بیوگرافی سعدی شیرازی شاعر و همسرش + زندگینامه و آثار

زندگینامه کامل سعدی شیرازی

ابومحمد مُشرف الدین مُصلِح بن عبدالله بن مشرف ، متخلص به سعدی (606 - 690 هجری قمری) ، شاعر و نویسنده پارسی گوی ایرانی است.

• ثبت بیوگرافی و زندگینامه شما در گوگل!

سعدی شیرازی - Saadi Shirazi

در مورد زندگی سعدی اطلاعات قطعی بسیار کمی در دست است. حتی قدیمی ترین منابع ، بسیاری از اطلاعات خود را از آثار خود او اقتباس کرده اند؛ اطلاعاتی که بسیاری از آن ها به لحاظ تاریخی غیرممکن اند و سعدی -احتمالا- به منظور تأثیر بیشتر کلام خود ، آن ها را تغییر داده و با مبالغه و افسانه درآمیخته است. بنابراین ، هنوز تصویر دقیق و منسجمی از زندگی سعدی وجود ندارد. به ویژه در مورد سال های پیش از سال 655 و پس از 680 دانسته ها متکی بر فرضیات است.

تاریخ دقیق تولد سعدی

سعدی به احتمال زیاد در سال 606 هجری قمری (برابر با حدود 589 خورشیدی و 1210 میلادی) در شیراز زاده شده است. با این حال ، برخی از صاحبنظران تولد وی را حدود سال 585 هجری قمری می دانند.

القاب سعدی

افصح المتکلمین ، استاد سخن و شیخ اجلاز القاب سعدی بوده است.

خانواده و دوران کودکی

طبق قدیمی ترین اسناد ، نام وی مصلح الدین ابومحمد عبدالله بن مشرف بن مصلح بن مشرف است. نام کوچک سعدی ، مصلح ، از نام پدربزرگ پدری اش اقتباس شد. پدر او ملازم دربار سعد بن زنگی ، اتابک فارس ، بود و هم زمان به علوم دینی نیز اشتغال داشت. سعدی از کودکی تحت تعلیم و تربیت قرار گرفت و از عشق و آموزه های خردمندانه پدرش به نیکی یاد می کند. سعدی در دوازده سالگی پدرش را از دست داد و تحت تکفل پدربزرگ مادری خود ، مسعود بن مصلح الفارسی ، قرار گرفت. او در دوران کودکی ، مقدمات علوم ادبی و شرعی را در شیراز آموخت. سعدی به قولی ، خواهرزاده قطب الدین شیرازی ، دانشمند و فیلسوف سرشناس است.

مهاجرت به بغداد ، شام و حجاز

او در نظامیه بغداد — که مهم ترین مرکز علم و دانش جهان اسلام در آن زمان به حساب می آمد — تحصیل و پس از آن به عنوان خطیب به مناطق مختلفی از جمله شام و حجاز سفر کرد. سعدی سپس به زادگاه خود ، شیراز ، برگشت و تا پایان عمر آنجا اقامت گزید.

حمله مغول

بیشتر عمر او مصادف با حکومت اتابکان فارس در شیراز و هم زمان با حمله مغول به ایران و سقوط بسیاری از حکومت های وقت نظیر خوارزمشاهیان و عباسیان بود.

وضعیت ازدواج و همسر و فرزندان سعدی

از زندگی شخصی و همسر سعدی و فرزندان او اطلاعات دقیقی در دست نیست.

در فرهنگ عامیانه ایرانی ، زن سعدی شهرت منفی و طنزآلودی پیدا کرده و بنوعی ضرب المثل شده است.

زندگی شخصی سعدی شیرازی

تقدیرگرا و مصلحت اندیش

نظر اغلب سعدی پژوهان بر این است که سعدی تحت تأثیر آموزه های مذهب شافعی و اشعری و بنابراین تقدیرگرا است. در مقابل ، نشانه هایی از ارادت وی به خاندان پیامبر اسلام مشاهده می شود. سعدی بیش از آن که تابع اخلاق به صورت مطلق و فلسفی آن باشد ، مصلحت اندیش است و ازین رو اصولا نمی تواند طرفدار ثابت و بی چون وچرای قاعده ای باشد که احیانا در جای دیگری آن را بیان کرده است. برخی از نوگرایان معاصر ایران آثار او را غیراخلاقی ، بی ارزش ، متناقض و ناهماهنگ قلمداد کرده اند.

