما حساسند.
پیشگیری و کنترل انگل آسکاریس :
موثرترین راه کنترل انگل آسکاریس تأمین بهداشت عمومی ، تامین آب بهداشتی و سالم ، دفع مناسب فاضلاب و رعایت اصول زیر می باشد.
1 - دفع بهداشتی مدفوع و جلوگیری از آلودگی خاک ، بخصوص در اطراف محل بازی و ورزش کودکان
2 - محفوظ نگه داشتن غذاها از آلوده شدن با فضولاتی که امکان دارد به تخم انگل آلوده باشند .
3 - کوتاه کرد ن مرتب ناخن ها بخصوص در کودکان ، و جلوگیری از وارد کردن دست به دهان در کوردکان
4 - از آنجا که انسان میزبان نهایی آسکاریس می باشد تشخیص و درمان افراد آلوده نه تنها موجب بهبود آنان می شود ، بلکه اقدام موثری در جهت قطع زنجیره انتقال بیماری است.
5 - استفاده نکردن از کود انسانی در کشاورزی.
6 - شستشوی مکرر دست ها همیشه قبل از غذا خوردن
7 - خودداری از وارد کردن انگشتان به دهان
روش تشخیص انگل آسکاریس
انجام آزمایش مدفوع اغلب برای تشخیص این بیماری مفید است.
اصول کلی درمان انگل آسکاریس
- نواحی مقعد و تناسلی را حداقل روزی دوبار با صابون و آب گرم بشویید.
- در صورت امکان همه لباسهای راحتی ، لباسهای خواب ، زیر پوشها و حوله های آلوده را که توسط فرد مبتلا استفاده شده بجوشانید.
-
درمان های دارویی شامل داروهای ضدانگل آلبندازول (albendazole) ، مبندازول (mebendazole) ، لوامیزول یا پیرانتل پاموآت (pyrantel pamoate) می باشد.عامل های موثر دیگر نیز شامل تری بیندمیدین ، پی پیرازین و نیتازوکساناید هستند.
-
آلبندازول موجب جلوگیری از تجمع میکروتوبول و مهار جذب گلوکز توسط کرم آسکاریس می شود. پیرانتل پاموآت با اثر بر سیستم عصبی عضلانی و فلج شدن کرم آسکاریس موجب مرگ آن می شود.
منبع : pezeshkan.org