تاثیر در ادبیات فارسی

سعدی تأثیر انکارناپذیری بر زبان فارسی گذاشته است؛ به طوری که شباهت قابل توجهی بین فارسی امروزی و زبان سعدی وجود دارد. آثار او مدت ها در مدرسه ها و مکتب خانه ها به عنوان منبع آموزش زبان و ادبیات فارسی تدریس می شده و بسیاری از ضرب المثل های رایج در زبان فارسی از آثار وی اقتباس شده است. او بر خلاف بسیاری از نویسندگان معاصر یا پیش از خود ، ساده نویسی و ایجاز را در پیش گرفت و توانست — حتی در زمان حیاتش — شهرت زیادی به دست آورد. آثار سعدی اصطلاحا سهل ممتنع (ساده دشوار) است و در آن ها نکته سنجی و طنز آشکار یا پنهان ملاحظه می شود.

شیعه یا سنی

سعدی در نظامیه بغداد تحصیل کرده است و هدف از تأسیس مدارس نظامیه ، پرورش افرادی بود که فقه شافعی و کلام اشعری را تدریس کنند. همچنین تفکر اشعری در زمان و جغرافیای زندگی سعدی متداول بوده است. برخی پژوهشگران معتقدند که نشانه های اعتقاد سعدی به اشاعره ، در آثار او قابل تشخیص است و شکی در اشعری مذهب بودن او باقی نمی گذارد؛ به طور مثال ، سعدی قصیده ای دارد که در آن نخست پیامبر و سپس خلفای چهارگانه را ستوده و در آن از ادبیات و تعبیرات اهل سنت استفاده کرده است. اما در مقابل ، نشانه هایی از ارادت وی به خاندان پیامبر اسلام مشاهده می شود و به همین دلیل ، برخی از علما مانند قاضی نورالله شوشتری وی را شیعه قلمداد کرده اند. وی مدعی است که سعدی در ملاقات خود با خواجه نصیرالدین طوسی ، شیعه بودن خود را اظهار کرده است. نکته قابل توجه در بررسی مذهب سعدی این است که او اصراری به تبلیغ مذهب خود و زیر سوال بردن سایر مذاهب نمی کند و بیشتر به عنوان یک شاعر به انعکاس و تبیین اصول اخلاقی می پردازد.

آثار سعدی

همه آثار سعدی اعم از شعر و نثر در مجموعه ای تحت عنوان کتاب کلیات سعدی جمع آوری شده است. از بین آثاری که در این کتاب آمده ، بوستان و گلستان دو کتاب مستقل هستند. گلستان به نظم و نثر مسجع و بوستان به نظم توسط سعدی تألیف شده است. علاوه بر این ، غزلیات و هزلیات (یا خبیثات) نیز به صورت مستقل به چاپ رسیده اند. سایر آثار سعدی که در کتاب کلیات آمده است ، عبارتند از : قصاید ، مراثی ، ملمعات و مثلثات ، ترجیعات ، صاحبیه ، رباعیات و مفردات.

آثار و اشعار سعدی شیرازی

بوستان سعدی

بوستان سعدی یا سعدی نامه نخستین اثر سعدی است که کار سرودن آن در سال 655 هجری قمری پایان یافته است. سعدی این اثر را زمانی که در سفر بوده است ، سروده و هنگام بازگشت به شیراز آن را به دوستانش عرضه کرده است. این اثر در قالب مثنوی و در بحر متقارب سروده شده و از نظر قالب و وزن شعری حماسی است ، هر چند که از نظر محتوا به اخلاق و تربیت و سیاست و اجتماعیات پرداخته است. بوستان ده باب دارد هر باب به موضوعی ربط دارد.

این کتاب به انتخاب نشریه گاردین جزو 100 کتاب برتر تاریخ بشریت برگزیده شده.

گلستان سعدی

گلستان نوشته شاعر و نویسنده پرآوازه ایرانی سعدی شیرازی است. به باور بسیاری ، گلستان تأثیرگذارترین کتابِ نثر در ادبیات فارسی است. که در یک دیباچه و هشت باب به نثر مسجَع (آهنگین) نوشته شده است. بیشترِ نوشته های آن کوتاه و به شیوه داستان ها و پندهای اخلاقی است.

مرگ

تاریخ مرگ سعدی را در منابع گوناگون ، یکی از سال های 690 تا 695 هجری قمری ذکر کرده اند. اما مورد اعتمادترین روایت که سعید نفیسی طرح می کند ، این است که وی در 27 ذیحجه سال 690 هجری درگذشته و در همان خانقاهی که اقامت گزیده بود ، به خاک سپرده شده است.

روز سعدی

مرکز سعدی شناسی ایران از سال 1381 روز اول اردیبهشت ماه را روز سعدی اعلام نمود و در اول اردیبهشت 1389 و در اجلاس شاعران جهان در شیراز ، نخستین روز اردیبهشت ماه از سوی نهادهای فرهنگی داخلی و خارجی به عنوان روز سعدی نامگذاری شد.

آرامگاه

آرامگاه وی در شیراز واقع شده است که به سعدیه معروف است.

قبر و آرامگاه سعدی شیرازی